لزوم حمایت از تولید آثار ملی و میهنی

نداسیجانی
خبرنگار
قاسم صرافان معتقد است: «تولید آثار هنری درحوزه موسیقی‌های ملی – میهنی، در بین اقشار جامعه، حس خودباوری، وحدت و همدلی ایجاد کرده و همه مردم را فارغ از هر زبان و رنگ و قوم و نژاد زیر پرچم سه‌رنگ ایران جمع و یکدل می‌‌کند.»
صرافان به دلیل سرودن تعداد قابل توجهی ترانه و ترانه انقلابی در سال 1400، طی روزهای گذشته چهره سال هنر انقلابی موسیقی معرفی و مورد تقدیر قرار گرفت. او در گفت‌وگو با «ایران» درباره ویژگی‌های شعر و ترانه‌های ملی و میهنی بیان کرد: «اشعار و ترانه‌هایی که قرار است در حوزه ملی و میهنی به یک محصول موسیقایی تبدیل شوند عموماً باید فضا و زبانی حماسی و شورانگیز داشته باشند و از دیدگاه من این شاخصه، وجهه غالب آثار این حوزه است البته کسانی که دستی در تولید آثار موسیقایی با کلام دارند و در این زمینه تجربه‌هایی کسب کرده‌اند، بخوبی می‌دانند که نمی توان برای رسیدن به یک اثر ماندگار، فرمول قطعی و مشخصی در نظر گرفت. بنابراین گاهی اوقات تطبیق موسیقی و کلام به شکلی و اجرای خواننده به صورتی با هم چفت می‌شوند و  کار دلنشینی تولید می‌‌شود و مورد استقبال قرار می‌‌گیرد. در حالی که شاید به لحاظ نظریه‌پردازی، مطابق استانداردهای کامل و کافی ذهنی ما نباشد، اما خوش نشستن برخی از کلمات و تکیه کلام‌ها، خصوصاً در این گونه آثار باعث می‌‌شود آن اثر، برجسته، ماندگار و برای عموم مردم و مخاطبین دلنشین باشد. از نظر محتوا و مضمون هم باید گفت که اشاره به اسطوره‌ها یا افتخارات ملی و میهنی و با کمک از استعاره‌های اقلیمی مانند دماوند، اروند، خلیج فارس و... یا ویژگی‌های قابل اتکایی که در میراث فرهنگی یا طبیعت این آب و خاک وجود دارد، شاعر و ترانه‌سرا می‌تواند در جهت آفرینش یک اثر حماسی و شورانگیز در این حوزه تلاش و حرکت کند. البته درکنار بحث‌های حماسی می‌‌توان از زاویه احساسی هم به آثار ملی و میهنی  نگاه کرد اما آن چیزی که بیشتر دیده می‌‌شود و غلبه دارد، آثار باشکوه و باعظمت و حماسی و پرشور است که مخاطب را نیز با شور و حماسه خود همراه می‌‌کند. نکته دیگر ویژگی سهل و ممتنع بودن این آثار است که معنای آن، سرودن یک اثر روان و ساده و در عین حال عمیق و فاخر است البته گاهی این آثار به سمت شعاری شدن پیش می‌‌روند که از جذابیت آنها کم می‌کند، بنابراین این اشعار باید همزمان دارای مضامینی قوی و شاعرانه و در کنار آن زبانی ساده و روان و مناسب جهت همراهی با ملودی باشند.»
این نویسنده و شاعر در ادامه  به آثار تولید شده در این زمینه اشاره کرد و افزود: «سال‌ها قبل، در این حوزه آثار موفقی در قالب موسیقی‌های پاپ، سنتی و تلفیقی تولید و منتشر شده که جذابیت و ماندگاری بسیاری داشته که برخی از آنها تصنیف‌های فاخر، خاص و بی نظیری هستند مانند تصنیف «ای ایران ای مرز پرگهر» با صدای استاد بنان یا تصنیف‌هایی که با همکاری مرحوم استاد شجریان و مرحوم استاد محمدرضا لطفی  ساخته شدند و هنوز هم این آثار جزئی از آثار برجسته موسیقی و قطعات و تصنیف‌های حماسی در حوزه موسیقی سنتی هستند  یا کارهای زیبایی که سالار عقیلی، محمد معتمدی، حجت اشرف‌زاده و دیگر خوانندگان در این حوزه تولید کردند. در حوزه موسیقی پاپ و تلفیقی هم آثار بسیار خوبی تولید شده و مورد استقبال قرار گرفته و این موفقیت‌ها نشان می‌‌دهد که تا حدود زیادی، اصول لازم برای تولید چنین محصولاتی رعایت شده و این کار‌ها دیده شده‌اند. اگرچه به نظر من هر چقدر در این حوزه بتوانیم تولید محصول داشته باشیم، مخاطب این را از شما خواهد پذیرفت و نیاز به تولید چنین آثاری بسیار مشخص است چون این گونه آثار می‌‌تواند در بین اقشار جامعه، حس خودباوری، وحدت و همدلی ایجاد کند و در حقیقت همه را فارغ  از هر زبان و رنگ و قوم و نژاد زیر پرچم سه رنگ ایران جمع کرده  و یکدل کند.
صرافان به استفاده از شخصیت‌های ملی و میهنی اشاره کرد و گفت: به نظر می‌‌رسد در این زمینه موفقیت‌های کمتری در حوزه موسیقی به چشم می‌‌خورد و درباره اسطوره‌ها،  قهرمان‌ها و شخصیت‌های ملی مذهبی و شهدا  کارهای ملی و میهنی چندان موفق نبوده‌ایم و آثار برجسته‌ای تولید نشده است. البته شاید از لحاظ کمی، تعداد آثار، قابل توجه باشد اما به لحاظ کیفی و اثرگذاری و رسیدن به یک اثر ماندگار، به نظرم خیلی موفقیتی به دست نیامده است.
صرافان در پایان اشاره کرد که در حوزه کودک و نوجوان  نیز شاهد تولید آثار پرتعداد و با کیفیتی در حوزه ملی میهنی نیستیم. همین طور جای خالی کنسرت‌ها و آثار ارکسترال با شکوه نیز در این حوزه کاملاً احساس می‌شود. شاید یکی از دلایلش هزینه بالای تولید آثار ارکسترال باشد که باید حمایت‌هایی از طریق مؤسسات مرتبط و حوزه‌ها انجام شود.