نسخه Pdf
ایران عصر
هنر در توضیح دکترین شوک
علیرضا نراقی
منتقد
نائومی کلاین روزنامه‌نگار تحقیقی که با آثار تکان‌دهنده خود خاصه کتاب «دکترین شوک» تصویری روشنگر از سیاست جهانی و سیطره سرمایه‌داری ارائه کرد به ما می‌آموزد که چگونه صاحبان قدرت و تصمیم‌سازان درباب هژمونی اقتصادی حاکم بر جهان در پس هر حادثه و بلایی بنا به تئوری و نظرات مشورتی افرادی چون میلتون فریدمن (اقتصاددان برجسته لیبرال) سیاستهای ریاضتی دشوار و موجی از اصلاحات اقتصادی ضد طبقات آسیب‌پذیر را، به نفع بانک‌های چند ملیتی و شرکت‌های بزرگ اعمال می‌کنند تا رویکرد انقیادآور اقتصادی خود را حفظ نمایند. این روش اینک نه فقط در کشورهای توسعه‌یافته بلکه در کشورهای در حال توسعه‌ای که فضای سیاسی بسته یا به شدت وابسته‌ای دارند نیز دنبال می‌شود.«دکترین شوک» از کارکرد شوک الکتریکی در قرن نوزدهم و در راستای درمان بیماران روانی شروع می‌کند. آنجا که این ابزار انسان‌‌ها را از هویت، خاطره، توان تصمیم‌گیری و انسجام ذهنی دور می‌کرد و به کودکانی مطیع بدل می‌ساخت. او سپس به علاقه سیاستمداران و صاحبان قدرت به استفاده از این ابزار می‌‌رسد. ابزاری که به دست آنها به یک روش برای کنترل مردمان بدل شد، نظریه‌ای کلان برای تسلط بر رفتار‌ها و تغییرات اجتماعی. شوک یا فاجعه با این تئوری برای سیاستمداران نعمتی است تا بتوانند فشار بیشتری بر مردم بیاورند و سیاستهای ریاضتی را راحت‌تر به طبقات و یا کشورهای غیربرخوردار تحمیل نمایند.«دکترین شوک» کتاب قطوری است. تمام کتاب‌های نائومی کلاین محتوای پر و پیمان و وسیعی را در بر می‌گیرند که نشانه اتکای این نویسنده کانادایی به تحقیق و پژوهش گسترده است. علاوه بر «دکترین شوک» از آثار مهم کلاین میتوان به «بی‌نشان» و «نه کافی نیست» اشاره کرد. او برای نوشتن هر یک از این آثار مفصل خود بیش از پنج سال وقت گذاشته است، اما خواندن آثار کلاین آن‌هم در این عصر سرعت، پرکاری و البته تنبلی در خواندن، ممکن است راحت رخ ندهد، اما شنیدن پیام آثار کلاین بسیار ضروری است، به همین علت رویکرد و نظریه او به مانند هر متفکر دیگر راه‌های مختلفی برای بیان پیدا می‌کند، یکی از این راه‌ها سینما است.در سال 2007 جوناس کوآرون فرزند فیلمساز تحسین شده و برنده اسکار آلفونسو کوآرون در هفت دقیقه فیلمی از محتوای «دکترین شوک» ساخته است که رسالت اصلی آن رساندن همین پیام مهم نائومی کلاین به زبانی ساده و مختصر اما عمیق و دقیق به همه است.
فیلم «دکترین شوک» در هفت دقیقه با استفاده از تصاویری انیمیشن و آرشیوی تاریخی از تسلط دکترین شوک و بازیگران اصلی آن را ارائه می‌کند و چکیده‌ای بسیار سودمند و آگاه کننده از کتاب کلاین ارائه می‌نماید. این یکی از مهم‌ترین کارکردهای سینماست خاصه در معنای رسانه‌ای آن، هرچند که در همین معنا و کارکرد کوآرون پسر نشان می‌دهد که چگونه میتوان هنرمندانه عمل کرد و از تبیین صرف فراتر رفت و به‌جای تأکید بر تبیین با روشی استدلالی و هنری به شکلی آزاد یک ایده فکری را خلاق مطرح کرد. از نکات جالب این مستند کوتاه، حضور کوآرون پدر سازنده آثاری چون «رما»، «جاذبه» و «مادرت راهم» به‌عنوان نویسنده است. این فیلم اینک در پلتفرم‌‌های شبکه نمایش خانگی در دسترس است.
منتقد
نائومی کلاین روزنامه‌نگار تحقیقی که با آثار تکان‌دهنده خود خاصه کتاب «دکترین شوک» تصویری روشنگر از سیاست جهانی و سیطره سرمایه‌داری ارائه کرد به ما می‌آموزد که چگونه صاحبان قدرت و تصمیم‌سازان درباب هژمونی اقتصادی حاکم بر جهان در پس هر حادثه و بلایی بنا به تئوری و نظرات مشورتی افرادی چون میلتون فریدمن (اقتصاددان برجسته لیبرال) سیاستهای ریاضتی دشوار و موجی از اصلاحات اقتصادی ضد طبقات آسیب‌پذیر را، به نفع بانک‌های چند ملیتی و شرکت‌های بزرگ اعمال می‌کنند تا رویکرد انقیادآور اقتصادی خود را حفظ نمایند. این روش اینک نه فقط در کشورهای توسعه‌یافته بلکه در کشورهای در حال توسعه‌ای که فضای سیاسی بسته یا به شدت وابسته‌ای دارند نیز دنبال می‌شود.«دکترین شوک» از کارکرد شوک الکتریکی در قرن نوزدهم و در راستای درمان بیماران روانی شروع می‌کند. آنجا که این ابزار انسان‌‌ها را از هویت، خاطره، توان تصمیم‌گیری و انسجام ذهنی دور می‌کرد و به کودکانی مطیع بدل می‌ساخت. او سپس به علاقه سیاستمداران و صاحبان قدرت به استفاده از این ابزار می‌‌رسد. ابزاری که به دست آنها به یک روش برای کنترل مردمان بدل شد، نظریه‌ای کلان برای تسلط بر رفتار‌ها و تغییرات اجتماعی. شوک یا فاجعه با این تئوری برای سیاستمداران نعمتی است تا بتوانند فشار بیشتری بر مردم بیاورند و سیاستهای ریاضتی را راحت‌تر به طبقات و یا کشورهای غیربرخوردار تحمیل نمایند.«دکترین شوک» کتاب قطوری است. تمام کتاب‌های نائومی کلاین محتوای پر و پیمان و وسیعی را در بر می‌گیرند که نشانه اتکای این نویسنده کانادایی به تحقیق و پژوهش گسترده است. علاوه بر «دکترین شوک» از آثار مهم کلاین میتوان به «بی‌نشان» و «نه کافی نیست» اشاره کرد. او برای نوشتن هر یک از این آثار مفصل خود بیش از پنج سال وقت گذاشته است، اما خواندن آثار کلاین آن‌هم در این عصر سرعت، پرکاری و البته تنبلی در خواندن، ممکن است راحت رخ ندهد، اما شنیدن پیام آثار کلاین بسیار ضروری است، به همین علت رویکرد و نظریه او به مانند هر متفکر دیگر راه‌های مختلفی برای بیان پیدا می‌کند، یکی از این راه‌ها سینما است.در سال 2007 جوناس کوآرون فرزند فیلمساز تحسین شده و برنده اسکار آلفونسو کوآرون در هفت دقیقه فیلمی از محتوای «دکترین شوک» ساخته است که رسالت اصلی آن رساندن همین پیام مهم نائومی کلاین به زبانی ساده و مختصر اما عمیق و دقیق به همه است.
فیلم «دکترین شوک» در هفت دقیقه با استفاده از تصاویری انیمیشن و آرشیوی تاریخی از تسلط دکترین شوک و بازیگران اصلی آن را ارائه می‌کند و چکیده‌ای بسیار سودمند و آگاه کننده از کتاب کلاین ارائه می‌نماید. این یکی از مهم‌ترین کارکردهای سینماست خاصه در معنای رسانه‌ای آن، هرچند که در همین معنا و کارکرد کوآرون پسر نشان می‌دهد که چگونه میتوان هنرمندانه عمل کرد و از تبیین صرف فراتر رفت و به‌جای تأکید بر تبیین با روشی استدلالی و هنری به شکلی آزاد یک ایده فکری را خلاق مطرح کرد. از نکات جالب این مستند کوتاه، حضور کوآرون پدر سازنده آثاری چون «رما»، «جاذبه» و «مادرت راهم» به‌عنوان نویسنده است. این فیلم اینک در پلتفرم‌‌های شبکه نمایش خانگی در دسترس است.
آدرس مطلب
http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/7871/20/606679/0
ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه
ویژه نامه ها
.jpg)
