با تئاتر، شادی و آگاهی به کودکان هدیه کنیم

محسن بوالحسنی  
خبرنگار
دغدغه‌مندان حوزه ‌کودک و نوجوان طی دورانی که کرونا در کشور می‌تاخت از هیچ فرصتی برای جبران خلأهای موجود غفلت نکردند و تلاش داشتند تا کودکانی را که مجبور بودند به دلیل تعطیلی مدارس و حذف بسیاری از سرگرمی‌های جمعی‌شان در خانه بمانند با قصه‌ها و نمایش‌های آنلاین پای روایت‌های خود بنشانند. در حوزه نمایش هم وضع به‌همین شکل بود و اجراها، بیشتر به سمت اجراهای تئاتر آنلاین رفت و قصه‌هایی که از قاب لپ‌تاپ یا تلویزیون به گوش جامعه هدف می‌رسیدند. بعد از گذشت حدود یک‌سال‌ونیم، بالاخره طی چند ماه گذشته، روند سریع واکسیناسیون و خارج شدن بسیاری از شهرها از وضعیت قرمز، باعث شد سالن‌های نمایش و سینما بازگشایی شوند و مردم‌ کم‌کم دوباره به تئاتردیدن رو بیاورند. حسین مؤذن فعال حوزه کودک و نوجوان و مدیر تالار هنر که به‌صورت اختصاصی به تئاتر کودک و نوجوان می‌پردازد در گفت‌وگو با «ایران» از دغدغه‌های پیش رو و برنامه‌هایی که می‌شود برای کودکان و نوجوانان در حوزه نمایش ترتیب داد، حرف می‌زند.
بسترسازی برای آینده
او در پاسخ به این پرسش که دوران کرونا و تعطیلی‌هایی که وجود داشت چه تجربه‌ای برای تئاتر ما، بخصوص تئاتر کودکان و نوجوانان به‌همراه آورد، می‌گوید: «بحث کرونا و فراگیری جهانی آن روی همه فعالیت‌های هنری در جهان تأثیر گذاشت و کشور ما هم در دوره‌های مختلف از این چالش‌ها بی‌نصیب نماند. این چالش‌ها البته باعث شد بسیاری از فعالان تئاتری حوزه کودک و نوجوان، فکر چاره‌ها و راهکارهایی تازه‌ باشند. در حوزه کودک و نوجوان وضع حساس‌تر و پیچیده‌تر از سایر حوزه‌ها بود. در بخش بزرگسالان، فرد خودش تصمیم می‌گیرد که به تئاتر برود یا نه اما در حوزه کودک و نوجوان، ما باید خانواده‌ها را اقناع کنیم. این پیچیدگی‌ها باعث می‌شود که با دقت بیشتری کارها انجام شود و مهم‌تر از هر چیزی، بسترسازی مناسب برای این اقناع به‌وجود بیاید که خانواده‌ها مطمئن شوند که محیط‌های نمایش کودک و نوجوان پرخطر نیستند.» مؤذن درباره عملکرد تالار هنر طی ماه‌های گذشته، می‌گوید: «این افت و خیزی که در بحث کرونا پیش آمد و تعطیلی‌ها و بازگشایی‌های سالن‌ها بدون تردید روی جذب مخاطب بسیار تأثیر منفی گذاشت اما آنچه برای من و دوستان دغدغه‌مند این حوزه مهم بود، همین بحث بسترسازی و بازسازی زیرساخت‌ها بود. به‌خاطر همین هم ما تصمیم گرفتیم از این فرصت استفاده کنیم و به بازسازی بخش‌های مختلف تالار بپردازیم تا شرایط برای فرزندان‌مان مهیا شود.» او ابراز امیدواری می‌کند که تا پایان امسال دو تئاتر ویژه کودکان روی صحنه برود و یادآور می‌شود که در صورت ایجاد شرایط فعالیت، باید در ۳ ماهه باقیمانده سال اجرای نمایشی داشته باشیم تا اعتمادسازی مجدد مخاطبان را برای حضور در سالن‌های تئاتری فراهم کنیم در غیر این صورت اگر قرار باشد فعالیت‌ها از بهار سال ۱۴۰۰ از سر گرفته شود زمان از دست داده و فرصت‌سوزی می‌شود. فعلاً هم با گروه‌ها در حال مذاکره هستیم تا در اولین فرصتی که اجازه فعالیت‌ها داده شود، فعالیت را از سر بگیریم.» آنچه طی ماه‌های گذشته در کشور تجربه شد، تئاتر آنلاین‌ یا همان نمایش‌های برخط بود که مخالفان و موافقان بسیاری داشت و بخش عمده‌ای از موافقان این شکل از تئاتر آن را استفاده درست از امکانات می‌دانستند که نکته‌های مثبت بسیاری را می‌توان از آن به آینده تئاتر افزود. مؤذن به‌عنوان یکی از این موافقان می‌گوید: «طبیعی‌ است که این شکل از تئاتر و شرایط‌ش با تئاتری که به صورت زنده و با حضور مخاطب اجرا می‌شود تفاوت‌های بسیاری دارد و هیچ چیز جای شکل اصیل تئاتر را نمی‌گیرد؛ اما حداقل امکانی که تئاترهای برخط به ما می‌دهد این است که نمایش را از انحصار تماشای تهران جدا کنیم و آن را به شهرها و شهرستان‌های دور و نزدیک دیگر ببریم تا کودکان و نوجوانان بیشتری مخاطب برنامه‌ها باشند. ما در حوزه تئاتر کودک و نوجوان باید از تمام ظرفیت‌ها استفاده کنیم و برای پس از دوران کرونا هم برنامه‌هایی داشته باشیم و از تجربیات خود استفاده کنیم.»
او در پایان به موضوعاتی که می‌تواند برای تولید نمایش کودک و نوجوان مورد دقت هنرمندان قرار بگیرد هم اشاره‌ای می‌کند و می‌گوید: «نکته دیگر برای دوران پسا کرونا شادی آفرینی برای کودکان در قالب مضمون‌سازی است. در واقع باید فضای کلی کار در کنار آنکه مضمون و پیام درستی به بچه‌ها منتقل می‌کند باید فضایی شاد داشته باشد تا روحیه‌ای مضاعف در وجود بچه‌ها ایجاد کند و برایشان تازگی، تنوع و البته پیامی مناسب داشته باشد.»