طوفان نمک تبریز را فراگرفت

بیتا میرعظیمی
خبرنگار
 بروز طوفان‌های غباری نمکی ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه و فعال شدن کانون‌های ریزگردها، بار دیگر سلامت مردم تبریز و شهرهای اطراف را به خطر انداخته است. به گفته مدیرکل محیط‌ زیست آذربایجان شرقی، منشأ این گرد وغبارها، تندبادهای لحظه‌ای و ورود توده گرد و غبار محلی و فرامنطقه‌ای است.پدیده گرد وغبار یا ریزگرد یکی از مخاطرات طبیعی مناطق خشک و نیمه خشک ایران است. هنگامی که این معضل با خشک شدن دریاچه ارومیه مصادف شود، بروز طوفان گرد وغبار نمکی امری اجتناب‌ناپذیر خواهد بود؛ اتفاقی تأسف‌برانگیز که اثرات عمیقی بر انسان‌ها، جانوران و گیاهان برجای خواهد گذاشت. طوفان‌های غباری نمکی می‌توانند در آینده‌ای نزدیک برای تبریز، شهرها و روستاهای آذربایجان شرقی، فاجعه آفرین باشند. این در حالی است که پیش از این کارشناسان هشدار داده بودند که اگر برای دریاچه ارومیه تدبیری اندیشیده نشود، رخداد طوفان‌های نمکی خطرناک در استان آذربایجان شرقی بویژه تبریز قطعی خواهد بود.
«حسن عباس نژاد» مدیرکل محیط‌ زیست آذربایجان شرقی با تأیید وجود طوفانی از گرد و غبارهای نمکی دریاچه ارومیه و سایر کانون‌های گرد وغبار در اطراف تبریز به «ایران» می‌گوید: هفته گذشته شاهد گرد و غبارهای نمکی در آذربایجان غربی نیز بودیم؛ اما جهت اصلی آن از سمت ارومیه بود. هم اکنون نیز دامنه این گرد و غبار با عبور از بسترهای خشک رسوبات نمکی دریاچه ارومیه به تبریز رسیده است. منشأ این حادثه کانون‌های گرد وغبار فرامنطقه‌ای ، کشورهای اطراف و نیز کانون‌های داخلی است.وی می‌افزاید: در ایران کانون‌های مختلفی از گرد وغبار وجود دارد که یکی از آنها دریاچه ارومیه است. با تغییر فصل و وزش بادهای بهاری دریاچه ارومیه به‌عنوان یکی از کانون‌های اصلی گرد و غبار در سال‌های اخیر در ایجاد طوفان گرد وغبار از رسوبات نمکی نقش مؤثری را ایفا می‌کند.
مدیرکل محیط‌ زیست آذربایجان شرقی این گرد و غبارهای نمکی را دلیلی بر شکست طرح احیای دریاچه ارومیه ندانسته و می‌گوید: طرح احیای دریاچه به هیچ وجه شکست نخورده و در دولت سابق و در دولت کنونی (دولت سیزدهم) با قدرت بیشتری دنبال می‌شود و مسئولان تلاش می‌کنند تا پروژه‌های مرتبط با احیای دریاچه ارومیه را با حدت و شدت بیشتری دنبال کنند.عباس‌نژاد می‌افزاید: هم اکنون ایستگاه‌های آنالیز تنها وزن ذرات را مشخص می‌کنند؛ نه کیفیت ذرات را. برای حل این مشکل و آنالیز دقیق‌تر کیفیت و نوع عناصر موجود در گرد و غبارها، همکاری‌های مشترکی را با دانشگاه تبریز شروع کرده‌ایم.این موضوع را پیش از این بارها مسئولان استان به روزنامه ایران گفته اند اما معلوم نیست چه زمانی قرار است مشکل حل شود.در همین حال «سیروس داوودی» مدیرکل منابع طبیعی آذربایجان شرقی نیز با اشاره به ریزگردهای اخیر که در کل کشور نیز شایع بوده است به «ایران» می‌گوید: منشأ این گرد وغبارها، خارج از کشور بوده و درحال حاضر کانون‌های بحرانی فرسایش در حوضه دریاچه ارومیه به‌طور نسبی تثبیت شده است و چنانچه موضوع احیای دریاچه ارومیه به‌طور جدی پیگیری نشود در آینده می‌تواند مشکلات عدیده‌ای برای منطقه ایجاد کند.وی منشأ گرد و غبارهای سراسر کشور را منتسب به دریاچه ارومیه ندانسته و می‌گوید: گرد و غبارهای موجود در کشور به دلایل فرامنطقه‌ای شکل گرفته و به هیچ وجه مرتبط با دریاچه ارومیه نیست.«داوود قاسم زاده» مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط‌ زیست استان آذربایجان شرقی نیز در خصوص منشأ گرد و غبارهای نمکی در تبریز و ریزگردهایی که سراسر کشور را فرا گرفته است به «ایران» می‌گوید: دلیل گرد و غبارهای روز گذشته، تند‌باد‌های لحظه‌ای و ورود توده گرد و غبار فرامنطقه‌ای و محلی است. هر چند که باد و طوفان از پدیده‌های طبیعی هستند که در استان ما نیز رخ می‌دهند، اما هنگامی که گرد و غبار نیز به آن افزوده شود، باعث بروز مشکلات و آلودگی هوا می‌شود.
وی می‌افزاید: خشکسالی‌های چند سال اخیر، خشک شدن تالاب‌ها، پروژه‌های راهسازی و شهرسازی، تشدید استخراج معادن رو باز و نبود پوشش گیاهی مناسب در مراتع و منابع طبیعی از اصلی‌ترین دلایل بروز این وضعیت هستند. همچنین چندین کانون گرد و غبار در اطراف شهر تبریز قرار دارد که اصلی‌ترین آنها دریاچه ارومیه است که در صورت خشک شدن، مشکلی جدی خواهد بود.مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط‌ زیست استان آذربایجان شرقی تصریح می‌کند: با توجه به بارش‌های اندک طی سال‌های گذشته، آب دریاچه ارومیه کم شده و یکی از عوامل ایجاد گرد وغبارهای نمکی در منطقه تشدید شده است. در حال حاضر پروژه‌های سخت افزاری با هدف احیای دریاچه ارومیه به اتمام رسیده است و منتظر افتتاح تونل آب‌رسانی به دریاچه ارومیه هستیم.