ضرورت انطباق بانکداری با فقه اسلامی

رئیس کل بانک مرکزی به همراه اعضای شورای فقهی بانک مرکزی در دیدار با مراجع تقلید و آیات عظام، حسین نوری همدانی، عبدالله جوادی آملی و جعفر سبحانی بر ضرورت انطباق بانکداری با فقه اسلامی تأکید کرد و گفت: توسعه بانکداری در چهارچوب قواعد شرعی و اسلامی، برای ما مهم و حائز اهمیت بوده و در دستور کار جدی بانک مرکزی در دوره جدید است.
به گزارش بانک مرکزی، علی صالح آبادی در سفر یک روزه  خود به شهر قم به منظور دیدار با مراجع و آیات عظام ضمن اشاره به ایجاد شورای فقهی بانک مرکزی و فعالیت‌های این شورا طی سه سال گذشته، در این خصوص تأکید کرد: وظیفه شورای فقهی تطبیق رویه‌ها و قوانین بانکی با مبانی شرعی و فقهی است و در این دوره نیز تلاش کردیم با تقویت جایگاه شورای فقهی و ایجاد دبیرخانه آن در بانک مرکزی، نسبت به گسترش فعالیت‌های این شورا اقدام کنیم.
صالح آبادی با اشاره به فعالیت‌های کمیته فقهی بورس در دوران حضورش در بازار سرمایه تصریح کرد: موضوع توسعه بانکداری در چهارچوب قواعد شرعی از دغدغه‌های این دوره است و در همین راستا کارگروه تخصصی شورای فقهی بانک مرکزی به منظور بررسی مسائل و مباحث کارشناسی و ارائه نظرات به شورای فقهی، در شهر قم تشکیل شده است.
وی خاطرنشان کرد: امیدوام به یاری خداوند بتوانیم شرایطی را فراهم کنیم که دغدغه مراجع و متدینین درخصوص امور بانکداری رفع شود. همچنین در این دیدارها علی صالح آبادی گزارشی از اقدامات بانک مرکزی بویژه در راستای تحقق بانکداری اسلامی و تقویت ارزش پول ملی را به مراجع تقلید و آیات عظام ارائه کرد.
رئیس شورای فقهی بانک مرکزی: جایگاه شورای فقهی بانک مرکزی باید تقویت شود
 همچنین آیت‌الله مصباحی مقدم، رئیس شورای فقهی بانک مرکزی نیز در این دیدار ضمن تأکید بر تقویت جایگاه شورای فقهی در بانک مرکزی در این دوره یادآور شد: در حال حاضر ابزارهای سیاست‌های پولی بانکی براساس قواعد شرعی و فقهی طراحی می‌‌شود و در این زمینه نیز معاونت نظارت بانک مرکزی مکلف شده است که با طراحی فرم‌های ویژه و خاص بر روند اجرای ضوابط فقهی و شرعی مصوب شورا بر فعالیت نظام بانکی و اجرای بهتر این قواعد نظارت کند.
آیت‌الله العظمی نوری همدانی: گسترش ابزارهای مبتنی بر عقود اسلامی به تسهیل کسب وکارها کمک می‌کند
آیت الله العظمی نوری همدانی در دیدار رئیس کل بانک مرکزی با تأکید بر قواعد بانکداری بدون ربا در نظام بانکداری کشور بر حرام بودن هرگونه فعالیت ربوی در اسلام اشاره کرد و افزود: استفاده و گسترش و تنوع عقود اسلامی در نظام بانکی باید در دستور کار قرار گیرد. با آقایان سیف و همتی نیز مسأله دیرکرد بانک‌ها را به عنوان ربای حرام مطرح کردیم و خواستیم دیرکرد را بردارند اما نشد و نتوانستند.
آیت‌الله العظمی نوری همدانی خاطرنشان کرد: در کنار این امر، بانک‌ها باید سازوکارهایی را برای هدایت سرمایه‌های مردم به سمت فعالیت‌های مولد اقتصادی اعم از بخش کشاورزی، صنعت صادرات و واردات در نظر گیرند و این گونه به توسعه اقتصادی کشور کمک کنند.
وی تصریح کرد: گسترش ابزارهای مبتنی بر عقود اسلامی به تسهیل و گسترش کسب ‌و ‌کارها، رشد تولید و رشد اقتصادی قطعاً کمک خواهد کرد.
این مرجع تقلید در پایان خواستار تقویت ارزش پول ملی شد و گفت: کنترل تورم امری بسیار مهم است و باید تلاش کرد تا با به‌کارگیری سیاست‌های مناسب به برطرف شدن مشکلات معیشتی مردم کمک کرد.
آیت‌الله العظمی جعفر سبحانی: بانک‌ها امانتدار سرمایه مردم باشند
در ادامه دیدارهای رئیس کل بانک مرکزی با مراجع تقلید، آیت‌الله العظمی جعفر سبحانی با اشاره به تاریخچه بانکداری ایران گفت: بانکداری اسلامی و ضوابط و قواعد آن باید بتدریج گسترش پیدا کند. لذا بانک‌ها و کارکنان شبکه بانکی باید امانت‌دار سرمایه‌ها و حافظ منافع مردم باشند. از طرفی ضروری است بانکداری اسلامی پی گرفته شود.
وی افزود: همچنین در موضوع تعدد شعب بانکی باید این موضوع بررسی و به منظور تطابق با استانداردهای موجود در این زمینه اقدامات لازم انجام شود. ذکر این نکته ضروری است که در فعالیت‌های بانکی نیز، باید کارمزد واقعی در نظام بانکی مبنای کار باشد.
آیت‌الله العظمی سبحانی در پایان افزود: بانک‌ها امانت‌دار مردم باشند. همه باید کمک کنند تا بانکداری اسلامی که به نفع مردم است و از دغدغه‌های دکتر صالح‌آبادی نیز هست در دوره جدید محقق شود.
آیت‌الله العظمی جوادی آملی: اقتصاد و حمایت عملی از تولید در شرایط کنونی، حرف اول کشور
آیت‌الله العظمی جوادی آملی در این دیدار صمیمانه با اشاره به اقدام حکیمانه رهبر معظم انقلاب در تعیین بجای شعار امسال مبنی بر پشتیبانی از تولید و مانع زدایی تأکید کرد: اقتصاد و حمایت عملی از تولید در شرایط کنونی، حرف اول کشور و شاخصی بسیار مهم است. ایشان تأکید کرد: از نظر فلسفه و کلام، اصول اعتقادی، اصل اول است، اما از نظر جامعه شناسی، اقتصاد حرف اول را می‌زند. در اسلام، از «مال» به ستون فقرات یک ملت تعبیر شده است.
آیت‌الله العظمی جوادی آملی تأکید کرد: بانک ‌مرکزی وظیفه بسیار سنگینی دارد، از کارهای اصلی بانک مرکزی این باشد که دست قانوندانانی را که قانون را دور می‌زنند از ذخایر بانک مرکزی کوتاه کند؛ اختلاس‌های میلیاردی از افراد عادی ساخته نیست، این اختلاس‌ها با قلم افراد صورت می‌‌گیرد نه با زور اسلحه. لذا درخصوص اختلاس‌های صورت گرفته نیز، بررسی و آسیب‌شناسی شود که چگونه افرادی توانستند حق را باطل کنند و اختلاس صورت بگیرد. ایشان در بخش دیگری از سخنان خود ابراز داشت: آبروی انسان امانت الهی است و انسان امین الله است، پیامبر دست کارگری را بوسید که برای خودش کار می‌‌کرد و کنار سفره خود می‌‌نشست. بر همگان واجب است که این مملکت را با کرامت اداره کنند و راه آن رونق تولید و اشتغال است.
معظم له در پایان اظهار داشت: ما به این کشور امیدواریم شهیدان همان طور که در زنده بودن خود فکر جامعه خود هستند در آخرت و در برزخ نیز به فکر جامعه خود هستند و مرتباً برای مردم دعا می‌‌کنند، کشور چنین سرمایه معنوی عظیمی دارد. باید قدردان این سرمایه‌های عظیم معنوی و مادی بود و از آنها به بهترین نحو در راستای آبادانی این کشور بهره گرفت.
توسعه بانکداری اسلامی به طور جدی در دستورکار بانک مرکزی قرار دارد
رئیس کل بانک مرکزی گفت: در دوره جدید بانک مرکزی، توسعه بانکداری بر مبنای قوانین اسلامی با تمهیداتی که اندیشیده شده است در دستور کار جدی قرار گرفته است.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، صالح آبادی درادامه سفر یک روزه خود به شهر قم، با آیت‌الله العظمی علوی گرگانی از مراجع عظام تقلید دیدار و عنوان کرد: ناظران شرعی بانک مرکزی برای نظارت بر اجرای قواعد شرعی و فقهی در نظام بانکی، در بانک‌ها مستقر می‌‌شوند.
آیت‌الله العظمی علوی گرگانی: با تمهیدات عملی در حوزه پولی و اقتصادی، کارها برای مردم تسهیل شود
آیت‌الله العظمی علوی گرگانی هم در این نشست صمیمانه با اشاره به سوابق دکتر صالح آبادی در مسئولیت‌های گذشته و دغدغه‌های ایشان برای پیشبرد امور در چهارچوب فقه اسلامی، تصریح کرد: انصافاً تعهد عملی رئیس کل بانک مرکزی به بانکداری اسلامی ستودنی است.
وی با تأکید بر ضرورت ساماندهی سود بانکی و موضوع دیرکردهای ناشی از آن تصریح کرد: ان‌شاءالله در دوره جدید بانک مرکزی، این خواسته مراجع عظام تقلید، در حد توان مدیران جدید برطرف شود. این مرجع تقلید همچنین با اشاره به پیشبرد بخش‌های مختلف اقتصاد در جهت منافع ملی و مردم تأکید کرد: باید با تمهیدات عملی در حوزه پولی و اقتصادی، کارها برای مردم تسهیل شود.
ناظران شرعی به ساختار بانک‌ها اضافه می‌شوند
رئیس کل بانک مرکزی گفت: در راستای نظارت بر اجرای مصوبات شورای فقهی در نظام بانکی کشور، ناظران شرعی به کمیته تطبیق بانک‌ها اضافه خواهند شد.
صالح آبادی در جمع اعضای «کارگروه تخصصی فقهی بانک مرکزی» در قم با بیان اینکه تحول نظام بانکی بر اساس تطبیق با اصول فقهی و شرعی در این دوره با جدیت پیگیری خواهد شد، گفت: در این راستا و در مرحله نخست حوزه نظارت بانک مرکزی موظف شده است عملکرد بانک‌ها در اجرای اصول شرعی را در قالب فرم‌های مشخص به طور مستمر مورد بررسی قرار دهد.
عالی‌ترین مقام بانک مرکزی ادامه داد: همچنین چهارچوب اضافه شدن افرادی به عنوان ناظر شرعی در کمیته تطبیق بانک‌ها به منظور اجرا و نظارت بر مصوبات شورای فقهی در این شورا در حال تدوین است.
صالح آبادی یادآور شد: در همین راستا فهرست افرادی که توسط شورای فقهی احراز صلاحیت شوند در اختیار بانک‌ها قرار خواهد گرفت.
رئیس کل بانک مرکزی همچنین بر ضرورت آموزش ضوابط فقهی و شرعی در حوزه بانکی به مدیران ارشد و تمام پرسنل شبکه بانکی تأکید و ابراز امیدواری کرد که این روند به بهبود فرآیندهای بانکی در راستای اجرای اصول بانکداری اسلامی منجر شود.
آیت‌الله مصباحی مقدم، رئیس شورای فقهی بانک مرکزی نیز در این نشست گفت: با حضور دکتر صالح آبادی در بانک مرکزی شاهد افزایش توجه اصول فقهی و شرعی در نظام بانکی کشور هستیم و اثربخشی تصمیمات شورای فقهی از این به بعد بیش از پیش خواهد شد.
وی در ادامه با تشکر از زحمات و نگاه ویژه رئیس کل بانک مرکزی به جایگاه شورای فقهی در ساختار بانک مرکزی گفت: مفاد ماده ۱۶ برنامه ششم توسعه در صورت نظارت جدی بر عملکرد بانک‌ها عملی خواهد شد.
مصباحی مقدم تعمیق و گسترش آموزش مبانی بانکداری اسلامی در نظام بانکی را از ضروریات دانست و تأکید کرد: تحول در نظام بانکی بر اساس اصول فقه اسلامی وظیفه شورای شورای فقهی و کارگروه تخصصی آن است.