سقوط آزاد ارزش سهام مخابرات در یکسال

گروه اقتصادی/ صنعت مخابرات به عنوان یکی از صنایع کلیدی کشور، یک زیرساخت مهم برای پیشرفت بسیاری از فناوری‌ها شناخته می‌شود.
امروزه با توجه به نقش انکارناپذیر و حساس ارتباطات در توسعه و برنامه‌ریزی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های کلان و اقتصادی کشورها بخصوص برنامه‌های دولت الکترونیک سبب شده که صنعت مخابرات از اهمیت قابل توجهی برخوردار شود. فضای فعالیت این صنعت شامل مجموعه‌ای از خدمات شامل اینترنت، تلفن ثابت، تلفن همراه، خدمات پهن باند وغیره است که اپراتورهای مختلف مخابراتی در راستای سیاست‌ها و مقررات و با توجه به تکنولوژی‌های موجود صنعت و ساختار و ویژگی‌های بازار کسب و کار ICT اقدام به ارائه خدمات و سرویس‌ها می‌کنند.
ماهیت صنعت
مخابرات صنعتی استراتژیک در توسعه پایدار کشورها و ICT یکی از کلیدی‌ترین تکنولوژی‌ها در کشورهای پیشرفته قلمداد می‌شود. بدیهی است که سهم هر کشور از منفعت‌های این صنعت، نسبت مستقیمی با ظرفیت سازی‌های بومی در این عرصه دارد.
اهمیت کلیدی این صنعت تنها به ابعاد اقتصادی آن محدود نبوده توسعه این صنعت تأثیر شگرفی بر مبادلات فرهنگی و صنعت توریسم کشورها خواهد داشت.
باتوجه به اینکه تغییرات تکنولوژیکی از ماهیت ذاتی این صنعت است شرکت‌های فعال در این صنعت همواره در معرض عقب ماندگی تکنولوژیکی و خروج از بازار رقابتی قرار دارند.
شرکت‌های فعال در این صنعت همواره با ریسک‌هایی همچون ورود رقبای جدید و ابهامات در قانونگذاری فضای رگولاتوری مواجه بوده‌اند. همچنین تحریم‌های بین‌المللی باعث شده شرکت‌های فعال در این صنعت در تأمین بموقع تجهیزات با مشکلاتی همچون تحمل هزینه‌های مازاد روبه‌رو شوند.
صنعت مخابرات از منظر بازار سهام
 صنعت مخابرات در دهه 80 شمسی، با ورود شرکت مخابرات ایران، به بازار سهام ایران راه‌یافت و امروزه نماد‌های «اخابر»، «همراه»، «های وب» و «افرا» در این صنعت درج نماد شده‌اند و سهام این شرکت‌ها در بازار معامله می‌شود.
در سال‌های اخیر و به دلیل عرضه محدود شرکت‌های فعال در این صنعت از طرف شرکت‌های بالادستی، سهام این صنعت از درصد شناوری پایینی برخوردار بوده است، در سال 1400، درصد شناوری سهام این صنعت بین 17تا 20 درصد بوده که بسیار پایین تراز استانداردهای سازمان بورس است.
نسبت (P/E) صنعت مخابرات هم‌اکنون در حدود 13 است که یکی از بالاترین نسبت‌های P/E در بازار را به خود اختصاص داده است.
همچنین ارزش بازار سهام موجود در این صنعت طی یک سال گذشته با کاهش 25 درصدی روبه‌رو شده و به کمتر از یکصد هزار میلیارد تومان رسیده است. این درحالی است که طبق آخرین صورت‌های مالی منتشر شده، سود‌سازی این صنعت با افزایش قابل توجهی روبه‌رو شده و انتظار می‌رود این روند سود‌سازی در سال‌جاری با رشد بیشتری روبه‌رو شود.
در حال حاضر حاشیه سود خالص صنعت مخابرات درحدود 20 درصد است که با توجه به ماهیت کسب‌و‌کار، رقم بسیار ناچیزی را نشان می‌دهد. عدم افزایش تعرفه‌ها و افزایش هزینه‌های جاری شرکت‌ها ناشی از تورم، دو عامل اصلی پایین بودن حاشیه سود این صنعت است. در سال‌های اخیر افزایش تعرفه‌های خدماتی همواره از طرف شرکت‌های فعال در صنعت پیگیری شده که به دلایل مختلف از طرف دولت رد شده است.
در جدول برخی از نسبت‌های مالی و ارزشی در خصوص این صنعت آورده شده است.
افزایش 21 درصدی درآمدهای «اخابر»
گروه شرکت‌های مخابرات ایران (نماد: اخابر) شامل شرکت ارتباطات سیار، شرکت پیشگامان خدمات اول تهران مبین، شرکت مدیریت سامان سازه غدیر، شرکت کارشاب و شرکت ارتباطات ثابت ایران است. 100 درصد سهام شرکت ارتباطات ثابت ایران و شرکت مدیریت سامان سازه غدیر و شرکت کارشاب متعلق به شرکت مخابرات ایران است و 10،2 درصد از سهام شرکت ارتباطات سیار از طریق بورس به عامه مردم واگذار شده است.
طبق مصوبه اسفند 1385 و اطلاعیه مورخ مرداد 1386 هیأت وزیران، شرکت‌های زیرساخت و فناوری اطلاعات از شرکت مخابرات ایران منفک و شرکت مخابرات ایران مشمول واگذاری به بخش خصوصی از طریق عرضه سهام شد.این شرکت در سال مالی 1400، با کسری سرمایه در گردش روبه‌رو بود که این امر موجب افزایش مانده تسهیلات مالی دریافتی در این سال شده است. شرکت در نظر دارد در کوتاه مدت از طریق اخذ تسهیلات بانکی و خرید تجهیزات از طریق گشایش LC به صورت فاینانس کسری سرمایه در گردش را جبران کند که با توجه به شرایط موجود در خصوص مراودات مالی ایران با سایر کشورها به نظر می‌رسد این موضوع با چالش‌های جدی روبه‌رو باشد.
همچنین شرکت درخصوص اخذ مطالبات از مشترکین خود عملکرد مناسبی نداشته و مانده مطالبات شرکت تا پایان آذرماه سال 1400، به میزان 21درصد افزایش داشته است.
این شرکت تا پایان سال 1400، در حدود 6 هزار و 950 میلیارد تومان درآمد شناسایی کرده که در مقایسه با سال مالی گذشته در حدود 25 درصد افزایش داشته است. همچنین افزایش 27 درصدی در هزینه‌های سربار، افزایش 27 درصدی در هزینه‌های فروش، اداری و عمومی، افزایش 51 درصدی در هزینه‌های مالی و سایر هزینه‌های موجود در صورت‌های مالی شرکت، منجر به کاهش روند سود‌سازی شرکت در این سال شده است. EPS این شرکت در سال 1400، در حدود 646 ریال برآورد شده که در حدود 10درصد از سال مالی قبل از آن بیشتر است.
افزایش 25 درصدی درآمد‌های «همراه»
شرکت ارتباطات سیار ایران، توانست در سال 1400، در حدود 28 هزار و 889 میلیارد تومان درآمد شناسایی کند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل در حدود 23 درصد افزایش را نشان می‌دهد. صورت‌های مالی این شرکت طی سنوات قبل نشان می‌دهد که افزایش در درآمدهای عملیاتی همواره با افزایش در هزینه‌های عملیاتی و غیرعملیاتی از جمله هزینه‌های مالی ناشی از اخذ تسهیلات و هزینه‌های حقوق و دستمزد روبه‌رو شده که این امر از شدت افزایش سود‌سازی شرکت کاسته است. EPS شرکت در حدود 972ریال برآورد شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل با افزایش 19 درصدی روبه‌رو شده است.