اعتراض آژانس به توقف مذاکرات وین

گروه سیاسی/ مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از توقف مذاکرات وین ابراز نارضایتی کرده و آن را سبب ساز مشکلاتی در روند نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران دانسته است. «رافائل گروسی» در گفت‌و‌گویی با خبرگزاری فرانسه گفته است که وقفه در مذاکرات وین برای احیای برجام، آژانس را در وضعیتی نامطلوب قرار داده است. این نارضایتی در پی آن مطرح شده که مشخص شد هفتمین دور مذاکرات وین قبل از آغاز به کار دولت جدید ایران از سر گرفته نخواهد شد. سید عباس عراقچی، رئیس هیأت ایرانی در مذاکرات احیای برجام در وین چند روز پیش اعلام کرد که یک انتقال دموکراتیک قدرت در تهران در حال انجام است و روشن است که گفت‌وگوهای وین باید منتظر دولت جدید در ایران بماند. پس از آن بود که وزارت امور خارجه امریکا اعلام کرد هنگامی که دوره انتقالی در ایران به پایان برسد، آماده برنامه‌ریزی برای ادامه مذاکرات در وین است.
به‌گزارش ایسنا، مدیر کل آژانس با ابراز نارضایتی از این وقفه در مذاکرات وین و توصیه به اینکه بهتر است طرفین به جای صبر کردن مذاکره کنند، اعلام کرده که آژانس هنوز سؤالاتی دارد و مسائلی مطرح است که باید روشن شود و این در حالی است که توقف در مذاکرات و کار با تیم جدید باعث می‌شود که همه چیز از نو شروع شود.
این در حالی است که رسانه امریکایی «بلومبرگ» هم به نقل از «گروسی» نوشته ایران اعلام کرده داده‌های ضبط‌ شده توسط تجهیزات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را هنوز نگاه داشته است. پیشتر ایران بر پایه یک توافق موقت سه ماه به آژانس اجازه داد دوربین‌های نصب شده در ۸ تأسیسات یا ساختمان به منظور ضبط داده‌ها در محل خود حفظ و به کار خود ادامه دهد و همچنین در این مدت سوابق کامل برخی فعالیت‌ها مانند کیک زرد، آب سنگین و ماشین‌ها را حفظ کند. در این تفاهم آمده بود که داده‌ها و سوابق مزبور در این دوره سه ماهه در صورتی به آژانس ارائه می‌شود که ایران تصمیم بگیرد اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای خود تحت برجام را در همین دوره از سربگیرد که بعد از رفع کامل تحریم‌ها خواهد بود. در غیر این صورت، تمامی این اطلاعات در پایان ماه سوم حذف و پاک خواهند شد. اگرچه این تفاهم یک ماه دیگر هم تمدید شد اما مذاکرات وین به نقطه روشنی نرسید و تهران هم از تمدید این تفاهم موقت خودداری کرد. با این حال کشورمان اعلام کرده داده‌های ضبط‌ شده توسط تجهیزات آژانس را هنوز نگه داشته است اما تا زمانی که مذاکرات وین به اتمام نرسند و تحریم‌ها رفع نشوند اجازه دسترسی به این داده‌ها به بازرسان آژانس داده نخواهد شد.
«گروسی» هم در مصاحبه اخیر خود به این روند معترض شده و گفته است: «برای ما وضعیت نامطلوبی است، چون این ضمانت‌ها درماهیت غیررسمی هستند و ما نمی‌دانیم این اتفاق می‌افتد یا خیر، اما چاره‌ای نداریم.» مدیر کل آژانس اتمی در ادامه افزوده:«بازرسان نهاد تحت امر او در ایران حضور دارند ولی بازدیدهای آنها به سایت‌های هسته‌ای اعلام‌شده محدود و بازدید از چند سایت مدنظر آژانس متوقف شده است.» او تأکید کرده با‌ وجود نامه نگاری‌های متوالی با تهران هنوز نتیجه‌ای در این زمینه حاصل نشده است.
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین هم در پیامی توئیتری به برخی گزارش‌ها درباره تعلیق مذاکرات احیای برجام تا اوایل سپتامبر (اواسط شهریور) واکنش نشان داده و گفته است که دولت جدید ایران نیازمند زمان برای آماده شدن برای از سرگیری گفت‌وگوهای وین است اما کسی نمی‌داند چقدر طول می‌کشد. او افزوده است: «ما باید منتظر اعلام رسمی از سوی تهران باشیم. هر چه زودتر اتفاق بیفتد بهتر است.»

اعلام آمادگی مجدد امریکا برای ازسرگیری مذاکرات
در حالی که برگزاری هفتمین دور مذاکرات وین در انتظار انجام فرایند انتقال قدرت در ایران است، نشریه امریکایی «وال‌استریت ژورنال» از احتمال تشدید تحریم‌ها علیه ایران در صورت شکست مذاکرات وین خبر داده است. این رسانه امریکایی در گزارشی مدعی شده امریکا در حال بررسی تحریم‌های شدیدتر علیه فروش نفت ایران به چین به‌عنوان راهی برای پیش بردن ایران به سمت توافق و افزایش هزینه‌های کنار گذاشتن مذاکرات متوقف شده وین برای تهران است. به نوشته این نشریه به نقل از مقام‌های امریکایی، به‌دلیل متزلزل شدن این گفت‌وگوها برای احیای برجام، امریکا گزینه‌هایی را بررسی می‌کند که هدف از آنها ترغیب ایران به ادامه مذاکرات یا مجازات آن در صورت شکست مذاکرات است. به ادعای مقام‌های مورد استناد وال استریت ژورنال، طرحی که در مرحله پیش‌نویس است، فروش در حال رشد نفت خام ایران به چین را از طریق تحریم‌های تازه متوقف خواهد کرد. «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه امریکا هم در نشست خبری اخیر خود تلویحاً این گزارش را تأیید کرده و افزوده است:‌ «همه تحریم‌ها پابرجا هستند مگر آنکه از طریق یک فرایند دیپلماتیک رفع شود.» او همچنین با اشاره به وقفه در مذاکرات وین با بیان اینکه امریکا علاقه‌مند به بازگشت دوجانبه به برجام است، گفت: «موضع ما از مدت‌ها پیش همین بوده است. ما تمایلمان را برای ادامه این گفت‌وگوها پنهان نکرده‌ایم چون بازگشت دوجانبه به برجام در راستای منافع ملی ما است.» این مقام امریکایی در ادامه تصریح کرد که پیشنهاد مذاکره به ایران به‌صورت نامحدود ادامه نخواهد داشت. وقتی روند انتقال ریاست‌جمهوری در ایران به پایان رسید آماده بازگشت به وین و ادامه گفت‌وگوها هستیم.»
این موضع گیری‌ها در حالی است که امریکا در نامه‌ای به دیوان بین‌المللی دادگستری خواستار تمدید مهلت ارائه لایحه اعتراضی خود تا ۲۱ دسامبر ۲۰۲۱ (۳۱ آذر) شده است اما با درنظر گرفتن مخالفت ایران، دادگاه این مهلت را تا ۲۲ نوامبر (یکم آذر) تمدید کرد.
به گزارش ایرنا، امریکا ادعا کرده که طی سه ماه گذشته مشغول مذاکرات درباره احتمال بازگشت متقابل ایران و ایالات متحده به تعهدات دو طرف تحت توافق هسته‌ای بوده است و نتیجه این مذاکرات تأثیر مستقیم و قابل توجهی بر متن لایحه واشنگتن داشته است. ایران پیشتر در پی نقض عهد امریکا در چهارچوب عهدنامه مودت، پرونده شکایت تازه‌ای را در دیوان بین‌المللی دادگستری گشود و دیوان هم با صدور رأی صلاحیتی و رد ایرادات مقدماتی ایالات‌متحده توسط دیوان، وارد مرحله رسیدگی ماهوی شده است.