بیانیه سانسورچی ها

گروه سیاسی/ روز جمعه اعلام شد که وقفه‌ای کوتاه در روند مذاکرات مورد توافق ایجاد شده است که پس از آن مذاکرات بار دیگر ادامه پیدا خواهد کرد. در همین خصوص روز گذشته سه کشور اروپایی عضو برجام در واکنش به وقفه ایجاد شده در هشتمین دور مذاکرات وین، ضمن ابراز تاسف از این وقفه، ادعا کردند که توافق روی میز و آماده نهایی شدن است.
مذاکره‌کنندگان این سه کشور اعلام کردند: «ناامیدکننده است که هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا مجبور شد در مذاکرات وین وقفه ایجاد کند. یک توافق منصفانه و جامع روی میز آماده است تا به نتیجه برسد و به همین دلیل است که مذاکره‌کنندگان سه کشور اروپایی هفته گذشته وین را ترک کردند، کار آنها در حال به نتیجه رسیدن است.» آنها افزودند: «درک ما این است که ایران و امریکا برای حل و فصل مسائل دوجانبه نهایی سخت کار کرده‌اند و به همین دلیل آماده هستیم که این توافق را اکنون نهایی کنیم.»
تروئیکای اروپایی در ادامه بدون اشاره به عامل اصلی وضعیت موجود یعنی امریکا که به دلیل خروج یکجانبه از برجام و اعمال تحریم‌های شدید علیه ایران و سپس طرح درخواست‌های غیرمنطقی در طول مذاکرات، دستیابی به توافق را با کندی و پیچیدگی‌های جدی مواجه کرده و همچنین بدون پرداختن به عدم پایبندی خود به تعهدات برجامی، اعلام کردند: «هیچ کس نباید به دنبال سوءاستفاده از مذاکرات برای اخذ تضمین‌های جدا از برجام باشد. این (مسأله) خطر فروپاشی توافق را به همراه دارد و مردم ایران را از لغو تحریم‌ها و جامعه بین‌المللی را از اطمینان لازم در مورد برنامه هسته‌ای ایران محروم می‌کند.»

امریکا: به توافق نزدیک هستیم
همچنین سخنگوی وزارت امورخارجه امریکا نیز با بیان اینکه موضوعات باقی‌مانده در وین بسیار دشوار و پیچیده هستند، گفت: ما به حصول توافق احتمالی نزدیک هستیم. ند پرایس سخنگوی وزارت امورخارجه امریکا در نشست خبری هفتگی خود در پاسخ به سؤالی درباره توقف مذاکرات وین و تأثیر درخواست جدید روسیه بر روند این مذاکرات گفت که راب مالی رئیس هیات مذاکره‌کننده واشنگتن و تیم او برای مشورت به واشنگتن بازگشته‌اند.
بنابر گزارش وب سایت وزارت امورخارجه امریکا، وی ادامه داد: آنها به پایتخت بازگشته‌اند چون پیش از این نیز گفته‌ایم که این، مذاکرات پیچیده‌ای است. ما هنوز در حال کار روی تعداد بسیار کمی از موضوعات باقی‌مانده هستیم که بدون شک مسائل دشواری هستند.
پرایس با اشاره به اینکه مذاکرات میان ایران و امریکا به صورت غیرمستقیم برگزار می‌شود، افزود: پس از یازده ماه مذاکره بتدریج توانستیم به این موضوعات اندک برسیم که سخت‌ترین مسائل (در این مذاکرات) هستند. اینها موضوعات پیچیده و چالش‌برانگیزی هستند. با این حال، ما هنوز بر این باوریم که به حصول توافق احتمالی نزدیک هستیم.
وی در ادامه تلاش کرد توپ را به زمین ایران و روسیه بیندازد و ‌گفت: همان‌طور که جوزپ بورل گفته است، ما (به حصول توافق) نزدیک هستیم اما عوامل خارجی هم هستند که اکنون در این مذاکرات مداخله می‌کنند. هیأت‌ها به پایتخت‌هایشان بازگشته‌اند و تهران و مسکو نیز باید تصمیمات خود را بگیرند. این دیپلمات امریکایی درباره درخواست جدید روسیه گفت: همان‌طور که پیش‌ از این گفته‌ایم تحریم‌های جدید روسیه به‌طور قطع هیچ ارتباطی با برجام ندارد. ما قصد نداریم هیچ چیزی در ارتباط با این تحریم‌ها به روسیه بدهیم، نیازی هم به این کار وجود ندارد.

چرایی واکنش عجیب تروئیکا
سه کشور اروپایی در حالی از اعلام وقفه در مذاکرات توسط هماهنگ کننده اروپا اعلام تأسف کرده اند که نمایندگان این سه کشور خود در روزهای اخیر در پایتخت‌هایشان به سر می‌بردند و زودتر از دیگران وقفه ای نانوشته را اجرایی کردند، با وجود این انجام یک وقفه در مذاکرات آن هم در شرایطی که نماینده چین آن را کوتاه مدت و احتمالا دو روزه معرفی کرده است نمی‌تواند دلیلی موجه برای بیانیه نویسی این سه کشور باشد. تروئیکای اروپا و امریکا درحالی اعلام کرده‌اند که ایران و امریکا آماده نهایی کردن توافق هستند که اساساً اراده سیاسی و حسن نیت امریکا همچنان محل سؤال بوده است. این کشور هنوز پاسخ مناسبی به برخی درخواست‌های ایران نداده است و حتی در آخرین تبادل نظرها مسائل جدیدی را مطرح کرده است.

مسکو چه می‌خواهد؟
بحران اوکراین و تحریم روسیه توسط امریکا و اروپا باعث شده است تا مقامات مسکو به دنبال راهی برای ارتباط با ایران در شرایط پساتوافق در وین باشد. به بیان دیگر در صورتی که مذاکرات وین به نتیجه برسد این کشور برای همکاری با تهران با محدودیت رو به رو خواهد بود و نمی‌تواند مبادلات و همکاری های اقتصادی خود با جمهوری اسلامی ایران را گسترش دهد، البته این مسأله می‌تواند بار دیگر بر دستاوردهای اقتصادی رفع تحریم برای ایران نیز سایه بیندازد. از آنجایی که نقض عهد امریکا باعث شده است تا کشورهای مختلف دنیا برای همکاری مجدد با ایران دست به عصا رفتار کنند، ایران همکاری با کشورهای دوست و دولت های آسیایی و همکاران دوران تحریم، در شرایط پس از توافق را اولویت خود می‌داند. خارج شدن روسیه از گردونه کشورهایی که می‌توانند با ایران در شرایط پس از انعقاد توافق احتمالی رابطه عمیق تری داشته باشند، منافع تهران را هم تحت الشعاع قرار خواهد داد.

آیا روسیه مسأله اصلی است؟
با وجود این درخواست تضمین روسیه از امریکا ارتباطی با ایران ندارد و این واشنگتن است که باید مسأله خود با مسکو را حل و فصل کند؛ چرا که مخاطب خواسته روسیه نه ایران که امریکاست.
با این حال باید به این مسأله توجه داشت که خواسته روسیه دلیل اصلی در طولانی شدن حصول توافق نیست.
بیانیه اخیر تروئیکای اروپا و خبرهای مختلفی که توسط رسانه‌های غربی از وین مخابره می‌شوند ادعا می‌کنند که متن توافقات در وین نهایی شده است؛ اما به اذعان مذاکره‌کنندگان حاضر در وین، هنوز بخش‌های مهمی از متون باقی‌مانده است که حل و فصل آنها نیازمند تصمیم سیاسی واشنگتن است. با وجود پیشرفت قابل توجه مذاکرات، هنوز موضوعات مهمی باقی مانده و توافق نهایی هنوز حاصل نشده و زمان قطعی برای آن وجود ندارد.
یک منبع نزدیک به تیم مذاکرات ایران نیز قبلاً خبر داده بود که عدم تصمیم‌گیری و درخواست‌های جدید امریکا روند جمع‌بندی مذاکرات را با چالش روبه‌رو کرد و پیش بینی می‌شود پس از توقف مذاکرات، رایزنی‌ها برای حل مسائل باقی مانده ادامه یابد.

امریکا مانع اصلی در وین است
مقامات امریکایی در روزهای اخیر با طرح برخی درخواست‌های جدید که هیچ گونه توجیه منطقی نداشته و با مواضع این کشور در مورد دستیابی سریع به توافق در تناقض است مذاکرات یازده ماهه را طولانی کرده‌اند. این جمله وزیر امور خارجه کشورمان در گفت و گوی اخیر خود با جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز همین مسأله را ثابت می‌کند. وی گفته بود امریکا نمی‌تواند به بهانه فشار افکار عمومی کشورش، هر روز حرف جدید و متفاوتی را از طریق هماهنگ کننده به ما منتقل کند. این صحبت ها نشان می‌دهد علاوه بر اینکه امریکا در خصوص برخی مسائل باقی مانده به تهران پاسخ مناسبی نداده، این کشور خواسته های جدیدی را هم روی میز مذاکرات گذاشته است. اما همزمان شدن این اتفاق با مسأله بحران اوکراین و خواسته روسیه در خصوص تضمین لازم در این خصوص باعث شده است تا کشورهای اروپایی مطالبات روسیه را دستاویز قرار داده و متهم اصلی را از میدان فراری دهند. به هر صورت باید دقت داشت که حل شدن خواسته روسیه برای درخواست تضمین، نمی‌تواند باعث چشم پوشی از مسأله اصلی مذاکرات شود. ایالات متحده باید در خصوص موضوعات باقی مانده که منجر به رفع مؤثر تحریم‌ها و درخواست تضامین لازم به تهران می‌شود تصمیم سیاسی خود را صریحاً اعلام کند.