تأخیر در برنامه‌ تولید و عرضه مسکن و نقش آن در افزایش قیمت‌ها

مجتبی بیگدلی
رئیس مجمع ملی صنعت مسکن
ساخت و عرضه مسکن هر چه بیشتر باشد می‌تواند در کنترل قیمت‌ها در این بازار مؤثرتر باشد. بنابراین به‌نظر می‌رسد برنامه منظم برای تولید مسکن مهم‌ترین راهکار برای تثبیت قیمت‌ها در این بازار باشد. مسکن صنعتی تولیدی است که فقط با ساخت و عرضه می‌توان بازار آن را کنترل کرد. کمبود مسکن مانند کالاهای دیگر نیست که مثلاً با واردات جبران شود پس چاره ای بجز تولید نداریم.
بخش مسکن و ساخت و ساز از طرفی یک فرصت و از طرفی یک تهدید است. فرصتی برای اشتغال و تهدیدی برای زوج‌های جوان و اقشار متوسط و کم درآمد که با‌ وجود سال‌ها کار کردن و حتی پس‌انداز نمی‌توانند مسکن مورد نیاز خود را خریداری یا حتی اجاره کنند. مسکن در حال حاضر گران‌ترین و مهم‌ترین محصول در سبد خرید خانوار است. هر چه تولید را بالا ببریم عرضه اقناع و قیمت‌ها کاهشی می‌شود. در برخی سال‌ها تولید مسکن به اندازه نیاز نبوده است و موجب انباشت تقاضا در بازار اجاره شده است. بازار اجاره در حال حاضر بازار پرفشاری است. حتی اگر کاهش ازدواج یا افزایش طلاق باعث کاهش تقاضا برای خرید مسکن باشد اما همین عوامل در بازار اجاره برعکس عمل می کند و بسیاری افراد مجرد یا افرادی که متارکه کرده‌اند متقاضی مسکن اجاره ای هستند.
در بازار اجاره اهرم پرفشاری داریم و تقاضا بالا است. نبض کمبود مسکن و افزایش قیمت از میزان تقاضا مشخص می‌شود. اگر کمبود تولید و عرضه داشته باشیم نمی‌توانیم به این تقاضا پاسخ دهیم و مشکل، خود را در افزایش قیمت‌های اجاره نشان می‌دهد. هر چه قیمت مسکن بالا برود و سطح درآمد متناسب با آن نباشد خرید مسکن را به عقب می‌اندازد. تأخیر در خرید مسکن خود عامل مهمی در افزایش تقاضا برای اجاره است. مسائلی مانند سوداگری و مشکلاتی از این دست با تولید بیشتر رنگ می‌بازد و اگر تولید متناسب باشد این مسائل نمی‌تواند تأثیرگذاری خود در بازار مسکن را افزایش دهد. پرداخت تسهیلات ارزان قیمت و تأمین زمین، زیرساخت‌ها، صدور پروانه، کاهش هزینه‌های نظارت و نظام مهندسی و...در ساخت مسکن به منظور عرضه در بازار اجاره، برنامه ای است که برعهده دولت‌ها بوده اما اجرا نشده است. علم اقتصاد می‌گوید کاهش عرضه موجب انباشتگی تقاضا می‌شود.
ادامه در صفحه 8