ساماندهی شبکه فاضلاب اهواز چشم انتظار اعتبار

رضا امینی
شهردار اهواز
اهواز از جمله کلانشهرهای ایران است که به لحاظ جغرافیایی مسطح است. این مسأله ذاتاً مشکلاتی را برای دفع آب‌های سطحی و فاضلاب به همراه دارد. جمعیتی که در سال‌های قبل از انقلاب برای این شهر ترسیم شده بود در حد 500 هزار نفر بوده اما اهواز در چند دهه گذشته به‌دلیل مرکزیت اداری - سیاسی استان و موقعیت خاص صنعتی و اقتصادی که دارد به یک شهر مهاجرپذیر تبدیل شده است؛ در حال حاضر حدود ۴۰۰ هزار نفر در حاشیه شهر و در سکونتگاه‌های غیررسمی با کمترین امکانات ممکن، ساکن هستند.
اهواز علاوه بر گسترش روزافزون در سطح، با رشد فزاینده جمعیت نیز مواجه بوده است، به گونه‌ای که در حال حاضر جمعیتی بالغ بر یک میلیون و 200 هزار نفر دارد.
این رشد سریع جمعیتی سبب شده است، توازنی میان جمعیت و ظرفیت شبکه دفع آب‌های سطحی و فاضلاب کلانشهر اهواز به‌شدت کاهش یابد.
در سال‌های بعد با تأسیس شرکت آبفا، شبکه دفع آب‌های سطحی به‌عنوان شبکه فاضلاب شهر به این شرکت واگذار شده است. اما به‌دلیل فرسودگی شبکه با پدیده‌ای به نام ریزش خطوط فاضلاب مواجه هستیم که موجب پس‌زدگی فاضلاب به معابر می‌شود؛ البته با اجرای بخشی از طرح جامع شبکه فاضلاب شهر اهواز، در بارندگی‌های اخیر مشکلات آبگرفتگی به‌طور محسوسی کاهش یافت.لازم به ذکر است شهرداری‌ها بیش از ۳۰۰ وظیفه به عهده دارند که یکی از آن دفع آب‌های سطحی است.
در سال‌های دور خطوط دفع فاضلاب شهری اهواز از لایه سیمانی و آزبست طراحی و اجرا شده بود که این مسأله موجب می‌شود گاز متصاعد شده از فاضلاب، خطوط انتقال فاضلاب را دچار خوردگی و ریزش کند و فاضلاب از منهول‌ها (گودال تأسیسات زیرزمینی) و دریچه‌های فاضلاب موجود در معابر بالا بزند.
 اجرای شبکه فاضلاب اهواز از سال ۱۳۷۲ آغاز شده اما تاکنون حدود ۴۱ درصد پیشرفت فیزیکی دارد. تکمیل نشدن شبکه فاضلاب، فرسودگی و ریزش این شبکه در نقاط مختلف، وضعیت خاص و شیب صفر زمین اهواز موجب شده است تا این شهر در فصول بارش با مشکل بالازدگی فاضلاب و آبگرفتگی معابر به‌صورت بحرانی روبه رو شود.
به هر جهت کارکرد شبکه فاضلاب شبانه‌روزی است ولی شبکه دفع آب‌های سطحی تنها برای فصول بارشی کاربرد دارد که منطق اقتصادی هم حکم می‌کند شبکه فاضلاب در دست احداث با افزایش حجم و ظرفیت به‌صورت ترکیبی به کار گرفته شود.
 امیدواریم تکمیل شبکه ترکیبی فاضلاب و دفع آب‌های سطحی یکبار برای همیشه مشکل فاضلاب و دفع آب‌های سطحی اهواز را حل کند.
هر چند مشکل بارندگی اهواز به سال‌های خیلی دور برمی‌گردد اما به‌دنبال بروز سیل سال ۹۸ و با رهنمون‌های مقام معظم رهبری به یک موضوع ملی تبدیل شد. در حال حاضر همه مسئولان ملی و استانی دغدغه کاهش مشکل آبگرفتگی معابر ناشی از بارندگی در اهواز را دارند. خوشبختانه رئیس جمهور نیز در نخستین سفر استانی خود، به طور سرزده به خوزستان آمدند و در بازدید وضعیت اجرایی شبکه فاضلاب اهواز را از نزدیک بررسی کردند. رئیس‌جمهور قول تخصیص اعتباراتی  برای حل این مشکل را در آینده‌ای نزدیک دادند.
 دولت سیزدهم اهتمام جدی برای حل مشکل فاضلاب خوزستان دارد. وزارت نیرو هم پای کار آمده و پیگیر روند کار است. از حق نگذریم باید گفت با روی کار آمدن دولت سیزدهم و فعالیت مدیر شرکت آبفای خوزستان اجرای طرح‌های فاضلاب اهواز شتاب گرفته است.
اما همچنین تقسیم کار مناسبی میان شهرداری و آبفا صورت گرفت و ما توانستیم از حدود 200 نقطه بحرانی که در سال‌های گذشته جزو نقاط حادثه خیز بودند را شناسایی و مشکل اکثر نقاط را رفع نماییم. این کار حاصل تعامل جدی بین شهرداری اهواز و شرکت آبفا بود؛ البته هنوز در مناطقی مانند گلدشت کوی گلبهار، خیابان سردار هاشمی، خیابان و میدان انقلاب، کوی بعثت و چند نقطه دیگر مشکلاتی برای دفع آب های سطحی روبه‌رو هستیم. امیدواریم بتوانیم مشکل آنها را هم تا پایان سال حل کنیم و مردم با مشکلی در این زمینه مواجه نباشند.
طرح جامع فاضلاب شهری اهواز برای دوره پنج ساله طراحی شده است که برآورد اجرای آن ۶۰ هزار میلیارد ریال است. برای سال اول ۱۶ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد که خوشبختانه با حسن توجه مقام معظم رهبری برای حل سریع تر مشکل مردم اهواز کل مبلغ اجرای طرح از صندوق ذخیره ارزی تخصیص داده شده است.
با حضور معاون اول ریاست محترم جمهور و وزیر محترم کشور نیز اعتباراتی برای کمک به شهرداری اهواز برای اقدام در زمینه آب‌های سطحی قول داده شد که امیدوارم هر چه زودتر اعتبارات مذکور به شهرداری پرداخت شود تا ان شاءالله شاهد رفع مشکلات پیش گفته در شهر اهواز باشیم.