در نشست معرفی رمان «شیر نشو» عنوان شد
استفاده ملی و میهنی از یک باور مذهبی
نشست معرفی رمان «شیر نشو» مجیدقیصری، نویسندهای که از جمله چهرههای اثرگذار ادبیات انقلاب و دفاع مقدس به شمار میآید در حالی برگزار شد که حاضران در این مراسم تأکید کردند او در پرداخت روایتی برآمده از عاشورا موفق عمل کرده است.
قصهای برآمده از نمادها و روایتها
آنطور که در بخشی از گزارش مهر هم آمده، قیصری در رمان «شیر نشو» نیز با بهرهگیری از یکی از نمادهای فرهنگ عاشورایی قصهای پرکشش را خلق کرده، قصهای که مخاطب را به فلسفه نمادها و روایتها در این سنت ارجاع میدهد. قصهای که به مخاطب هشدار میدهد تا با سنتهای خود بهصورت موزهای برخورد نکند، چرا که آنها به مثابه عناصری زنده در ساخت فرهنگ امروز کارآیی دارند.
مجید قیصری از جمله حاضران در این نشست بود که درباره تازهترین رمان خود گفت:«از اوایل دهه ۹۰ به ایده «شیر نشو» رسیدم. آن دوران تلگرام تازه فراگیر شده بود و من در یکی از کانالها یادداشتی را خواندم که داستان مردی را در اواخر قاجاریه و اوایل پهلوی روایت کرد. آن مرد در تعزیه فعالیت داشت و روزی که لباس شیر پوشیده بود سگها دنبالش کرده بودند. بهنظرم این تصویر بسیار زیبایی آمد که مردی در دل یک شیر هست. ایده رمان از آنجا آمد و نگارش آن نیز نزدیک به ۶ سال طول کشید.»
نویسنده رمان «شیر نشو» ادامه داد: «مدتها بود که میخواستم این کار را بنویسم. چند بار تلاش کردم، اما نشد و نیاز بود که ایده بیشتر پخته شود. امیدوارم مخاطبان آن را دوست داشته باشند. کسی که این عقبه فرهنگی را بشناسد، نمادها و نشانهها را متوجه شده و رمان را درک و فهم خواهد کرد. اما کسی که با فرهنگ ایرانی و شیعی آشنا نباشد، مواجههاش با سیلان دالهای این اثر، مواجهه معناداری نخواهد بود.»
قیصری همچنین در ادامه درباره روایت فضه و شیر در رخداد کربلا گفت: «میدانیم که لشکریان عمر سعد پس از پایان جنگ کشتههای خودشان را دفن کردند، اما پیکرهای پاک شهدای قافله عشق در بیابان مانده بودند تا اینکه قبیله بنیاسد آمده و پیکر سیدالشهدا(ع) و یارانش را به خاک میسپارند. اینکه نام طایفهای مهم از اعراب بنی اسد است نشان از پیشینه بسیار حضور شیر میان اعراب دارد.»
این داستان نویس اضافه کرد: «کشور ما کشور شیر است. من نقشه ایران را نیز بهصورت شیر میبینم. حتی به من گفتند که چرا داستان خود را در دماوند ساختی؟ من این قله را میخواستم. دماوند هم یکی از نمادهای ایران است. این کوه همیشه پشت شخصیت قصه من وجود دارد و جمشید همیشه پشتاش به کوه است. دلم میخواست که عظمت آن دیده شود.»
شیر نشو تقسیمبندیهای سنی رمان را درنوردیده
علی اصغر عزتی پاک؛ داستاننویس، مدرس و منتقد ادبیات هم در این نشست گفت: «این رمان داستان یک نوجوان را روایت میکند، اما از نظر مفاهیمی که در آن مطرح میشود و ارجاعات میانمتنیاش نمیتواند رمان نوجوان تلقی شود. من به این تقسیمبندیهای رایج در زمینههای مطالعاتی انتقاد دارم. به نظرم پس از پانزده سالگی کتاب دیگر کتاب است و نمیتوان دستهبندی کرد که این کتاب به درد نوجوان میخورد و بزرگسالان نباید آن را بخوانند یا بالعکس. «شیر نشو» این فضا را درنوردیده است و میتوان گفت که نه رمان نوجوان است و نه رمان بزرگسال، بلکه اثری است برای هر دو طیف سنی.»وی افزود: «شیر نشو، رمانی درون گفتمانی است و برای جهان ما. یعنی مخاطبان این رمان شیعیانی هستند که تعزیه برگزار میکنند و مخاطبی که خارج از این جهان باشد نمیتواند بدرستی اتفاقات رمان را درک کند و این به هیچ عنوان نکته منفی برای کتاب نیست. در این دههها آنقدر که به جهانی شدن در حوزه ادبیات فکر کردهایم به تولید آثار فاخر برای جهان خودمان بیتوجه بودهایم. ما نیاز به منابعی داریم که معرفتشناسی شیعی را مطرح کنند.»
او ادامه داد:«در اصل قیصری از یک باور مذهبی استفاده ملی و میهنی کرده است. مذهب و ملیت دو بال ما هستند و اگر هرکدام تهدید شوند، ما نیز آسیب خواهیم دید. نویسنده «شیر نشو» با استفاده از یک داستان معطلی که معنای خود را از دست داده، معنای مهمی را استخراج کرده است.»
قصهای برآمده از نمادها و روایتها
آنطور که در بخشی از گزارش مهر هم آمده، قیصری در رمان «شیر نشو» نیز با بهرهگیری از یکی از نمادهای فرهنگ عاشورایی قصهای پرکشش را خلق کرده، قصهای که مخاطب را به فلسفه نمادها و روایتها در این سنت ارجاع میدهد. قصهای که به مخاطب هشدار میدهد تا با سنتهای خود بهصورت موزهای برخورد نکند، چرا که آنها به مثابه عناصری زنده در ساخت فرهنگ امروز کارآیی دارند.
مجید قیصری از جمله حاضران در این نشست بود که درباره تازهترین رمان خود گفت:«از اوایل دهه ۹۰ به ایده «شیر نشو» رسیدم. آن دوران تلگرام تازه فراگیر شده بود و من در یکی از کانالها یادداشتی را خواندم که داستان مردی را در اواخر قاجاریه و اوایل پهلوی روایت کرد. آن مرد در تعزیه فعالیت داشت و روزی که لباس شیر پوشیده بود سگها دنبالش کرده بودند. بهنظرم این تصویر بسیار زیبایی آمد که مردی در دل یک شیر هست. ایده رمان از آنجا آمد و نگارش آن نیز نزدیک به ۶ سال طول کشید.»
نویسنده رمان «شیر نشو» ادامه داد: «مدتها بود که میخواستم این کار را بنویسم. چند بار تلاش کردم، اما نشد و نیاز بود که ایده بیشتر پخته شود. امیدوارم مخاطبان آن را دوست داشته باشند. کسی که این عقبه فرهنگی را بشناسد، نمادها و نشانهها را متوجه شده و رمان را درک و فهم خواهد کرد. اما کسی که با فرهنگ ایرانی و شیعی آشنا نباشد، مواجههاش با سیلان دالهای این اثر، مواجهه معناداری نخواهد بود.»
قیصری همچنین در ادامه درباره روایت فضه و شیر در رخداد کربلا گفت: «میدانیم که لشکریان عمر سعد پس از پایان جنگ کشتههای خودشان را دفن کردند، اما پیکرهای پاک شهدای قافله عشق در بیابان مانده بودند تا اینکه قبیله بنیاسد آمده و پیکر سیدالشهدا(ع) و یارانش را به خاک میسپارند. اینکه نام طایفهای مهم از اعراب بنی اسد است نشان از پیشینه بسیار حضور شیر میان اعراب دارد.»
این داستان نویس اضافه کرد: «کشور ما کشور شیر است. من نقشه ایران را نیز بهصورت شیر میبینم. حتی به من گفتند که چرا داستان خود را در دماوند ساختی؟ من این قله را میخواستم. دماوند هم یکی از نمادهای ایران است. این کوه همیشه پشت شخصیت قصه من وجود دارد و جمشید همیشه پشتاش به کوه است. دلم میخواست که عظمت آن دیده شود.»
شیر نشو تقسیمبندیهای سنی رمان را درنوردیده
علی اصغر عزتی پاک؛ داستاننویس، مدرس و منتقد ادبیات هم در این نشست گفت: «این رمان داستان یک نوجوان را روایت میکند، اما از نظر مفاهیمی که در آن مطرح میشود و ارجاعات میانمتنیاش نمیتواند رمان نوجوان تلقی شود. من به این تقسیمبندیهای رایج در زمینههای مطالعاتی انتقاد دارم. به نظرم پس از پانزده سالگی کتاب دیگر کتاب است و نمیتوان دستهبندی کرد که این کتاب به درد نوجوان میخورد و بزرگسالان نباید آن را بخوانند یا بالعکس. «شیر نشو» این فضا را درنوردیده است و میتوان گفت که نه رمان نوجوان است و نه رمان بزرگسال، بلکه اثری است برای هر دو طیف سنی.»وی افزود: «شیر نشو، رمانی درون گفتمانی است و برای جهان ما. یعنی مخاطبان این رمان شیعیانی هستند که تعزیه برگزار میکنند و مخاطبی که خارج از این جهان باشد نمیتواند بدرستی اتفاقات رمان را درک کند و این به هیچ عنوان نکته منفی برای کتاب نیست. در این دههها آنقدر که به جهانی شدن در حوزه ادبیات فکر کردهایم به تولید آثار فاخر برای جهان خودمان بیتوجه بودهایم. ما نیاز به منابعی داریم که معرفتشناسی شیعی را مطرح کنند.»
او ادامه داد:«در اصل قیصری از یک باور مذهبی استفاده ملی و میهنی کرده است. مذهب و ملیت دو بال ما هستند و اگر هرکدام تهدید شوند، ما نیز آسیب خواهیم دید. نویسنده «شیر نشو» با استفاده از یک داستان معطلی که معنای خود را از دست داده، معنای مهمی را استخراج کرده است.»
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه