هوشمندسازی موزه‌ها؛ اختراعی که 2 طلای جهانی گرفت

گروه فرهنگی: وضعیت نگهداری اشیای موزه‌ای در ایران مطلوب نیست. بویژه آن دسته از اشیایی که از مواد آلی تشکیل شده‌اند، چرا که  به مرور  گذشت زمان و تأثیر عوامل محیطی بر آنها، امکان نابودی‌شان بیشتر است. شاید بهتر است بگوییم، اغلب موزه‌های ایران شرایط استانداردی چه برای نمایش اشیا و چه در مخازن ندارند.
با همین دغدغه بود که مرجان حاجی رحیمی، روزنامه‌نگاری که سال‌ها در حوزه میراث فرهنگی قلم زده به همراه محمودرضا گرجی و سالار بصیری، جوانانی که پیش از این اختراعات زیادی را در سطح بین‌المللی مطرح کرده بودند، توانستند اختراعی در راستای هوشمندسازی موزه‌ها داشته باشند تا شاید از این طریق بتوان نقصان‌های نگهداری اشیا بویژه در موزه‌های ایران را جبران کرد.
اختراع آنها راهکاری است برای هوشمندسازی موزه‌ها بر اساس اینترنت اشیا و در حال حاضر در مراحل ثبت اختراع است. این اختراع تاکنون دو مدال طلا برای ایران به ارمغان آورده است، یکی تیرماه امسال در نخستین دوره مسابقات بین‌المللی اختراعات سوئیس (ویژه مخترعان عضو فدراسیون جهانی ایفیا) که به صورت مجازی برگزار شد و دیگری نیمه نخست مهرماه در  ششمین دوره نمایشگاه بین‌المللی اختراعات ترکیه در استانبول. کسب مدال طلا در سوئیس از این جهت مهم است که دفتر فدراسیون جهانی مخترعان (IFIA) در سال 1968 میلادی در این کشور راه‌اندازی شد و پس از آن بود که اختراعات شکل و شمایل رسمی‌تری به خود گرفت، اما اهمیت مسابقه ترکیه نیز در این بود که این نخستین مسابقه حضوری اختراعات پس از شیوع کووید 19 در جهان بود و کسب مدال طلا در موضوعی مرتبط با موزه‌ها در کشوری که ادعای نگهداری از میراث فرهنگی و همین طور رشد صنعت گردشگری دارد، برای ایران افتخاری است تکرار نشدنی.
محمودرضا گرجی که به نمایندگی از این گروه سه نفره در مسابقات ترکیه شرکت کرده بود، در این باره می‌گوید: داوری بسیار سخت و تنگاتنگ بود، 14 داور از کشورهای ایران، ترکیه، کرواسی، کانادا، هند، اندونزی، چین، رومانی و مراکش 260 اثر شرکت داده شده در مسابقه از 20 کشور جهان را بررسی و ارزیابی کردند.
او در ادامه تأکید می‌کند که اختراع موزه‌ای ایرانیان تنها اختراع مرتبط با موزه در هر دو مسابقه بود و این نشان دهنده آن است که تکنولوژی در میراث فرهنگی کشورها جای اندکی دارد.
پس از اخذ مدال طلای سوئیس توسط این گروه با همکاری ایکوم ایران به ریاست سیداحمد محیط طباطبایی تصمیم بر این گرفته شد که این اختراع به صورت آزمایشی در موزه ارامنه تهران اجرایی شود. گرجی در این باره نیز توضیح می دهد: موزه ارامنه موزه ای است که اشیایی با مواد آلی همچون نسخ خطی و پوشاک در آن نگهداری می‌شود. ما در حال ساخت اختراع خود برای این موزه هستیم و هزینه آنها را خودمان تقبل کرده‌ایم، چرا که در گام نخست می‌خواهیم این اختراع ساخته شود تا به همگان ثابت شود که می‌توان از اشیای موزه‌ای به‌خوبی نگهداری کرد. اما با توجه به تحریم‌ها، تمام تجهیزات مورد نیاز در ایران یافت نمی‌شود و ما مجبور شدیم با صرف هزینه گزاف این تجهیزات را با واسطه از کشورهای خارجی بخریم. دستگاه در حال ساخت برای اندازه‌های مورد نیاز موزه ارامنه است و امید داریم تا پایان مهرماه نصب و راه‌اندازی شود.