داده‌های غیر متناوب و نبود اطلاعات دو مشکل پایگاه رفاه ایرانیان

علیرضا قادری
کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس
سال‌هاست بحث حذف یارانه پردرآمدها در قوانین بودجه مطرح شده و پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان هم نسبت به اوایل راه‌اندازی، پیشرفت‌های چشمگیری در شناسایی اطلاعات اقتصادی خانوار داشته و دهک‌بندی نسبی نیز انجام داده است اما این پایگاه نواقصی دارد. اطلاعات این پایگاه باید از دستگاه‌ها جمع‌آوری شود و اطلاعاتی نیست که افراد و خانوارها بتوانند با خود اظهاری آنها را اعلام کنند بلکه نیاز به اطلاعات رسمی و ثبت شده است بنابراین نیاز به اطلاعات صحیح و به روز است و در دو وجه این مشکل وجود دارد؛ عدم تناوب اطلاعات و در برخی موارد فقدان اطلاعات.
یکی از نواقصی که اطلاعات این پایگاه با آن مواجه بوده عدم تناوب داده‌هاست که به طور مثال درباره داده‌های بانکی این تناوب مشکل دارد و اطلاعات سپرده‌ها به‌صورت حداقل فصلی به پایگاه داده نمی‌شود.از دیگر نواقص، عدم دسترسی به برخی داده‌ها از جمله درباره معاملات غیررسمی و قولنامه‌ای مسکن و املاک است که در شهرهای کوچک و روستاها بسیار وجود دارد و در درازمدت نیاز به اصلاح حقوقی وجود دارد و باید همه اسناد تک‌برگی و رسمی شود.
مشکل دیگر فقدان اطلاعات بورس و سهامداری در این پایگاه است و در سال‌های اخیر بخش زیادی از مردم قسمتی از پس‌اندازهای خود را به بورس بردند اما اطلاعات مربوط به بورس و سهام در این پایگاه دیده نشده است.
فقدان ارتباط کد ملی و کدپستی یکی دیگر از مشکلات پایگاه رفاه ایرانیان است؛ در ابتدا کد ملی افراد متناسب با کدپستی آنها بود اما در سال‌های بعد از آن و به‌دنبال جابه‌جایی افراد این اطلاعات به روز نشد.
این اطلاعات از این جهت اهمیت دارد که بدانیم در کجا تجمع فقر داریم تا بتوان تصمیم درستی در زمینه سیاست‌های حمایتی گرفت.در همین حال کوچک‌ترین واحد سیاست‌های رفاهی، خانوار است در حالی که تعریف درستی از خانوار نداریم و مبنای ساختار خانواده هنوز اطلاعاتی است که افراد براساس خوداظهاری در جریان هدفمندی یارانه‌ها ثبت کردند.
ادامه در صفحه 13