«فراز و فرود»ی در آسمان ردیف موسیقی آوازی ایران

 رضا مهدوی
موسیقی‌شناس و منتقد هنری
مجموعه شنیداری «فراز و فرود» از کامل‌ترین و معتبرترین ردیف آوازی یکصد ساله اخیر در موسیقی ایران است. حسن(قاسم)گلپایگانی از شاگردان مستقیم استاد نورعلی برومند و نیز از شاگردان برادرش اکبر گلپایگانی از دانایان رمز و رازهای موسیقی ایران بواسطه شاگردی‌هایی که نزد بزرگان اهل فنِ موسیقی داشته است.
خاندان گلپایگانی از پدر پدرشان در گلپایگان تا پدرشان حاج حسین گلپایگانی از مداحان و منبری‌های معروف تهران قدیم تا پسرانش همه از صدای خوش و معلومات آوازی در موسیقی ملی ایران و موسیقی مذهبی از گرایش‌های هنر دینی بدرستی برخوردار بوده و همچنان هستند. مجموعه آلبوم فراز و فرود دارای پانزده لوح فشرده به همراه ساز سنتور هانی گلپایگانی فرزند حسن گلپایگانی با شرح مختصری در برخی از گوشه‌ها توسط خواننده و مدرس ردیف وجود دارد. این ردیف آوازی _آموزشی فضای نوین و شایانی برای علاقه‌مندان جدی فراگیری فرهنگ آوازی معاصر برگرفته از شیوه‌های قدمایی و همین‌طور مداحان و ذاکرانی که می‌خواهند روی اصول و قواعد صحیح بخوانند راه گشایی کرده است. نظارت دقیق استاد اکبرگلپا در این مجموعه نشان از اعتبار افزون بواسطه دوازده سال شاگردی پیوسته ایشان در محضر نورعلی برومند دارد که مبتنی بر حفظ و احیا و توسعه فرهنگ آواز خوانی در دهه چهل و پنجاه که می‌رفت به فراموشی سپرده شود اعتبار دوباره‌ای بخشید.
وسعت مُدال یا اصطلاحاً مایگی در مایه‌های فرهنگ آوازی در موسیقی دستگاهی ایران دراین آلبوم به بسط و گسترش الگومدارانه‌ای می‌رسد که در قالب‌های ریتمیک و ملودیک ساختار نغمگی ایجاد می‌کند که باعث می‌شود آوازی آموزشی به‌طور سهل و روان درنوع خود بی‌بدیل برای همگان باشد و ماندگار در پهنه موسیقی سترگ ایران زمین. گفتنی است نوشته‌ای معتبر و خواندنی از علیرضا میرعلی نقی در دفترچه آلبوم وزین فراز و فرود وجود دارد و همین‌طور نمونه اجراهایی ناب از فرهیختگان موسیقی ملی ایران همچون جلیل شهناز و حسن کسایی و اصغر بهاری و میلاد کیایی در انتهای هر دستگاه جواب آواز به حسن گلپایگانی داده‌اند که برغنای مجموعه افزوده است.
فراز و فرود در آسمان ردیف موسیقی آوازی ایران
اجرا: استاد حسن گلپایگانی
تولید: مرکز موسیقی حوزه هنری
سال 1391