فوتبال پاک و پرونده‌هایی که خاک می‌خورند

حامد جیرودی
روزنامه‌نگار
«فوتبال پاک» عبارتی است که با ادبیات فوتبال ایران عجین شده است. موضوعی که صحبت‌های اخیر فرهاد مجیدی باعث شد تا دوباره بحث آن مطرح شود. سرمربی استقلال در کنفرانس خبری پیش از بازی اخیر تیمش برابر هوادار گفت: «دوست دارم وقتی بعد از سال‌ها در یک برنامه تلویزیونی دعوت شدم، اگر قهرمانی‌هایم را گذاشتند که ببینم، ترجیح می‌دهم یک قهرمانی باشد اما آن قهرمانی پاک باشد.» این صحبت، گمانه‌‌زنی‌ها درباره اینکه خطاب او به چه تیم یا چه کسانی بوده را به وجود آورد. گرچه مجیدی در کنفرانس بعد از بازی در این خصوص توضیح داد و تا حدودی از ابهام ماجرا کم کرد: «هر کس هر چه دوست دارد، برداشت کند. پرسپولیس برای من در داخل زمین رقیب است اما بیرون زمین برای آنها احترام قائلم. من هم به بازیکنان و هواداران پرسپولیس احترام می‌گذارم. حتماً آقای گل‌محمدی و بازیکنانش زحمت کشیده‌اند که قهرمان شده‌اند.» با این حال، بحث فوتبال پاک مسأله تازه‌ای نیست و مربیان و بازیکنان و مسئولان مختلف، سال‌های زیادی است درباره آن به اظهارنظر می‌پردازند. از زنده یاد ناصر حجازی دروازه بان بزرگ تیم ملی و استقلال که یکی از سردمداران آن بود و همیشه به نوعی در صحبت‌هایش بحث فوتبال پاک را به میان می‌آورد تا چهره‌های دیگری که هر کدام از زاویه‌های مختلفی به این مقوله پرداخته‌اند. در این میان اما عده‌ای هم هستند که نظرات دیگری دارند. مثل فیروز کریمی که در یکی از مصاحبه‌هایش گفت: «به جرأت می‌توانم قسم بخورم پاک‌ترین فوتبال جهان در ایران است. هیچ جای دنیا به پاکی فوتبال ما مشاهده نخواهید کرد. ممکن است کسانی که عرضه و لیاقت بازیکن شدن ندارند بگویند از آنها درخواست پول شده و الا همه دنبال این هستند که یک بازیکن پیدا کنند تا به او پول بدهند. مثلاً یک تیم را نام ببرید که مجتبی جباری را نخواهد.» اما این فقط نمونه‌ای نادر از این دست است و بیشتر مربیان و بازیکنان از دریچه انتقادی و اعتراضی به این مسأله پرداخته‌اند و نمونه‌های متعددی هم وجود دارد که روی ناپاکی در تعدادی از بازی‌ها یا فصول مختلف صحه می‌گذارد. مثل شائبه‌هایی که درباره عیسی اندوی دروازه‌بان خارجی اسبق ذوب آهن در لیگ برتر ششم مطرح شد که پول گرفته تا از عمد گل بخورد یا مسأله اتفاق عجیب آب معدنی‌هایی که در بازی پرسپولیس و سپاهان در لیگ دوازدهم رخ داد و مسمومیت پرسپولیسی‌ها را در پی داشت و هیچ وقت هم مشخص نشد که واقعاً چه اتفاقی افتاده بود! در این بین می‌توان به بازی پرسپولیس و سپاهان در لیگ سیزدهم اشاره کرد که علی دایی سرمربی وقت سرخپوشان، بحث غش کردن داور به سمت دیگر را مطرح کرد و در ادامه ماجرای کارت به کارت مطرح شد. موضوعی که به رفتن محسن قهرمانی از داوری منجر شد یا اعترافات جنجالی که مرتضی کریمی کمک داور دربی سال 89 داشت و در نهایت مجبور به خداحافظی از فوتبال شد. در این بین مربیانی نیز هستند که سال‌هاست هواداران درباره کار آنها شائبه ایجاد و از آنها به عنوان «مافیا» یاد می‌کنند. اما در این خصوص تنها نمی‌توان باشگاه‌ها یا بازیکنان و مربیان را مقصر دانست بلکه بخش مهمی از این ماجرا به فدراسیون فوتبال مربوط می‌شود که از سال‌های گذشته تاکنون نتوانسته به این ماجرا ورود و دست به پاک سازی بزند. فدراسیون اصلی‌ترین و مهم‌ترین مرجع تصمیم‌گیری درباره فوتبال است و عجیب اینکه پرونده‌های زیادی در راستای «فوتبال پاک» وجود داشته و دارند که یا خاک می‌خورند یا مسکوت ماندند و به نوعی مشمول زمان شدند. مثل اکبر یوسفی ملی پوش سابق فوتبال که در مصاحبه‌ای تأکید کرد که درباره شرط‌بندی در فوتبال مدارک مستندی را ارائه داده ولی کمیته اخلاق به آن رسیدگی نکرده است. البته گاهی هم شده که این پرونده‌ها نتیجه داشته باشد. مثل پرونده تبانی در لیگ یک و تیم شهرداری تبریز که بازیکنان و افراد زیادی در آن محروم شدند ولی این موضوعی است که باید به صورت ریشه‌ای به آن پرداخت تا به قول مجیدی، حتی یک قهرمانی هم پاک، سالم و بسیار ارزشمند باشد.