ایجاد 850 هزار شغل در نیمه دوم 1400

گروه اقتصادی/ رهبر معظم انقلاب سال 1401 را «سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» نام‌گذاری کردند و این نام‌گذاری مسئولیت مضاعفی را متوجه دستگاه‌هایی که مستقیم و غیر‌مستقیم در تولید و اشتغال مسئولیت دارند، می‌کند. در این میان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از نهادهای متولی در تنظیم روابط کار، اشتغال و کارآفرینی و مهارت‌آموزی است و بالطبع مسئولیت ویژه‌ای در تحقق اهداف این نامگذاری دارد. در مورد برنامه‌های این وزارتخانه در راستای تحقق نام سال با محمود کریمی بیرانوند، سرپرست معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال گفت‌و‌گو کرده‌ایم که می‌خوانید.
با توجه به نامگذاری امسال با عنوان سال «تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرین» در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاونت توسعه اشتغال این وزارتخانه چه برنامه‌ای برای تحقق اهداف این نامگذاری در دستور کار دارید؟
همان‌طور که آقای رئیس جمهور اشاره داشتند ما به نامگذاری سال با عنوان شعار سال نگاه نمی‌کنیم بلکه آن را فرمان تلقی کرده و سرلوحه کار خود قرار می‌دهیم و جامه عمل پوشاندن به این فرمان را در سال ۱۴۰۱ وظیفه خود می‌دانیم. فرمان مقام معظم رهبری درباره نام سال دو ویژگی را برای تولید در بر دارد؛ یکی دانش‌بنیان بودن تولید به معنای کم هزینه و پرفایده بودن آن و خلق ثروت از ایده است و به معنای کوتاه کردن مسیر برای رسیدن به بهره‌وری و بازدهی است و ویژگی دوم این است که تولیدی که اتفاق می‌افتد حتماً اشتغال‌آفرین باشد یعنی اگر منجر به ایجاد اشتغال نشود در شرایط فعلی اقتصاد ایران چندان مطلوب نیست و هدف محقق نشده است.
بنابراین بر مبنای این فرمان، وظیفه امسال ما بسیار سنگین است و برای تحقق این شعار همه اجزای حاکمیت باید با هم همکاری کنند.
خوشبختانه در طرح زیست بوم ملی اشتغال کشور که در آبان ماه سال گذشته رونمایی شد، بسیاری از نکاتی که مقام معظم رهبری در فرمان سال فرمودند لحاظ شده بود. دراین طرح تأکید بر این است که اشتغال بعد دوم تولید است و اگر تولید رونق پیدا کند، اشتغال اتفاق می‌افتد و اگر تولید رونق پیدا نکند اشتغال اتفاق نخواهد افتاد و اگر اشتغالی هم رخ دهد اشتغال پایدار و سودده نیست.
در آنجا به‌طور مفصل این موضوع در نظر گرفته شده بود که ۵ عامل در تولید اثر دارد که عبارتند از: زیرساخت، فناوری یا همان دانش بنیان، بازار، تأمین مالی و حقوقی و این عوامل به طور مستقیم و رفت و برگشتی بر اشتغال تأثیرگذارند.
در این راستا چه اقدامات اجرایی انجام شده است؟
ذیل طرح زیست بوم ملی اشتغال، ۸ کارگروه ملی در شورای عالی اشتغال تشکیل شده و تا به حال ۲۰۰ مصوبه در کارگروه‌های ملی اشتغال داشته‌ایم که همه وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مختلف عضو این کارگروه هستند.
این کارگروه‌ها هر دو هفته یک بار تشکیل جلسه می‌دهند و رئیس هر کارگروه نزدیک‌ترین معاون وزیر به موضوع آن است. این کارگروه‌ها عبارتند از: کارگروه آموزش‌های مهارتی به ریاست رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، کارگروه توسعه بازار، بازاررسانی و فروش به ریاست معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس سازمان توسعه تجارت، کارگروه فناوری و نوآوری به ریاست معاون مربوطه در معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور، کارگروه توسعه زیرساخت به ریاست معاون مربوطه در وزارت کشور، کارگروه توسعه حقوقی و فضای کسب‌و‌کار به ریاست معاونت مربوطه در وزارت امور اقتصادی و دارایی، کارگروه اطلاع‌رسانی، توسعه و ترویج فرهنگ کسب‌و‌کار به ریاست معاونت مربوطه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کارگروه تأمین سرمایه به ریاست معاونت مربوطه در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. مصوبات این کارگروه‌ها، مصوبات شورای عالی اشتغال است که دبیرخانه این شورا در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.
علاوه بر این موارد، اقدامات دیگری از جمله رونمایی از اطلس ملی الگوهای اشتغالزایی کشور، آنی و سه روزه کردن صدور مجوزهای مشاغل خانگی و راه‌اندازی سامانه جست‌و‌جوی شغل در حوزه کاریابی‌ها و هدایت نیروی کار و برگزاری جشنواره ایده‌های برتر و اشتغالزا و کارآفرینی و شناسایی 6 هزار ایده کارآفرینی نیز در راستای تحقق فرمان سال تلقی می‌شود.
برای سال جدید چه برنامه‌هایی مد نظر دارید؟
در سال ۱۴۰۱ هم برنامه ما این است که برای تحقق فرمان سال، حداکثر هماهنگی و بسیج‌کنندگی را در ارکان مختلف حاکمیت و نهادهای مردمی برای تحقق فرمان اشتغال‌آفرینی ایجاد کنیم. چون اشتغال یک متغیر صرفاً اقتصادی نیست و ابعاد اجتماعی دارد و برای تحقق آن نیازمند همکاری همه جانبه همه ارکان اجتماعی هستیم و در غیر این‌صورت اهداف، قابل تحقق نخواهد بود. تداوم اجرای طرح زیست‌بوم ملی اشتغال و جلسات منظم ۸ کارگروه ملی در دستور کار است و در زمینه اطلس الگوهای اشتغال، اطلس الگوهای استانی اشتغال نیز در دستور کار است. تقویت سامانه‌های مختلف رصد اشتغال، جست‌و‌جوی شغل و سامانه سانار که در حوزه نظارت بر ایجاد شغل و تسهیلات است نیز به‌طور جدی در دستور کار قرار دارد.
برنامه خوب دیگری داریم که بزودی از آن رونمایی می‌کنیم که در حوزه تقویت بازار مشاغل خانگی خواهد بود، چرا که یکی از نقاط ضعف مشاغل خانگی، بازاریابی است و خبرهای خوبی در این حوزه خواهیم داشت.
در حوزه همکاری بین دستگاه‌های مختلف حداکثر هماهنگی و تقویت همکاری مشترک بین سازمان‌های مختلف را خواهیم داشت و برنامه‌های دیگری در حوزه فرهنگ کارآفرینی در دستور کار داریم.
با توجه به اطلاعات سامانه رصد اشتغال، تاکنون چه میزان از اهداف در نظر گرفته شده در زمینه اشتغالزایی از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون به نتیجه رسیده است؟
سامانه رصد تنها سامانه کشور است که دستگاه‌های مختلف آمار اشتغال خود را روی آن ثبت می‌کنند، آمار اشتغال ثبت شده روی سامانه رصد که بر مبنای کد ملی و از سوی دستگاه‌های مختلف و نهادهای دیگری درج شده تا به حال ایجاد 600 هزار شغل را در نیمه دوم سال 1400 نشان می‌دهد که برخی دستگاه‌ها و نهادها هم اطلاعات خود را روی این سامانه ثبت نکرده‌اند و آنها را نیز دریافت کرده و تجزیه تحلیل می‌کنیم. هدفگذاری ما ایجاد یک میلیون و ۸۵۰ هزار شغل تا پایان سال 1401 بود که به نظر می‌رسد تا تجمیع اطلاعات دستگاه‌هایی که در سامانه رصد بارگذاری نکرده‌اند هدف ۸۵۰ هزار شغلی ۱۴۰۰ تکمیل خواهد شد که البته در حال پالایش و راستی‌آزمایی آمارها هستیم و برنامه سال ۱۴۰۱ نیز تعهدات استانی ایجاد مشاغل به تفکیک هر استان است که با نامه دو امضای وزیر کشور و وزیر کار به استانداران ابلاغ شده تا تحقق یک میلیون شغل را داشته باشیم.
اطلس الگوهای استانی اشتغال‌ که اشاره کردید چیست و چه تفاوتی با اطلس الگوهای ملی اشتغال دارد؟
اطلس الگوی اشتغال به این سؤال‌ها پاسخ می‌دهد که چه دستگاهی، برای چه مخاطبینی و چه مدل اشتغال و در کجا باید شغل ایجاد کند، این اطلس در سطح ملی اخذ شده اما هنوز در سطح استانی این مدل استخراج نشده است. لذا می‌بینیم در برخی مناطق محروم چند دستگاه و نهاد به طور موازی کار می‌کنند اما مشکل اشتغال آن منطقه حل نمی‌شود، این اطلس اقدامات موازی و تزاحم بین دستگاهی را شناسایی می‌کند و توصیه‌های سیاست‌گذاری برای برطرف شدن آن می‌دهد که در این زمینه برای بخش استانی و محلی نیز برنامه داریم.
برای رصد و نظارت بر تحقق این اهداف چه تمهیداتی در نظر گرفته‌اید؟
درباره ایجاد اشتغال سامانه رصد را داریم، درباره اینکه تسهیلات اعطایی به هدف می‌رسد نیز سامانه سانار که با مکان‌یابی تحقق اهداف و ایجاد شغل را راستی آزمایی می‌کند و در حوزه‌های دیگر نیز دستگاه‌ها و درگاه‌های نظارتی وجود دارد تا رسیدن به اهداف به طور دقیق رصد شود.