در توکیو چکاره‌ایم؟

وصال روحانی
خبرنگار‌
ایران 68 سهمیه برای شرکت در المپیک توکیو که با یک سال تأخیر (مرتبط با مشکلات کرونایی) برگزار می‌شود، کسب کرده که این برای ما پس از انقلاب بی‌سابقه است و رکورد قبلی در این زمینه 64 سهمیه بود که پنج سال پیش در المپیک ریو حاصل آمد، اما چند وجه بر این ماجرا مترتب است که لازم می‌نماید در ابتدای ماجرا به‌آن توجه شود. اولین بحث این است که با وجود کسب 68 مجوز شرکت در سی و دومین دوره المپیک، ما با 66 ورزشکار قدم به این آوردگاه می‌گذاریم. این اتفاق به این دلیل می‌افتد که بهمن عسکری، کاراته‌کای معروف کشورمان که مجوز المپیکی‌اش را در اواسط سال 1399 گرفت، اخیراً به اتهام دوپینگ یک سال محروم شد و به تبع آن، در المپیک 2021 هم غایب خواهد بود. دومین نکته هم این است که پریسا جهان فکریان، بانوی وزنه‌بردار ایران و اخذ کننده اولین سهمیه زنان وزنه‌برداری کشورمان در تاریخ برپایی المپیک‌ها به سبب انجام عمل جراحی روی شانه‌اش طی هفته‌های اخیر اصولاً شرایط شرکت در المپیک و هیچ مسابقه دیگری را تا آینده نزدیک ندارد. به این ترتیب ‌ایران با همان 66 ورزشکار «مجوز گرفته و آماده شرکت» پای در توکیو نهاده است و عسکری و جهان‌فکریان مثل ما این المپیک بشدت کرونازده را از ایران و از پای تلویزیون‌ خواهند دید. ‌
چربش منفی بر مثبت
اما بقیه چه؟ 66 ورزشکار دیگری که به توکیو رفته‌اند یا در سه، چهار روز بعدی وارد این شهر می‌شوند و به حالت قرنطینه کامل درمی‌آیند، تا چه میزان برای مدال‌دار شدن بخت دارند؟ پاسخ این سؤال که وجوه منفی آن بسیار بیشتر از ابعاد مثبت آن است، مضمونی از این قرار دارد.
‌شنا: یک سهمیه (متین بالسینی)
گرفتن سهمیه المپیک در یکی از سه رشته پایه و مادر در همه حال رویداد پرارزشی است اما بالسینی سقف توانش همین حد است و اگر او حتی یک مرحله هم در ماده تخصصی‌اش بالا بیاید، کار بزرگی کرده است. مجوز المپیکی شنای ایران هم بیشتر براساس معیارگذاری‌های فینا و IOC برای کمک به کشورهای غیرمطرح در شنا ‌صادر شده و سهم بالسینی گشته است.
‌بدمینتون: یک سهمیه (ثریا آقایی)
همگان از اینکه ثریا آقایی پس از 15 سال جان کندن در این رشته سرانجام المپیکی شد، خوشحالی کردند اما قرار نیست او در رشته‌ای که مختص شرق آسیایی‌ها و در قبضه برخی کشورهای اروپای غربی است، شق‌القمر کند. قرعه مرحله اول آقایی بد نیست اما یکی از همگروهی‌های او یک چینی است و این یعنی فاصله خداحافظی او با زمان سلام گفتنش به المپیک سی و دوم اندک خواهد بود.
‌تیر و کمان: یک سهمیه (میلاد وزیری)
نزول ایران در رشته‌ای که در 25 سال اخیر چه در قسمت مردان و چه قسمت زنان آن بسیار درخشیده، چشمگیر است و بار چنان گذشته‌ای بر دوش وزیری سنگین‌تر از آن است که بتوان صعودهای طولانی و تا پای سکو را برای وی پیش‌بینی کرد.
‌تیراندازی: 6 سهمیه (مهیار صداقت، جواد فروغی، آرمینا صادقیان، فاطمه کرم‌زاده،‌هانیه رستمیان و نجمه خدمتی)
این دومین دوره حضور در المپیک برای نجمه خدمتی است و با اینکه تجربه بالا و میدان‌دیدگی کمک می‌کند افراد آشنا با فضای المپیک بخت بیشتری برای کسب مدال داشته باشند اما نه خدمتی یک ورزشکار کاملاً بی نقص است و نه رقبای جوان‌تر او افرادی که به آسانی تسلیم شوند. خدمتی با درخشش در بازی‌های آسیایی 2014 تبدیل به زن قهرمان و شاخصی شد که می‌شناسیم و مدل سال 2021 او می‌تواند یک الگو حتی برای جوان‌ترهای عضو تیم اعزامی به توکیو باشد و آنها صادقیان، کرم‌زاده و رستمیان هستند. رستمیان همانی است که در مراسم افتتاحیه در کنار صمد نیکخواه بهرامی یکی از حمل کنندگان پرچم ایران بود اما اگر این تنها مرتبه به چشم خوردن او در توکیو باشد، جای تعجبی نخواهد داشت.
‌کشتی آزاد: 6 سهمیه (رضا اطری، مرتضی قیاسی، مصطفی حسین‌خانی، حسن یزدانی، محمدحسین محمدیان و امیرحسین زارع)
اگر قرار باشد «نزدیک‌ترین ایرانی به مدال طلا» در توکیو گزینش و برای چنین توصیف و دستاوردی یک نفر گزینش شود، چنان فردی از درون تیم کشتی آزاد سر بر می‌آورد و چه کسی است که نداند نام او حسن یزدانی است؟ یزدانی یک باخت بسیار بد در مسابقات قهرمانی جهان 2019 به تیلور امریکایی داد اما در همان رقابت‌ها هم برنز گرفت و جهان از یاد نبرده است که پیکار او با گدویف، حریف روسی‌اش در فینال 74 کیلوی المپیک 2016 ریو به سبب سر و روی مصدوم و خونین حریفش چگونه روی یک سکه چرخ خورد و یزدانی چطور از یک باخت مسلم پیروزی بزرگی ساخت و 6 امتیاز از دست رفته‌اش در توفان اوایل مسابقه را جبران کرد. طلای جهانی 2017 هم سهم این قهرمان بزرگ جویباری شد و او  که سه سالی است به 86 کیلو کوچ کرده و بر مصدومیت شدید سال 2019 خود نیز فائق آمده، می‌داند اگر یک اتفاق تیلوروار دیگر برایش رخ ندهد، دومین طلای متوالی المپیکی‌اش را بر سینه خواهد زد. اما در مورد سایر نفرات اعزامی ما هر رویداد و هر چیزی متصور است. با این حال شاید مرتضی قیاسی در 65 کیلو و امیرحسین زارع در وزن آخر (125 کیلو) کاری کنند که بیش از پیش‌بینی‌های موجود درباره آنان باشد.
 کشتی فرنگی: 5 سهمیه (علیرضا نجاتی، محمدرضا گرایی، محمدعلی گرایی، محمدهادی ساروی و امین میرزازاده)
تیم محمد بنا شاهکار سال 2012 خود را که بالغ بر کسب 3 طلا از حداکثر 6 طلای ممکن بود، در ریو 2016 بر باد داد اما او به عنوان موفق‌ترین مربی مجری روش «گلخانه‌ای» در کشتی ما کارش را آنقدر خوب بلد است که شاید با تیم فعلی‌اش هم در توکیو که بسیار جوان‌تر از تیم پیر و رنگ‌باخته سال 2016 است، کاری مهم صورت دهد. بسیاری مطمئنند در میان دو برادر گرایی، محمدعلی گرایی که در 77 کیلو کشتی می‌گیرد، حتماً به مدال می‌رسد و باید به نجاتی در 60 کیلو و میرزازاده در 130 کیلو هم امیدوارانه نگاه کرد.
 وزنه‌برداری: 2 سهمیه (علی‌ هاشمی و علی داوودی)
رقابت سهراب مرادی و کیانوش رستمی برای کسب سهمیه المپیک در یک وزن واحد (96 کیلو) آنقدر داغ شد که هر دو به ناکامی سوق داده شدند و دو سهمیه ایران در این ورزش به نمایندگان دو وزن آخر رسید. علی‌ هاشمی در 109 کیلو هم آمادگی چهار، پنج سال پیش را ندارد که دو بار در 102 کیلوی سابق مدال طلای جهان را برد و هم رقبای فعلی‌اش در استارتینگ لیست دست‌کم 10 کیلو از او پیش‌اند. اگر مدالی در این رشته می‌جویید، به بازوان پرتوان علی داوودی جوان در وزن آخر چشم بدوزید که تا نزدیکی‌های 460 کیلو پیش رفته ولی چون تجربه المپیک ندارد و با سختی‌های روحی - روانی آن آشنا نیست، شاید در توکیو روی 447.5 و 450 کیلو توقف کند. داوودی فقط یک شانس برای کسب طلا دارد و چنان چیزی تنها زمانی شکل می‌گیرد که لاشا تالاخادزه گرجستانی با رکورد مجموع شگفت‌انگیز 484 کیلو زیر کامیون برود(!‍) و اصلاً به المپیک نیاید وگرنه پس از کسب سه طلای متوالی جهان موفق‌ترین مرد سنگین‌وزن المپیک هم خواهد شد و همه چیز را درو خواهد کرد.
 کاراته: 3 سهمیه (سجاد گنج‌زاده، سارا بهمنیار و حمیده عباسعلی)
پس از غوغای حذف و اخراج بهمن عسگری از المپیک به اتهام دوپینگ، عده‌ای امیدوارند گنج‌زاده جبران مافات کند و جای خالی مانده عسگری روی سکوی افتخار المپیک را به خود اختصاص بدهد، یک سال تأخیر کرونایی در برگزاری المپیک اجازه داد عباسعلی از مصدومیت شدید دو سال پیش خود رهایی یابد اما در‌مورد سرنوشت او و بهمنیار در توکیو هیچ چیز مطمئن و حتی بالای 60 درصد هم نمی‌توان گفت.
‌تکواندو: 3 سهمیه (آرمین هادی‌پور، میرهاشم حسینی و ناهید کیانی)
برای هادی‌پور و حسینی که در هفته‌های اخیر به نقطه اوج خود برگشته‌اند، هر اتفاق خوبی را می‌توان در توکیو محتمل دانست و کیانی هم مبارزه‌ای پرسر‌و‌صدا با کیمیا علیزاده خواهد داشت که تحت عنوان IOC و با مجوز این نهاد به توکیو آمده است و در همان دور اول با کیانی روبه‌رو خواهد شد.
‌شمشیربازی: تیم سابر (مجتبی عابدینی، علی پاکدامن، محمد رهبری و محمد فتوحی)
سیر چشمگیر پیشرفت ایران در این اسلحه (سابر) به حدی است که همگان از تیم تحت رهبری پیمان فخری یکی از سکوهای سه‌گانه المپیک را در میدانی می‌طلبند که فقط 8 تیم برتر جهان به آن راه یافته‌اند. امید و توانایی عابدینی و یارانش به حدی است که تنها کره جنوبی حاکم سنتی و همیشگی سال‌های اخیر رشته سابر از آن فراتر می‌رود . ‌
‌دو‌و‌میدانی: 4 سهمیه (احسان حدادی، مهدی پیرجهان، حسن تفتیان و فرزانه فصیحی)
سه نفر از این چهار نفر هیچ شانسی برای مدال المپیک ندارند و فصیحی و پیرجهان فقط رفته‌اند تا توکیوی کرونازده را قدری ببینند و تفتیان اگر یک مرحله هم در «دو»ی 100 متر مردان بالا برود، کار مهمی کرده است و به این ترتیب نگاه‌ها باز به سمت حدادی می‌رود که نقره‌اش در پرتاب دیسک المپیک لندن یک شاهکار بود اما او هم دائماً لنگیده و به واقع پنج شش سالی است که به هیچ روی آن مرد توانای سابق نشان نداده است. ‌
‌بوکس: 2 سهمیه (دانیال شه‌بخش و شاهین موسوی)
موسوی صاحب یک نقره و برنز پیکارهای مشترنی قهرمانی آسیا است اما هم او و هم شه‌بخش سیستانی که از پدیده‌های بوکس دو سه سال اخیر ایران بوده و یک نقره قهرمانی آسیا را در جیب دارد، به میدانی گام می‌گذارند که برای مدال گرفتن آنها ساخته نشده و حتی یک دوره بالا رفتن آنها در جدول نیز توفیق کافی برای آنان تلقی خواهد شد.
 قایقرانی: 2 سهمیه (علی آقامیرزایی و نازنین ملایی)
مدال گرفتن در این رشته برای ایران عادت شده اما کش و قوس‌های چند سال اخیر در سطوح مدیریتی این ورزش، شرایط و به تبع آن دیدگاه‌ها را عوض کرده است. بنابراین آقامیرزایی در کایاک مردان و ملایی در رویینگ زنان عملاً به یک وادی ناشناخته گام می‌گذارند.
‌دوچرخه‌سواری: یک سهمیه (سعید صفرزاده)
او فقط برای این به توکیو می‌رود که سهمیه آن را گرفته است و در نتیجه فراموش‌اش کنید.
‌تنیس روی میز: یک سهمیه (نیما عالمیان)
کمترین سهم و حق نیما و برادر چپ‌دست او (نوشاد عالمیان) حضور در المپیک است اما رفتن به آنجا یک مسأله است و «چیزی شدن» در آنجا مسأله‌ای کاملاً مجزا. حالا که تک‌ سهمیه‌ای شده‌ایم و فقط نیما به توکیو می‌رود و نوشاد در بابل ماندنی شده است، شاید برخی به این نتیجه رسیده باشند که کاش قضیه برعکس می‌شد زیرا نوشاد توان غافلگیری و نبوغی را دارد که نیما (به رغم بارها غلبه بر نوشاد در سه چهار سال اخیر) مشابه آن را از خود بروز نداده است.
‌والیبال: 12 سهمیه (تیم کامل)
پس از نمایش بسیار ضعیف در رقابت‌های اخیر لیگ ملت‌ها، توقع‌ها از والیبال در المپیک پایین آمده، اما افتادن ایران در گروهی آسان‌تر در توکیو و اجتماع اکثر غول‌ها در گروه مقابل و امکان صعود چهار تیم از هر گروه شش تیمی به نوعی تضمین‌کننده صعود ما به جمع هشت تیم برتر است منتها مشکل اینجا است که ولادیمیر الکنو سرمربی روسی ایران به رغم سه ماه سر‌و‌کله زدن با بازیکنان کشورمان هنوز سیستم مورد‌ نظرش را نیافته و ترکیب ثابتی را در ذهن خود ندارد.
بسکتبال: 12 سهمیه (تیم کامل)
باخت‌های سنگین و شدید مقابل ژاپن و اسپانیا در دیدارهای دوستانه اخیر، یاران صمد نیکخواه بهرامی و حامد حدادی را در شرایط نه چندان خوبی راهی توکیو کرده است و حتی اگر این‌طور نبود، چه کسی انتظار داشت و دارد ایران از گروهی بالا برود که دو تیم از سه تیم دیگر آن فرانسه و امریکا هستند؟‌‌