گروکشی فرزندان ممنوع!

آزاده سهرابی
روانشناس
می‌گفت: من با خانواده همسرم هیچ مشکلی ندارم اما از پسرم هم بپرسید تأیید می‌کند که مادر همسرم اصلاً از من خوشش نمی‌آید. می‌دانستم حتی در مشکلاتی که با همسرش دارد هم مدام از پسر 11 ساله‌اش مثال می‌زند که «تأیید می‌کند حق با من است». می‌دانستم اگر دارد پسرش را با خود در یک تیم می‌گذارد از این احساس ریشه‌ای عمیق می‌آید که خود را در حل مشکلاتش ناتوان می‌بیند.
مرد اما نظرش چه بود؟ می‌گفت: من کلاً در این زندگی تک افتاده‌ام. حتی پسرمان جدیداً مقابل من می‌ایستد. همسرم مشکلات ما را برای فرزندمان بازگو می‌کند و این همیشه محل جدی بحث ماست.
حس مرد این داستان فقط تنها بودن نیست، در عمق وجودش کم کم دارد از پسرش هم خشمگین می‌شود. با اینکه می‌دانستم پسرشان عاشق پدر است و از او یک الگو برای زندگی ساخته اما احساس می‌کند «نباید» مادرش را در مشاجره‌ها تنها بگذارد. او دوست نداشت طرف کسی را بگیرد، اما انگار مجبور بود!
خطر یارکشی و مثلث‌سازی را در زندگی با همسرتان جدی بگیرید! چون اگر فرزند یا فرزندان خود را وارد چالش‌های زندگی مشترک و تعاملات بزرگسالانه خود کنید، دامنه‌اش تا تمام عمر فرزندانتان را هم می‌گیرد. برخی از والدین ناخودآگاه حتی از فرزندان خود یک سپر در مقابل چالش‌های زندگی با همسر می‌سازند بدون آنکه متوجه باشند این میان پای یک کودک و نوجوانی در میان است که مهم‌ترین نیازش احساس امنیت در درون خانواده است نه احساس بودن وسط جنگی دو سویه!
فرزند شما عضو یک خانواده است، فرزند یک پدر و فرزند یک مادر است، در خانواده هر یک از بستگان مادری و پدری خود نقشی دارد و هر کدام از این تعلق‌ها برای او معنایی دارد. مرزهایی برای هر کدام از این روابط وجود دارد و گاه قواعدی برای منع تداخل نقش‌ها وجود دارد که یکی از منع‌های جدی ورود یک مادر به رابطه پدر –فرزندی و یک پدر به رابطه مادر-فرزندی است. البته این مرزها بسیار منعطف هستند اما روان‌شناسان معتقدند وقتی پای فرزندان به زندگی مشترک باز می‌شود، زوج‌هایی خوشبخت هستند و همچنان از پس حل مشکلات میان خود بر می‌آیند که نقش والد بودن را با همسر بودن مخدوش نمی‌کنند.
مرزها باید برای هر زوجی و فرزند یا فرزندانش واضح باشد و تنها در این صورت است که تداخل نقش ایجاد نمی‌شود. البته شکل‌گیری اتحادها یعنی شیوه توافق و یا مخالفت اعضای خانواده با یکدیگر برای یک فعالیت خانوادگی از این بحث جداست. اگر فرزند شما به اختیار خودش موافق یا مخالف نظر یکی از شما باشد، متوجه می‌شوید گروکشی صورت نگرفته؛ چون برای یک فعالیت فرزند شما طرف شما و برای فعالیتی دیگر طرف دیگری است. اما مشکل  از جایی شروع می‌شود که در طول زندگی یکی از طرفین بخواهد برای قدرت مطلق بودن فرزندان را به سمت خود بکشد یا برای گرفتن امتیاز از همسر این کار را بکند و گاهی یکی از زوجین به‌دلیل احساس عمیق تنهایی یا احساس مظلوم واقع شدن یا نداشتن اعتماد به نفس کافی و حتی فرار از مسئولیت‌پذیری چنین می‌کند.
مثلث‌سازی کاری است که متأسفانه بسیار در میان زوجین رواج دارد. اینکه هر کدام از والدین می‌خواهند بر ضد دیگری با کودک متحد شوند. همین مثالی که در بالا زدیم. در این صورت وقتی فرزند طرف یکی از والدین را می‌گیرد اول از همه اینکه اصل مشکل به حاشیه می‌رود و مشکل جدید ایجاد می‌شود و طبیعتاً فرد خارج از این اتحاد احساس خیانت می‌کند و تنها بازنده واقعی این ماجرا فرزند شماست. پس اگر در زندگی مشترک خودآگاه یا ناخودآگاه در هنگام حل اختلاف با همسرتان پای فرزندتان را وسط می‌کشید، بدانید این رفتار یک خانواده سالم نیست.