اجلاس ناامیدی متحدان امریکا

Thalif Deen
مدیر سابق دفتر سازمان ملل خبرگزاری IPS
اجلاس نقب نتیجه مستقیم تغییرات ژئوپلیتیکی خاورمیانه و جهان است، اگرچه این کنفرانس که از سوی فلسطینی‌ها با نام کنفرانس شرم یاد می‌شود و خیانتی مستقیم به آنها است، خیانت این کشورها به فلسطین چندان تعجب‌آور نیست،چرا که  طی سال‌های گذشته بارها این کار را تکرار کرده‌اند. نطفه این خیانت هم نه در اجلاس نقب بلکه با پیمان ابراهیم در سال ۲۰۲۰ بسته شد.
هدف از این اجلاس نمایش قدرت و اتحاد همپیمانان امریکا در خاورمیانه پیش از احیای توافق هسته‌ای ایران بود، البته همان طور که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد این اجلاس از سوی مردم کشورهای عرب حمایت نمی‌شود و بسیاری از این مردم عادی‌سازی روابط با اسرائیل را درست نمی‌دانند.
این اجلاس همچنین فرصتی برای امریکا بود که در کنار اماراتی که ماه پیش به قطعنامه محکومیت روسیه رأی منفی داده بود باید و بار دیگران وفاداری‌شان به یکدیگر را نشان دهند. امریکا که بزرگترین تأمین‌کننده تسلیحات امارات است و روابط سیاسی مستحکمی با این کشور دارد آن رأی را یک خیانت می‌داند.
از منظر تاریخی کشورهای عرب به‌دنبال جلب حمایت طرف‌های قدرتمند هستند. چه صدام حسین در طول جنگ با ایران، چه امریکا و متحدانش در طول حمله به کویت و حالا هم در برابر ایران، اما مشکل اینجاست که امریکا دیگر پشتیبانی قابل اعتماد محسوب نمی‌شود.
بعد از شروع عقب نشینی امریکا از خاورمیانه در سال ۲۰۱۲ این واقعیت مشخص شد که سیاست خارجی آینده امریکا دیگر با مرکزیت خاورمیانه نیست. حتی آشوب و هیاهوی آنچه بهار عربی خوانده شد هم این واقعیت را تغییر نداد.
سرانجام بعد از سال‌ها تلاش و چانه‌زنی برای رد کردن این ماجرا واشنگتن بالاخره مجبور شد قبول کند که برخی تغییرات غیرقابل انکار در منطقه رخ داده است. با رفع تحریم‌های ایران اهمیت منطقه‌ای این کشور افزایش پیدا می‌کند و به کشوری قدرتمند با منافع ژئوپلیتیکی غیرقابل انکار از سوریه تا فلسطین و یمن تبدیل می‌شود. این همان پیش‌زمینه‌ای است که باعث شده اعراب به فکر ‌عادی‌سازی روابط با اسرائیل باشند.
نیاز به اتحادی که به آنها اطمینان دهد رشد ایران به هزینه‌دادن آنها منتهی نخواهد شد، اما نمی‌توان نام این کار را یک نمایش قدرت واقعی دانست، چرا که لبنان و فلسطین نشان داده‌اند که توانایی نظامی اسرائیل چندان مؤثر نیست و در سوریه هم نقش اثرگذاری ندارد.
از طرفی ایران هم اعلام کرده است که هیچ گونه تجاوز اسرائیل در خلیج فارس، شمال عراق و سوریه را تحمل نخواهد کرد و هر حمله‌ای را به نوعی پاسخ می‌دهد. به نظر می‌رسد اسرائیل هم این پیام ایران را بخوبی دریافت کرده است.
بنابراین بعید است اسرائیلی که به ندرت توانسته در برابر مقاومت فلسطین و اعراب بایستد بتواند از کشورهای حاشیه خلیج فارس محافظت کند مخصوصاً زمانی که ایران و متحدانش قوی‌تر از امروز شوند. به نظر من اجلاس نقب انعکاس دهنده ناامیدی متحدان امریکا در منطقه‌ است.