تماشای جوانانی که به‌رغم کرونا، روی صحنه‌اند

محمد دشت‌گلی
مدیر پردیس تئاتر شهرزاد
سال، نو و قرار بر این شد که در ایام نوروز میزبان تماشاگران باشیم اما تعطیلیِ تا اطلاع ثانوی به علت نارنجی‌شدن تهران اجازه بیش از یک اجرا را نداد.
بازگشایی دوباره در ۱۲ فروردین با تغییر دسته‌بندی شغلی اهالی تئاتر و موافقت با انتقال‌شان از گروه ۳ به گروه ۲ رخ داد و رسانه‌ها با تیتر «خواسته‌ای که بعد از یک سال محقق شد» به استقبالش رفتند.  قرمز شدن شهر تهران در ۱۷ فروردین اما باز هم درِ سالن‌ها را بست و یک ماه بعد، ۱۸ اردیبهشت خبر آمد که تئاتری‌ها می‌توانند روی صحنه بروند.
هنگامی که در فروردین 1400 اجازه بازگشایی سالن‌های تئاتر، روی صحنه رفتن گروه‌های نمایشی و میزبانی از مخاطبان صادر شد، در ایام نوروز شاهد اجرای دو نمایش در پردیس تئاتر شهرزاد بودیم که مورد استقبال هم قرار گرفت اما همه‌چیز به‌سرعت تعطیل و سری بعدی بازگشایی به اردیبهشت‌ماه موکول شد. این بازشدن‌ها و بسته‌شدن‌ها، هم اراده گروه‌های نمایشی را برای روی صحنه رفتن متزلزل و هم تماشاگران‌شان را مردد و نگران کرد. در مجموع می‌توان گفت اگر پس از بازگشایی در نوروز، شاهد تعطیلی نبودیم احتمالاً با همان میزان استقبال از آثار روی صحنه وارد اردیبهشت‌ماه می‌شدیم.
هنگامی که در اردیبهشت‌ماه شاهد بازگشایی سالن‌ها بودیم، با شبی سه، چهار یا پنج نمایش از تماشاگران میزبانی کردیم و هم‌اکنون که در حال صحبت با شما هستم در این میان بلیت سه نمایش، هر شب سالن‌ها تکمیل ظرفیت می‌شود و درواقع تمام بلیت‌های 50 درصد ظرفیت مجاز سالن‌های نمایشی پردیس تئاتر شهرزاد به فروش می‌رسد که از نظر ما اتفاقی مثبت است و همین که در شرایط موجود، هر شب در سالنی 300 نفری، شاهد حضور 150 تماشاگر هستیم برای‌مان خوشحال‌کننده است.
معتقدم اگر نمایش از کیفیت مناسبی برخوردار باشد، بدون شک تبلیغات دهان به دهان تماشاگران، تبلیغات فضای مجازی و... در غیاب تبلیغات شهری و تلویزیونی، خود به ‌خود تماشاگر را به سالن خواهد کشاند البته که اگر زمزمه‌هایی که درخصوص احتمال موج پنجم کرونا می‌شنویم، این اجازه را به ما بدهد.
درخصوص استقبال گروه‌های نمایشی نکته این است که در حال حاضر گروه‌های نمایشی جوان‌تر بیش از پیشکسوتان مایل به روی صحنه رفتن هستند. اتفاقی که بابتش، هم به پیشکسوتان حق می‌دهیم و هم خواه‌ناخواه کمی از آنان گلایه‌مندیم. حق دادن از این جهت، که پیشکسوتان‌مان، آن‌هایی که سن‌ و سالی ازشان گذشته است، طبیعتاً جزو گروه‌های پرخطر به حساب می‌آیند و حق دارند که بیش از جوانان نگران سلامتی خود باشند و احتیاط بیشتری کنند. گلایه از این رو که این افراد پیشانی تئاتر ایران و پرچمدار آن هستند. این روزها می‌شنویم که جناب آقای هادی مرزبان یا خانم گلاب آدینه قرار است آثاری را روی صحنه ببرند. اتفاقاتی که شاید رخ‌دادن‌شان کمی دیر است اما باز هم قابل تقدیر و تشکر و قدردانی است.
در نتیجه در شرایط موجود و طبق مشاهدات من، بیشتر جوان‌ها، کاراولی‌ها و دانشجوها هستند که از فرصت موجود برای روی صحنه رفتن استفاده می‌کنند و عموماً هم اجراهای طولانی ندارند و کار خود را نهایتاً با 10، 15 یا 20 اجرا تمام می‌کنند. این وضعیت نشان‌دهنده این نکته است که این عزیزان با سرمایه‌ای مختصر که یا متعلق به خودشان و یا دیگری است کاری را ارائه می‌دهند تا برایشان رزومه‌ای محسوب شود اما این دلیل نمی‌شود  فراموش کنیم که وزارت فرهنگ ‌و ارشاد اسلامی و معاونت هنری و اداره ‌کل هنرهای نمایشی می‌بایست از این عزیزان تقدیر و تشکر کنند و امیدواریم قولی که داده شده است فراموش نشود؛ قولی که براساس آن قرار است نمایش‌هایی که تا پایان شهریورماه طی 15 شب در تهران روی صحنه بوده‌اند، 50 تا 70 درصد بلیت‌های فروخته‌ شده‌شان را تا سقف 30 هزار تومان دریافت کنند. جدا از لزوم انجام این وظیفه ذاتی و سازمانی، نباید از یاد برد که مسئولان، دست‌اندرکاران، مدیران و متولیانی که سکان‌دار حوزه تئاتر هستند می‌بایست به سالن‌ها و به این جوانان سر بزنند و به آن‌ها دلگرمی بدهند، چرا که در شرایط فعلی به نظر می‌رسد آمار از سوی مسئولان ارائه می‌شود و این جوانان هستند که مخاطرات را بر دوش می‌کشند تا مدیران آماری برای ارائه داشته باشند.
در نتیجه معتقدم این یکی از وظایف این عزیزان است که فراغتی برای خود ایجاد کنند و به سالن‌های تئاتر سر بزنند و در واقع این وظیفه‌شان است که به تماشای آثار نمایشی بنشینند و با گروه‌های نمایشی و سالن‌دارها صحبت کنند. در طول چند ماه گذشته، دست‌کم در تماشاخانه شهرزاد، مشاهده نکرده‌ام که مدیری چنین کاری انجام دهد و این در حالی است که ما به محل کار این دوستان هم بسیار نزدیکیم. امیدوارم در چند صباحی که باقی مانده است شاهد حضور این مدیران در مقام تماشاگر آثار روی صحنه
باشیم.   
در پایان باید بگویم من از جمله مدیران سالن‌های تئاتری هستم که باز بودن سالن‌ها و مجاز به استفاده از ۵۰ درصد ظرفیت سالن‌ها را به تعطیلی کاملِ پیشین ترجیح می‌دهم، هرچند تعداد تماشاگران‌ بسیار کمتر از دوران پیش از شیوع کرونا باشد. ما ضمن تأکید بر به کار بردن تمام تلاش‌مان برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی، امیدواریم با ادامه پیدا کردن اجراها، تعداد تماشاگران نیز به وضعیت پیش از شیوع کرونا بازگردد.