داستانی خواندنی درباره اهمیت کار رفتگران

مریم شهبازی
خبرنگار ‌
علی‌الله سلیمی از آن دست نویسندگانی است که با کوله‌باری از سال‌ها روزنامه‌نگاری سراغ نوشتن برای کودکان و نوجوانان رفته؛ البته کتاب‌های او تنها به مخاطبان کم سن و سال محدود نمی‌شود و برای بزرگسالان هم آثار متعددی دارد . «کوچه را ما جارو می‌کنیم» آخرین نوشته این نویسنده و منتقد ادبیات است که برای کودکان هفت سال به بالا روانه کتابفروشی‌ها شده. این کتاب که تصویرگری آن را هاله قربانی، از هنرمندان جوان و منتخب جوایز مختلف بین‌المللی به عهده داشته در تکریم پاکبان‌ها یا به عبارت خودمانی‌تر رفتگران است. سلیمی در «کوچه را ما جارو می‌کنیم» به اهمیت فعالیت رفتگران در محیط‌های شهری پرداخته و البته از نحوه مواجهه شهروندان با مسائل و مشکلاتی که برای پاکبان‌ها پیش می‌آید در قالب روایتی داستانی گفته است. آن‌طور که سلیمی پیش‌تر درباره این نوشته‌اش گفته او در تألیف کتاب مذکور رویکرد اصلی خود را بر فرهنگسازی درخصوص رفتار صحیح با افراد و گروه‌های خدماتی در جامعه شهری، ازجمله پاکبان‌ها گذاشته است؛ قشری که برای نظافت و پاکیزگی کوچه‌ها و خیابان‌ها زحمتی شبانه‌روزی را متحمل می‌شوند. تألیف این قبیل کتاب‌ها برای گروه‌های سنی کودک و نوجوان از اهمیت بسیاری برخوردار است، هم اینکه هنجار‌پذیری و از سویی نهادینه شدن فرهنگ صحیح زندگی شهری در همین دوران رخ می‌دهد و هم اینکه بخشی از نظافت و زیبایی شهرها و روستاها در گرو همکاری بیشتر خود مردم است. چنین همراهی‌هایی نیز رخ نمی‌دهد مگر با فرهنگسازی بموقع که بخش مهمی از آن به کمک ادبیات محقق می‌شود. مصداق‌ این گفته، همان‌طور که به نوعی در داستان سلیمی هم آمده را می‌توان در رفتار برخی شهروندانی دید که اهمیت این حرفه و از سویی مشقت‌های بسیار آن را می‌دانند، همواره هوای این افراد زحمتکش را دارند و در مواقع لازم به یاری آنها می‌شتابند. سلیمی با چنین نگاهی داستان تازه‌اش را نوشته، شخصیت‌های «کوچه را ما جارو می‌کنیم» در یک شرایط خاص سعی می‌کنند هوای پاکبان ناخوش‌ احوال محله‌ خود را داشته باشند. شخصیت اصلی این کتاب، دختر کوچکی است که به‌محض اطلاع از بیماری پیرمرد رفتگر محله‌شان با پول‌ توجیبی خودش برای او شال و کلاه پشمی می‌خرد. تا این جای ماجرا فقط بحث خود دخترک درمیان است اما به‌محض آنکه مادرش از ماجرا مطلع می‌شود، همسایه‌ها را خبر می‌کند تا در کاری مشترک به بهتر شدن حال پیرمرد کمک کنند. در بخشی از این کتاب آمده: «صدای زوزه باد از کوچه می‌آید. اما هنوز صدای جاروی پیرمرد نمی‌آید، نگران می‌شوم، با خودم می‌گویم: شاید یادش رفته امروز بیاید کوچه را جارو کند. آن‌هم امروز که از صبح باد و طوفان است و این‌همه برگ خشک و شاخه شکسته توی کوچه ریخته است.» تهیه این کتاب بیش از همه به والدینی پیشنهاد می‌شود که تربیت فرزندان آنان باهدف حرکت به‌سوی جامعه‌ای بهتر و برخوردار از مردمانی مهربان‌تر دغدغه‌شان است.
کوچه را ما جارو می‌کنیم
علی‌الله سلیمی
انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان