اندیشه‌ورزی در شعرداستان

«پروانه بیدارگر» یک شعر‌داستان بلند است که علی آریانا نوشته و انتشارات کتاب نیستان آن را منتشر کرده است. شعر «پروانه بیدارگر» اولین شعر از مجموع چندصد دیوان شعر موسوم به «دیوانگی» است. شعر حاضر در وزن فاعلات و بالغ بر دویست بیت است که  به گفته علی آریانا، در مدت هشت ماه سروده و سپس ویرایش شده است. مفاهیمی از قبیل بیدارگری، اثرپروانه‌ای، ارتباط ذاتی موجودات، مکافات عمل و... الهام‌بخش و شکل‌دهنده سیر عمومی این داستان و سرایش آن کاملاً تحت تأثیر خودآگاه و ناخودآگاه از مولانا و بالاخص ملهم از شعر «کرامت درویش» است. درباره این کتاب می‌توان به این موضوع اشاره کرد که ساختار شعرداستان بودن این کتاب مخاطب را به سمت خود می‌کشاند و باعث می‌شود در عین آنکه شعر می‌خواند با رویدادی داستانی هم همراه شود که البته به‌ثمر رساندن چنین بافت و ساختاری برای نویسنده، نمی‌تواند کار ‌ساده‌ای باشد. دلیل چنین کشش و البته سختی آن است که شعرداستان در مقایسه با داستانی که به نثر نوشته شده از بعدهای بیشتری برخوردار است و در واقع این ابعاد مختلف تکاپوی بیشتر ذهن مخاطب را به دنبال خواهد داشت. در خواندن شعرداستان، ذهن برای آنکه به همان سطح از دقت و اشراف که بر داستان نثر پیدا می‌کند دست یابد، نیاز خواهد داشت که پس از خاتمه، دوباره یا چندباره به آن بازگردد. پس هرچقدر خواندن یا شنیدن بار اول با آرامش و طمأنینه بیشتری باشد، مراجعات بعدی لذت‌بخش‌تر و عمیق‌تر خواهد بود. در «پروانه بیدارگر» هم اوضاع به همین شکل است و تخیل از جنس خواب و رؤیاست و همزمان که مخاطب را به دنیای وهم‌آلود و رؤیاانگیز خیال می‌برد، با برقراری ارتباط میان مفهوم داستان با حقایق فردی و اجتماعی و تاریخی، ما را به دنیای واقع بازمی‌گرداند و این خود شبیه بیدار شدن از آن خواب و خیال است. در بخشی از مقدمه‌ مفصلی که محمدجواد اعتمادی بر این کتاب نوشته، آمده است: در روزگار ما هستند کسانی که در صورت و هیأت سخن فارسی، اندیشه‌ها و دریافت‌های خود را بیان کرده و برگی بر این کتاب ستبر و ارجمند می‌افزایند. علی آریانا هم در این کتاب کوشیده در قالب شعر کهن، اندیشه‌های نوینی بیان کند و درک و دریافت‌های خود را در صورت کلام موزون و آهنگین بنگارد. فایل صوتی شعر هم با هدف تسهیل خوانش و جلوگیری از خستگی ذهن، در بسترهای طاقچه، کتابراه، فیدبو و نوار قابل دسترس است.‌