روایت گمشده

فاروق الشرع / وزیر خارجه سابق سوریه
مترجم: حسین جابری انصاری

پیگیری‌های امریکا پس از کنفرانس مادرید
رئیس‌جمهور اسد در روزهای بعد، دیدارهایی با الیاس هراوی رئیس‌جمهور لبنان و حسنی مبارک رئیس‌جمهور مصر داشت و دو نشست نیز با یاسر عرفات رئیس کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین برگزار کرد. با شرکت در دور دوم مذاکرات که جلسات آن برای ۴ دسامبر ۱۹۹۱ تعیین شده بود موافقت و همه موضوعات را با فلسطینی‌ها و لبنانی‌ها هماهنگ و خود را آماده دور دوم مذاکراتی کردیم که امریکایی‌ها مکان برگزاری آن را به واشنگتن جابه‌جا کرده بودند. این جابه‌جایی، راه‌حل میانه‌ای بین نظر ما مبنی بر ادامه برگزاری آن در مادرید و پافشاری اسرائیل بر جابه‌جایی مکان به منطقه، و برگزاری آن در یکی از پایتخت‌های عربی مشتاق مذاکرات چندجانبه و همکاری منطقه‌ای، بود. شامیر از ابتدای دیدارهای زنجیره‌ای بیکر در آغاز سال پیش، تا هنگام برگزاری کنفرانس مادرید و پس از آن، بر جابه‌جایی مکان مذاکرات به منطقه، پافشاری می‌کرد.

فصل دوازدهم: دیدارهای دوره‌ای واشنگتن: درجا زدن مذاکرات
ایالات متحده هیأت‌های مذاکراتی شرکت کننده در کنفرانس مادرید را برای برگزاری دور دوم مذاکرات در ۴ دسامبر ۱۹۹۱ در مقر وزارت خارجه امریکا فراخواند. به این ترتیب نقش سیاسی وزرای خارجه در مادرید، به هیأت‌های مذاکره‌کننده عرب در واشنگتن داده شد. موفق‌العلاف، سهیل شماس، حیدر عبدالشافی، و عبدالسلام المجالی به ترتیب ریاست هیأت‌های سوریه، لبنان، فلسطین و اردن را برعهده داشتند. جابه‌جایی مکان مذاکرات از مادرید به واشنگتن همان‌گونه که نوشتم راه‌حل میانه‌ای میان مخالفت اسرائیل با ادامه مذاکرات در مادرید و مخالفت عرب‌ها با برگزاری مذاکرات در منطقه بود. هدف اسرائیلی‌ها از پافشاری بر برگزاری مذاکرات در منطقه جداسازی روندهای مذاکراتی از یکدیگر، و کشاندن مذاکرات به سوی همکاری منطقه‌ای با اسرائیل در چارچوب مذاکرات چندجانبه بود.
در این مرحله اختلاف میان حکومت شامیر و حکومت امریکا به‌خاطر تحولات مسأله توقف صدور اسناد اعتباری وام‌های امریکایی ویژه ساخت شهرک‌های یهودی‌نشین به اوج خود رسیده بود. شهرک‌هایی که با هدف جذب انبوه مهاجران یهودی شوروی و سکنی دادن آنها در جولان ساخته می‌شد که به لحاظ آب و هوایی برای جذب آنها مناسبت‌تر دانسته می‌شد. حکومت امریکا در برابر چشمان عرب‌ها، سیاست چماق نرم خود در تعامل با اسرائیل را به نمایش می‌گذاشت اما هویج‌های بسیاری را که به اسرائیلی‌ها می‌داد، از آنها پنهان می‌کرد. بویژه پس از اطمینان از آمدن هیأت‌های عربی به واشنگتن در زمان مقرر و مذکور در فراخوان امریکا، و تأخیر پنج روزه هیأت اسرائیلی در یک مبارزه‌جویی آشکار با جرج بوش پدر که صدور اسناد اعتباری وام‌های امریکا به اسرائیل را متوقف کرده بود.