استارتاپ های «امریکای لاتین» در کانون توجه سرمایه گذاران

میترا جلیلی
خبرنگار
با شیوع کرونا اهمیت توسعه فناوری و نوآوری در جهان، بیش از پیش مشخص شد و بیشتر کشورهای جهان گام‌های بزرگی در این زمینه برای غلبه بر مشکلات ناشی از کووید19 برداشتند. امریکای لاتین یکی از مناطق جهان با بیشترین موفقیت در بخش توسعه استارتاپ‌ها دراین مدت بوده به همین دلیل هم توجه سرمایه‌گذاران خارجی را به خود جلب کرده است و حالا کمپانی ژاپنی سافت‌بانک از تعهد سرمایه‌گذاری 3 میلیارد دلاری خود برای استارتاپ‌های این منطقه خبرمی دهد.
تعهد 3 میلیارد دلاری سافت بانک
براساس گزارش CBInsights، حالا دیگر سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر(VC) به امریکای لاتین سرازیر شده است و تنها در شش ماهه نخست سال 2021، شرکت‌های نوپای(استارتاپ ها) منطقه موفق شدند 9.3 میلیارد دلار سرمایه جمع‌آوری کنند درحالی که این رقم در سال گذشته 5.3 میلیارد دلار بوده است. کمپانی ژاپنی سافت بانک (Softbank) که پیش از این، در سال 2019 یک صندوق اولیه 5 میلیارد دلاری در امریکای لاتین به‌نام «صندوق نوآوری سافت بانک» راه‌اندازی کرده بود حالا اعلام کرده با تعهد 3 میلیارد دلاری، صندوق دوم را برای سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های امریکای لاتین متمرکز خواهد کرد. این سرمایه گذاری، بیشتر در شرکت‌هایی که از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی و معاملات پیشاهنگ در تجارت الکترونیک و خدمات مالی دیجیتال و همچنین پروژه‌های بلاکچین استفاده می‌کنند، متمرکز خواهد شد. همچنین گفته می‌شود بیشتر سرمایه در شهرهای میامی، سائوپائولو و مکزیکوسیتی هزینه می‌شود.
«ماسایوشی سون» مدیرعامل سافت بانک نیز در این باره گفت: نوآوری زیادی در امریکای لاتین اتفاق افتاده و من معتقدم که فرصت‌های تجاری این منطقه، هرگز قوی‌تر از زمان حال نبوده است و باید از این فرصت بهترین بهره را گرفت. وی ادامه داد: امریکای لاتین در آستانه تبدیل شدن به یکی از مهم‌ترین مناطق اقتصادی جهان است و ما در دهه‌های آینده رشد قابل توجهی را برای آن پیش‌بینی می‌کنیم به‌همین دلیل هم این صندوق در سراسر امریکای لاتین از جمله کشورهایی مانند آرژانتین، برزیل، شیلی و مکزیک سرمایه‌گذاری خواهد کرد.
شیلی، برترین کشور امریکای لاتین
اما چرا امریکای لاتین تا این حد برای سرمایه‌گذاران اهمیت یافته است و کدام یک از کشورهای این منطقه ازنظر میزان نوآوری و تعداد استارتاپ‌ها و... پیشگام هستند؟ جواب را باید در نتایج شاخص جهانی نوآوری پیدا کرد که هر سال توسط سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) تهیه می‌شود. جدیدترین شاخص جهانی نوآوری، سال 2020 را مورد بررسی قرار داده و مشخص شده است شیلی جایگاه نخست را در بین نوآورترین کشورهای امریکای لاتین دارد و مکزیک هم رتبه دوم را به خود اختصاص داده است.
نیاز فوری به نوآوری برای مقابله با بحران ناشی از کووید19، یک چالش بزرگ برای کشورهای منطقه امریکای لاتین به‌شمار می‌رفت و هرچند مواجهه با این واقعیت برای مکزیک آسان نبود، اما به لطف پتانسیل، استعداد و خلاقیت کارآفرینان مکزیکی، نوآوری در اولویت قرارگرفت و یک اقتصاد شایسته و روبه رشد را رقم زد. براساس نتایج شاخص جهانی نوآوری، از مجموع 16 کشور مورد ارزیابی در منطقه امریکای لاتین، شیلی با 33.9 امتیاز در رتبه نخست ایستاده و پس از آن مکزیک با رکورد 33.6 امتیاز و کاستاریکا با 33.5 امتیاز در رتبه دوم و سوم قراردارند. برزیل، کلمبیا و اروگوئه در جایگاه چهارم تا ششم ایستاده‌اند و پاناما، پرو و آرژانتین هم در رده‌های بعدی هستند. پس از آن هم کشورهای دارای اقتصاد کوچک و کمتر توسعه یافته مانند جمهوری دومینیکن، السالوادور، پاراگوئه، اکوادور، بولیوی، هندوراس و گواتمالا قرار دارند. اگر هم بخواهیم نگاهی به وضعیت کشورهای جهان براساس نتایج شاخص جهانی نوآوری داشته باشیم هم باید گفت کشورهای سوئیس، ایالات متحده، انگلستان، هلند، دانمارک، فنلاند، سنگاپور، آلمان و کره‌جنوبی به‌عنوان برترین‌ها در رده‌بندی جهانی 2020 قرار گرفته‌اند. کشورهای پایین رتبه‌بندی هم یمن، گینه، میانمار، نیجریه و اتیوپی هستند.
لازم به ذکر است که WIPO هر سال نتایج نوآوری را از 131 کشور جهان جمع‌آوری می‌کند. این رتبه‌بندی از طریق اندازه‌گیری 80 شاخص که با آنها نوآوری از دیدگاه وسیعی مورد بررسی قرار گرفته است، شامل محیط سیاسی، آموزش، فناوری، زیرساخت‌ها، توسعه تجارت و ارزش نام تجاری حاصل می‌شود. این گزارش به‌دلیل رابطه نزدیک و مثبتی که بین افزایش نوآوری و توسعه یک کشور وجود دارد، مرتبط تلقی می‌شود. بنابراین نتایج به بخش‌های مختلف مسئول اعم از دولتی و خصوصی، این امکان را می‌دهد که سیاست‌های خود را برای ادامه کار تدوین کرده و نحوه پیشرفت یک کشور را از نظر نوآوری نشان دهند.
بیشترین تعداد یونیکورن در برزیل
براساس تجزیه و تحلیل داده‌های Crunchbase، سرمایه حداقل 23 شرکت خصوصی امریکای لاتین از مرز یک میلیارد دلار عبور کرده و حالا دیگر به‌عنوان یونیکورن شناخته می‌شوند. این یونیکورن‌ها درمجموع بیش از 15میلیارد دلار در بخش‌های مختلف از فین تک‌ها گرفته تا حوزه مواد غذایی سرمایه جمع‌آوری کرده‌اند. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد برزیل پیشروترین تولید کننده یونیکورن در امریکای لاتین است و تقریباً دوسوم یونیکورن‌های این منطقه در برزیل مستقر هستند هرچند داده‌ها نشان می‌دهد که سایر کشورها نیز درحال پیشرفت هستند. براساس گزارش LAVCA، مکزیک و شیلی در سال 2020 رکورد سرمایه‌گذاری بالایی را تجربه کردند و آرژانتین و کلمبیا نیز راه خود را آغاز کرده‌اند.این تغییرات در یک سال گذشته با شتاب باورنکردنی رخ داده و تحولات بسیار گسترده بوده است.
اگرهم می‌خواهید بدانید که کدام صنعت امریکای لاتین بیشترین جذب سرمایه را داشته باید گفت که پاسخ، فین تک‌هاست. طبق گزارشLAVCA (سازمانی که سرمایه‌گذاری خصوصی در امریکای لاتین را دنبال می‌کند)، فین تک‌ها در سال 2020 حدود 40 درصد از کل سرمایه‌گذاری خطرپذیر منطقه‌ای را جذب کرده‌اند. این روند در سال 2021 هم ادامه دارد و در رأس آنها سیستم پرداخت مالی فناورانه EBANX مستقر در برزیل، بانک دیجیتال Neon و همچنین Nubank قراردارند. البته بانک‌های دیجیتال و ابزارهای پرداخت تنها بخش‌هایی نیستند که پیشرفت بزرگی را تجربه می‌کنند و تجارت الکترونیک و اپلیکیشن‌ها هم پیشرفت خوبی داشته‌اند.
برندسازی موفق در مکزیک
با وجود تلاش‌های موفق در امریکای لاتین، این مطالعه و نتایج شاخص جهانی نوآوری نشان می‌دهد امریکای لاتین و کارائیب هنوز هم از نظر نوآوری منطقه‌ای با عدم تعادل قابل توجه جهانی مواجه هستند. باوجود ابتکارات تشویقی فراوان، هنوز هم میزان سرمایه‌گذاری دولتی و خصوصی در بخش تحقیق و توسعه، کم است و استفاده از سیستم‌های مالکیت معنوی در آغاز راه قراردارد. اثبات این موضوع هم ساده است چراکه شیلی و مکزیک، رهبران نوآوری در منطقه امریکای لاتین، در رتبه‌بندی جهانی وضعیت مناسبی ندارند و به ترتیب در رتبه‌های 54 و 55 ظاهرشده‌اند.
 درمیان کشورهای امریکای لاتین، مکزیک در زمینه برندسازی هم موفقیت چشمگیری داشته و امیدوار است همین برندها بتوانند رتبه فناورانه این کشور و امریکای لاتین را در جهان بالاتر ببرند. درحال حاضر مکزیک با برندهای برجسته همچونClaro و Telcel، موفق شده است در شاخص ارزش جهانی برندهای جدید در رتبه 30 جهان قراربگیرد. این کشور همچنین از نظر شاخص‌های تولید فناوری وضعیت مناسبی دارد و از نظر خالص صادرات با تکنولوژی بالا و شاخص‌های سهولت در به دست آوردن اعتبار هم در بین 10 کشور برتر جهان قرار گرفته است. این نتایج برای مکزیک بسیار امیدوار کننده است و نشان می‌دهد که این کشور به سمت اقتصاد جدیدی حرکت می‌کند. کشوری با نقاط قوت بیشتر در زمینه نوآوری، مصرف کنندگان بیشتر، شرکت‌های پویاتر، کارگران آماده‌تر و... آمادگی بهتری برای مواجهه با چالش‌های پیش رو خواهد داشت که این شاخص مناسبی برای رشد مکزیک محسوب می‌شود.