نکات مهم در آستانه توافق
سارا هوشمندی
فعال رسانهای
مذاکرات دور هشتم ـ و احیاناً پایانی ـ لغو تحریمها علیه ایران و بازگشت تهران و واشنگتن به برجام، در ۱۰۰ روزگیاش در مرحله حساسی است، البته ماهیت مذاکرات نیز اقتضا میکند در ساعات و دقایق آخر، مذاکرات فشردهتر و پیچیدهتر شود.
یک- واضح است هیچ یک از طرفین مایل به تمدید مذاکرات وین برای نهمین دور نیستند و شرایط ویژه جهان در پی عملیات نظامی روسیه علیه دولت اوکراین، تحریمهای بیسابقه علیه مسکو و به هم ریختن بازارهای انرژی دنیا در پی این تحولات، موجب شده است ۱+۴ سعی کند توافق را تدارک ببیند ولو اینکه نتیجه توافق دقیقاً همان چیزی نباشد که در ذهن داشته است. روسیه با توجه به تحریمهای بینظیر اقتصادی، اجتماعی، ورزشی و حتی هنریای که علیهاش وضع شده، اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی (انگلیس، آلمان و فرانسه) با پیشفرض طولانی شدن نبرد مسکو علیه کییف و عدم ثبات قیمت انرژی و چین برای رسیدن به مواهب اقتصادی سرمایهگذاری بیدغدغه و بدون تحریم در ایران، همگی متفقالقول مایلند مذاکرات هرچه سریعتر به نتیجه برسد. ایالات متحده نیز ضمن در نظر داشتن تمام دلایل فوق، حالا که میبیند مذاکرهکنندگان فعلی برخلاف تصور آنها مانند تیم مذاکراتی آقای دکتر ظریف نیستند، دیدش کاملاً تغییر کرده و متوجه شده احتیاج خودش برای توافق به مراتب بیشتر از نیاز تهران به رفع تحریمهاست؛ البته با اعتنا به ذات استکباری، مقامات رژیم امریکا همزمان تلاش میکنند نیاز خود به حصول توافق را پنهان و خود را بیتفاوت نشان دهند.
دو- در صورت عدم توافق، الف: با توجه به خروج غیرقانونی ترامپ و از بین بردن فرصتی یک ساله از سوی بایدن (در مقام ریاست جمهوری) دیگر افکار عمومی دنیا جمهوری اسلامی را مانع توافق نخواهد دانست. ب: با توجه به وضعیت درام اوکراین بیسلاح، مشروعیت ادعاهای امریکا درباره برنامه هستهای صلحآمیز ایران مورد تردید قرار خواهد گرفت. پ: برنامه هستهای ایران که نه تنها غنیسازی ۲۰ درصد اورانیوم را با سرعتی غیرقابل پیشبینی احیا کرد، با وجود شگفتی غرب با برنامه بومی ـ بدون کمک روسیه ـ به دهها کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد نیز دست یافته. ت: با توجه به افزایش سطح تنش در شرق اروپا، امریکا از امکان همکاری با ایران در دو حوزه اقتصادی و انرژی محروم خواهد شد و ث: امریکا هیچ گزینهای برای مقابله با ایران تحت آن شرایط نخواهد داشت. گذشته از اینها در صورت عدم توافق، جو بایدن یک بازی رسانهای را که ۴ سال است جریان دارد (خروج یکجانبه رئیسجمهور پیشین امریکا از برجام) به جمهوریخواهان خواهد باخت و سرمایه سیاسی دموکراتها برای غلبه بر رقیب در انتخابات ماه نوامبر کنگره را بر باد خواهد داد.
سه- تیم مذاکرهکننده هستهای دولت سیزدهم از همان آغاز مذاکرات رفع تحریم در ۸ آذر، بدرستی و صراحت بیان کرد تا درباره همه مفاد توافق نشود، درباره هیچ چیز توافق نشده است. در تمام مراحل مذاکرات که یکصد روز از آن میگذرد، امریکا تلاش کرد ایران را وادار به پذیرش توافقی ولو چند ماهه کند که با پایداری آقای دکتر باقری موفق به این کار نشد. از همان زمان یک تحلیل بسیار جدی این بود که هدف از این اصرار، برهم زدن چهارچوب برجام برای ایجاد شرایطی است که تهران به امتیازات حداقلی راضی شود و در اقدامی غیرملی، به بازگشت امریکاییان به برجام فقط روی کاغذ و بدون راستیآزمایی راضی و همین را ـ مانند دولت پیشین ـ برای خود پیروزی محسوب کند و برای «تقریباً هیچ» جشن بگیرد. مقاومت تیم مذاکرهکننده در رد این پیشنهاد مکارانه غرب واقعاً ستودنی است.
چهار- نکته حیاتی مراقبت از شفافیت و صراحت متن نهایی است تا مانند اصل برجام با گافهای متعدد و برداشتهای چندگانه از ترجمه، تهران متضرر نشود. اگر بناست بزودی توافقی نهایی شود، این متن باید دارای حداکثر وضوح و قطعیت باشد. پیچیدهسازی و مبهم نوشتن متن، شفاف نشدن موضوعات کلیدی و تفسیرپذیر شدن متن - که تخصص حیلهگران غرب است و آن را با سادگی محض و اعتماد نابجای دیپلماتهای دولت قبل آزمودیم - به معنای شکست دوباره توافق و معطل شدن برای اجرای تضمینها و امضاهای عدهای گرگ در لباسهای شیک است. اگر متن دقیق و غیرقابل خدشه نباشد، بار دیگر در زمان اجرا هر طرف تفسیر خود را از آن ارائه خواهد کرد و این تفسیرها نیز همزمان قابل اجرا نخواهد بود و بار دیگر این کشور و مردم ما هستند که به خسارت دچار میشوند.
پنج- رعایت تمام خطوط قرمزی که رهبر حکیم انقلاب اسلامی فرمودهاند، نیازمند تداوم روند مذاکرات تا زمان پذیرش تمام شروط ایران؛ از جمله معطل بودن غرب برای راستیآزمایی تهران و پرداخت غرامت ۴ سال خروج خلاف قطعنامه سازمان ملل از سوی امریکاست.
فعال رسانهای
مذاکرات دور هشتم ـ و احیاناً پایانی ـ لغو تحریمها علیه ایران و بازگشت تهران و واشنگتن به برجام، در ۱۰۰ روزگیاش در مرحله حساسی است، البته ماهیت مذاکرات نیز اقتضا میکند در ساعات و دقایق آخر، مذاکرات فشردهتر و پیچیدهتر شود.
یک- واضح است هیچ یک از طرفین مایل به تمدید مذاکرات وین برای نهمین دور نیستند و شرایط ویژه جهان در پی عملیات نظامی روسیه علیه دولت اوکراین، تحریمهای بیسابقه علیه مسکو و به هم ریختن بازارهای انرژی دنیا در پی این تحولات، موجب شده است ۱+۴ سعی کند توافق را تدارک ببیند ولو اینکه نتیجه توافق دقیقاً همان چیزی نباشد که در ذهن داشته است. روسیه با توجه به تحریمهای بینظیر اقتصادی، اجتماعی، ورزشی و حتی هنریای که علیهاش وضع شده، اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی (انگلیس، آلمان و فرانسه) با پیشفرض طولانی شدن نبرد مسکو علیه کییف و عدم ثبات قیمت انرژی و چین برای رسیدن به مواهب اقتصادی سرمایهگذاری بیدغدغه و بدون تحریم در ایران، همگی متفقالقول مایلند مذاکرات هرچه سریعتر به نتیجه برسد. ایالات متحده نیز ضمن در نظر داشتن تمام دلایل فوق، حالا که میبیند مذاکرهکنندگان فعلی برخلاف تصور آنها مانند تیم مذاکراتی آقای دکتر ظریف نیستند، دیدش کاملاً تغییر کرده و متوجه شده احتیاج خودش برای توافق به مراتب بیشتر از نیاز تهران به رفع تحریمهاست؛ البته با اعتنا به ذات استکباری، مقامات رژیم امریکا همزمان تلاش میکنند نیاز خود به حصول توافق را پنهان و خود را بیتفاوت نشان دهند.
دو- در صورت عدم توافق، الف: با توجه به خروج غیرقانونی ترامپ و از بین بردن فرصتی یک ساله از سوی بایدن (در مقام ریاست جمهوری) دیگر افکار عمومی دنیا جمهوری اسلامی را مانع توافق نخواهد دانست. ب: با توجه به وضعیت درام اوکراین بیسلاح، مشروعیت ادعاهای امریکا درباره برنامه هستهای صلحآمیز ایران مورد تردید قرار خواهد گرفت. پ: برنامه هستهای ایران که نه تنها غنیسازی ۲۰ درصد اورانیوم را با سرعتی غیرقابل پیشبینی احیا کرد، با وجود شگفتی غرب با برنامه بومی ـ بدون کمک روسیه ـ به دهها کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد نیز دست یافته. ت: با توجه به افزایش سطح تنش در شرق اروپا، امریکا از امکان همکاری با ایران در دو حوزه اقتصادی و انرژی محروم خواهد شد و ث: امریکا هیچ گزینهای برای مقابله با ایران تحت آن شرایط نخواهد داشت. گذشته از اینها در صورت عدم توافق، جو بایدن یک بازی رسانهای را که ۴ سال است جریان دارد (خروج یکجانبه رئیسجمهور پیشین امریکا از برجام) به جمهوریخواهان خواهد باخت و سرمایه سیاسی دموکراتها برای غلبه بر رقیب در انتخابات ماه نوامبر کنگره را بر باد خواهد داد.
سه- تیم مذاکرهکننده هستهای دولت سیزدهم از همان آغاز مذاکرات رفع تحریم در ۸ آذر، بدرستی و صراحت بیان کرد تا درباره همه مفاد توافق نشود، درباره هیچ چیز توافق نشده است. در تمام مراحل مذاکرات که یکصد روز از آن میگذرد، امریکا تلاش کرد ایران را وادار به پذیرش توافقی ولو چند ماهه کند که با پایداری آقای دکتر باقری موفق به این کار نشد. از همان زمان یک تحلیل بسیار جدی این بود که هدف از این اصرار، برهم زدن چهارچوب برجام برای ایجاد شرایطی است که تهران به امتیازات حداقلی راضی شود و در اقدامی غیرملی، به بازگشت امریکاییان به برجام فقط روی کاغذ و بدون راستیآزمایی راضی و همین را ـ مانند دولت پیشین ـ برای خود پیروزی محسوب کند و برای «تقریباً هیچ» جشن بگیرد. مقاومت تیم مذاکرهکننده در رد این پیشنهاد مکارانه غرب واقعاً ستودنی است.
چهار- نکته حیاتی مراقبت از شفافیت و صراحت متن نهایی است تا مانند اصل برجام با گافهای متعدد و برداشتهای چندگانه از ترجمه، تهران متضرر نشود. اگر بناست بزودی توافقی نهایی شود، این متن باید دارای حداکثر وضوح و قطعیت باشد. پیچیدهسازی و مبهم نوشتن متن، شفاف نشدن موضوعات کلیدی و تفسیرپذیر شدن متن - که تخصص حیلهگران غرب است و آن را با سادگی محض و اعتماد نابجای دیپلماتهای دولت قبل آزمودیم - به معنای شکست دوباره توافق و معطل شدن برای اجرای تضمینها و امضاهای عدهای گرگ در لباسهای شیک است. اگر متن دقیق و غیرقابل خدشه نباشد، بار دیگر در زمان اجرا هر طرف تفسیر خود را از آن ارائه خواهد کرد و این تفسیرها نیز همزمان قابل اجرا نخواهد بود و بار دیگر این کشور و مردم ما هستند که به خسارت دچار میشوند.
پنج- رعایت تمام خطوط قرمزی که رهبر حکیم انقلاب اسلامی فرمودهاند، نیازمند تداوم روند مذاکرات تا زمان پذیرش تمام شروط ایران؛ از جمله معطل بودن غرب برای راستیآزمایی تهران و پرداخت غرامت ۴ سال خروج خلاف قطعنامه سازمان ملل از سوی امریکاست.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه