هشدار تهران به تعلل واشنگتن

گروه سیاسی/ ایران روز گذشته نسبت به تردید واشنگتن در تصمیم‌گیری پیرامون مذاکرات احیای برجام هشدار داد. سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری روز گذشته خود تعلل امریکا در پاسخ به موضوعات باقیمانده را به نفع هیچ یک از طرف‌ها ندانست و گفت: «وین معطل پاسخ‌های امریکاست و این تطویل مذاکرات را به نفع هیچ طرفی نمی‌دانیم.» او همچنین تأکید کرد که «ایران و اتحادیه اروپا در این دیدگاه اشتراک نظر دارند که طولانی شدن تنفس به نفع گفت‌وگوها نیست و مناسب است که هرچه زودتر این تنفس با یک دیدار حضوری تازه شود و این موضوع در دستور کار است.» مذاکرات ایران و کشورهای 1+4 با حضور غیرمستقیم امریکا در حالی با وقفه‌ای نامعلوم روبه‌رو شده است که آخرین پیشنهادات تهران از سوی واشنگتن بی پاسخ مانده است. پیشنهاداتی که سایر کشورهای طرف توافق پیش‌تر رضایت خود را در قبال آن اعلام کرده بودند تا این واقعیت مشخص شود که این امریکاست که با اعلام نظر خود می‌‌تواند تکلیف مذاکرات را یکسره کند.
تهران پاسخ داد
چند روز پیش بود که «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفت‌وگویی تلفنی با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان از او خواست که گفت‌وگوها مجدداً بین «انریکه مورا»، مسئول اروپایی هماهنگ کننده برجام و علی باقری، رئیس هیأت دیپلماتیک ایران از نزدیک پیگیری شود. این پیشنهاد در حالی مطرح شد که نزدیک به یک ماه و نیم از وقفه در مذاکرات وین می‌گذرد ولی تبادل پیام‌ها بین ایران و امریکا به طور غیر مستقیم از طریق «مورا» در جریان است. این مقام اروپایی هفتم فروردین ماه گذشته در تهران با باقری و همچنین وزیر امور خارجه دیدار و گفت‌وگو کرد و  پس از آن به گفته منابع دیپلماتیک، رایزنی‌های مستمر خود را با مسئولان دیپلماتیک ایرانی تا روزهای اخیر ادامه داده است. با این وجود «بورل» از ایران خواست که علاوه بر این رایزنی‌ها «مورا» ملاقات مستقیمی با مقام‌های مذاکره کننده ایرانی داشته باشد. چه به اعتقاد آنها  طولانی شدن تنفس به نفع گفت‌وگوها نیست و مناسب است که هر چه زودتر این تنفس با یک دیدار حضوری تازه شود.
«مورا» در سفرماه گذشته خود به تهران گفت‌وگوهای مهمی را پشت سر گذاشته و برای پرسش‌هایی که با خود به همراه آورده بود پاسخ روشنی از ایران دریافت نموده بود. او با پیام و پاسخ‌های ایران، تهران را به مقصد واشنگتن ترک کرد تا همه طرف‌ها منتظر پاسخ‌های تصمیم‌گیرندگان در کاخ سفید باشند. انتظاری که به نظر می‌‌رسد بیش از پیش طولانی شده است.
دلایل وقفه مذاکرات
یکی از اصلی‌ترین دلایل توقف در مذاکرات به تردید واشنگتن در تصمیم‌گیری پیرامون رفع تحریم‌ها باز می‌‌گردد. ایران از امریکا خواسته در فرایند رفع تحریم‌ها از هر اقدامی که به طور مستقیم و غیرمستقیم، عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی‌اش را تحت تأثیر قرار می‌‌دهد و در تعارض با تعهدات امریکا مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیت‌آمیز تفاهم جدید باشد، خودداری کند. این در حالی است که درهم ‌تنیده شدن تحریم‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای و قاعده‌گذاری در جهت تفکیک ‌ناپذیری تحریم‌‌ها علیه ایران چنان این فرایند را با پیچیدگی مواجه کرده که به اعتقاد ایران، رفع واقعی تحریم‌ها تنها با راستی آزمایی در یک چهارچوب توافق شده امکانپذیر است. در روند تحریم‌های ضد ایرانی مؤسسات، سازمان‌ها و نهادهای اقتصادی که پیشتر در قالب ادعاهای هسته‌ای امریکا تحریم شده‌اند به بهانه‌های دیگری غیر از موضوع هسته‌ای تحت تحریم قرار گرفته‌‌اند. نتیجه آنکه حتی اگر تحریم‌های برجامی رفع شوند و سایر تحریم‌ها باقی بمانند، اشخاص حقیقی و حقوقی ایران از فهرست تحریمی امریکا خارج نمی‌شوند. از این رو وزیر خارجه کشورمان بر اهمیت این موضوع تأکید کرده است: «هرگز زیر بار زیاده‌خواهی امریکا نخواهیم رفت. اگر کاخ سفید واقع بینانه رفتار کند، توافق دست یافتنی است.»
با وجود این، مقام‌های امریکایی همچنان می‌‌کوشند با طرح ادعاهای موهوم، مسئولیت توقف در مذاکرات را متوجه ایران نمایند. چنانکه «لیندا توماس گرینفیلد»، سفیر امریکا در سازمان ملل با اشاره به مذاکرات مدعی شد: «این ایران است که مانع این تلاش‌ها شده است. ما موافقت کرده بودیم که اگر آنها به پایبندی دوجانبه به توافق بازگردند، ما هم به پایبندی دوجانبه باز می‌گردیم. موقعیت کنونی ما این است. ما آماده‌ایم، آنها نیستند.» مسئولیت امریکا در بروز موقعیت پیش آمده در روند اجرای برجام از منظر تحلیلگران امریکایی نیز مغفول نمانده است. روزنامه امریکایی «شیکاگو تریبون» در تحلیلی با تأکید بر اینکه خروج یکجانبه واشنگتن از برجام نتیجه عکس در پی داشته است به رئیس جمهور امریکا توصیه کرد که توافق هسته‌ای را احیا کند. این رسانه با اذعان به اینکه «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور پیشین امریکا سیاستی را اتخاذ کرد که به شکست منجر شد، نوشته است: «ترامپ علاوه بر این شرایطی را به وجود آورد که مانع از جبران این سیاست شکست خورده توسط جانشین او شود.» به ادعای نگارنده این گزارش «بایدن» نباید اجازه دهد که اختلافات داخلی در کشور پیرامون رفع تحریم‌ها مانع از احیای توافقی شود که به هسته‌ای شدن ایران کمک کند.
شتاب فعالیت‌های مقام‌های صهیونیستی
مذاکرات وین در حالی با وقفه و سکوت مقام‌های امریکایی روبه‌رو شده است که فعالیت مقام‌های صهیونیستی بیش از هر وقت دیگری در روند تلاش‌های کارشکنانه برای احیای برجام و رفع تحریم‌های ظالمانه علیه ایران شتاب گرفته است. در جدیدترین دست از این اقدامات، «نفتالی بنت»، نخست وزیر رژیم صهیونیستی در تماسی تلفنی با رئیس جمهور امریکا ادعاهای خود درباره رفع تحریم‌های ضد ایرانی را تکرار کرده است. او در گفت‌وگو با «بایدن» درباره درخواست تهران مبنی بر حذف سپاه پاسداران از فهرست تروریسم امریکا صحبت کرده است. بیانیه دفتر نخست‌وزیری رژیم صهیونیستی به نقل از «بنت» آورده است: «من مطمئنم رئیس جمهور بایدن اجازه نخواهد داد نام سپاه پاسداران از این لیست حذف شود.» کاخ سفید هم در بیانیه‌ای اعلام کرده است که «بایدن بر حمایت بی‌دریغ خود از اسرائیل و نیازهای دفاعی آن تأکید کرده و از تخصیص بی سابقه یک میلیارد دلار بودجه برای تأمین مجدد موشک‌های سیستم گنبد آهنین اسرائیل استقبال کرد.» اما همزمان با این گفت‌وگو منابع رسانه‌ای صهیونیستی از تصمیم «ایال هولاتا» مشاور امنیت رژیم اسرائیل برای سفر به امریکا در هفته جاری و دیدار با «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی امریکا برای گفت‌وگو درخصوص ایران خبر دادند.
پیشتر امریکا در پی اعمال تحریم‌های یکجانبه فرابرجامی، نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروه‌های تروریستی خارجی قرار داده بود. اقدامی که برای نخستین بار از سوی یک دولت علیه نیروهای نظامی دولت دیگر انجام می‌‌شد. قابل انتظار بود که خروج نام نیروهای نظامی ایران از فهرست گروه‌های تروریستی یکی از مهم‌ترین خواسته‌های ایران در روند مذاکرات احیای برجام باشد. وزیر امور خارجه ایران در این رابطه با بیان اینکه موضوع خارج کردن اسامی اشخاص حقیقی و حقوقی از لیست قرمز و از مجموعه تحریم‌ها و اقدامات یک‌جانبه‌ای که امریکایی‌ها علیه ایران اعمال کرده‌اند، یکی از موضوعات جدی مذاکرات اخیر ما در وین است، تصریح کرده است: «در موضوع سپاه پاسداران نیز آنچه برای ما اهمیت دارد، این است که باید جایگاه و نقش سپاه و شأن قانونی سپاه به عنوان مهم‌ترین بخش امنیتی و دفاعی کشور ما مورد توجه قرار گیرد. ما در این رابطه پیام‌هایی را با امریکایی‌ها تبادل کرده‌ایم و حتماً موضوع سپاه بخشی از مذاکرات ما است؛ مانند سایر موضوعاتی که همچنان بین ما و امریکایی‌ها در حال رفت و برگشت است.»