سهم هر استان در توسعه فیبر نوری چقدر است؟

گروه اقتصادی/ بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی، تا سال ۱۴۰۴ باید ۸۰ درصد خانوارها و ۱۰۰ درصد کسب‌وکارها به اینترنت پهن باند با متوسط سرعت ۲۵ مگابیت‌برثانیه دسترسی داشته باشند. همچنین طبق این مصوبه باید تا سال ۱۴۰۴، دسترسی ۲۰ میلیون خانوار و ۵ میلیون کسب‌وکار به اینترنت پهن‌باند ثابت بر بستر فیبر نوری شکل بگیرد. براساس این مصوبه، همزمان با آغاز به کار دولت سیزدهم، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نهضت فیبرکشی را در دستور کار خود قرار داده و البته به موضوع تمرکززدایی از پایتخت و توسعه فیبر نوری در همه استان‌های کشور توجه داشته است. اما سهم هریک از استان‌ها از توسعه فیبر نوری در کشور تاکنون چقدر بوده است؟
اهمیت توسعه فیبر نوری
چرا توسعه فیبر نوری مهم است؟ این توسعه با ایجاد زیرساخت فیبرنوری، هزینه سرمایه‌گذاری توسعه شبکه پهن‌باند و هزینه نیروی کار را کاهش می‌دهد و از سوی دیگر نه تنها کیفیت ارائه خدمات بلکه کیفیت تجربه کاربر را نیز افزایش می‌دهد. همچنین با این اقدام شکاف دیجیتالی بین نقاط مختلف کشور کاهش می‌یابد. ازآنجا که وقتی فیبرنوری در کشور توسعه یابد دیگر نیازی به توسعه شبکه به منابع محدود فرکانسی نیست و ما از وابستگی به این موضوع نیز رهایی پیدا می‌کنیم. موضوع مهمتر اینکه با توسعه فیبر نوری، تولید ناخالص داخلی نیز رشد می‌یابد که به سهم خود در توسعه اقتصاد تأثیرگذار است.
در همین راستا عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات برای ایجاد ۲۰ میلیون پورت فیبر نوری هدف‌گذاری کرده است و در بهمن‌ماه 1400 موفق شد ۵۰۰ هزار پورت فیبرنوری را افتتاح کند. این وزارتخانه برای سال 1401 نیز به منظور فیبرکشی در کلانشهرها برنامه‌ریزی کرده و قصد دارد در این سال، ۵میلیون پورت فیبر نوری را واگذار کند. طبق این برنامه، قرار است در سال ۱۴۰۲ نیز حدود ۷ میلیون پورت راه‌اندازی شود و در سال ۱۴۰۳ این تعداد به حدود ۸ میلیون پورت می‌رسد. اگر همه برنامه‌ها بدرستی و بموقع انجام شود درنهایت در سال ۱۴۰۳ هدف ایجاد 20میلیون پورت فیبر نوری محقق خواهد شد. وزارت ارتباطات برای تحقق این هدف برنامه‌هایی ویژه دارد که از آن می‌توان به تفاهمنامه پروژه فیبرنوری اشاره کرد که توسط رگولاتوری با ۹ اپراتور منعقد شده است. طی این تفاهمنامه، 9 اپراتور موظف شدند ظرف مدت یک سال، ۸.۵ میلیون پورت فیبر نوری راه‌اندازی کنند.
تهران، صدرنشین توسعه فیبر نوری
اما سهم هریک از استان‌های کشور از این نهضت فیبرکشی چقدر است؟ سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی(رگولاتوری) در تازه‌ترین آماری که ارائه داده یادآور شده است تهران ازنظر تعداد پورت فیبر نوری، صدرنشین استان‌ها است. طبق آخرین آمار تا فروردین‌ماه ۱۴۰۱، بیشترین تعداد پورت‌ فیبر نوری در استان تهران قرار دارد. اگر بخواهیم آن را به تفکیک عنوان کنیم باید گفت در این استان ۴۴۳ هزار و ۷۵۰ خانوار تحت پوشش اینترنت فیبر نوری قرار دارند که البته بخشی از این پورت‌ها تنها نصب شده‌اند و برخی هم به مرحله سرویس دهی رسیده‌اند. طبق این آمار، تعداد پورت‌های منصوبه فیبر نوری به‌صورت FTTHحدود 346هزار و 6عدد و تعداد پورت‌های منصوبه به‌صورت VDSL هم97هزارو 744عدد بوده است. همچنین وقتی نوبت به شاخص سرویس‌گیرندگان می‌رسد این گزارش نشان می‌دهد در استان تهران حدود 66هزار و 67 خانوار، سرویس گیرنده اینترنت فیبر نوری (FTTH) هستند و 49هزارو 887خانوار نیز در حال استفاده از سرویسVDSL هستند.
قم و اصفهان در جایگاه دوم و سوم
پس از تهران نیز از نظر تعداد خانوار تحت پوشش فیبر نوری، استان قم با ۱۷۵ هزار و ۵۶۸ خانوار تحت پوشش اینترنت فیبر نوری، در رده دوم قرار دارد. تعداد پورت‌های منصوبه فیبر نوری FTTHحدود 155هزار و 996 عدد و تعداد پورت‌های منصوبه VDSL در این استان هم حدود 19هزار و 572است. در این استان تعداد سرویس‌گیرندگان فیبر نوری (FTTH) به 6هزار و 681 خانوار رسیده و ۱۲ هزار و ۶۲۸ خانوار نیز سرویس VDSL دریافت کرده‌اند.
پس از قم نیز استان اصفهان قرار گرفته است و سومین استان برخوردار از فیبر نوری در کشور محسوب می‌شود. استان اصفهان ۹۹ هزار و ۴۵ خانوار تحت پوشش فیبر نوری دارد که از این میان پورت‌های منصوبه FTTH به 83هزار و64عدد و تعداد پورت‌های منصوبه VDSL نیز به 15هزار و 981عدد می‌رسد. تعداد سرویس‌گیرندگان اینترنت FTTH در این استان ۲۶ هزار و ۱۵۷ خانوار است ودر زمینه اینترنتVDSL نیز به 5هزار و 959خانوار می‌رسد.
استان البرز در جایگاه چهارم
البرز نیز با ۹۵ هزار و ۷۴۹ خانوار تحت پوشش اینترنت فیبر نوری در جایگاه چهارم جای گرفته است. در این استان نیز 9هزارو 176خانوار سرویس گیرنده اینترنتFTTH و 2هزارو 492خانوار نیز سرویس گیرنده اینترنتVDSL هستند. مازندران پنجمین استانی است که از توسعه فیبر نوری سود برده و ۸۲ هزار و ۵۰۷ خانوار تحت پوشش اینترنت فیبر نوری هستند البته با توجه به تعداد پورت‌های منصوبه، این گزارش نشان می‌دهد تعداد سرویس‌گیرندگان اینترنتFTTH حدود۱۱ هزار و ۹۷۷ خانواراست و در حوزه اینترنتVDSL هم این تعداد به ۱۰ هزار و ۴۷۲ خانوار می‌رسد. پس از آن استان فارس با ۷۶ هزار و ۳۰۶ خانوار تحت پوشش در جایگاه ششم قرار گرفته است. در این استان نیز 4هزار و 590 خانوار سرویس گیرنده اینترنت فیبر نوریFTTH شناخته شده هستند و ۳۴ هزار و ۹۷۲ خانوار نیز به سرویسVDSL دسترسی یافته‌اند.
پس از آن استان گیلان با ۴۵ هزار و ۲۴۶ خانوار تحت پوشش اینترنت فیبر نوری قرار گرفته که البته ارائه سرویس FTTH به 8هزار و 713 خانوار و اینترنتVDSL به 3هزار و 138 خانوار انجام می‌شود. هشتمین استان نیز خراسان رضوی با ۴۰ هزار و ۵۶۲ خانوار تحت پوشش قرار دارد که البته تعداد سرویس‌گیرندگان اینترنت FTTH حدود 5هزارو 914خانوار و تعداد سرویس‌گیرندگان اینترنتVDSL هم 5هزار و547 خانوار است. آذربایجان شرقی در جایگاه نهم و سمنان نیز در جایگاه دهم قرار گرفته است.
همچنین طبق این گزارش، خراسان شمالی، همدان، کهگیلویه و بویراحمد، زنجان و ایلام 5 استان با کمترین سهم فیبر نوری هستند. به‌عنوان مثال ایلام در مجموع هزار و 632 خانوار زیر پوشش فیبر نوری دارد.

نیم‌نگاه

فیبر نوری یا (Fiber To The x) FTTx، یکی از روش‌های دسترسی به اینترنت ثابت است که به جای تمام یا بخشی از کابل مسی، از کابل‌های فیبر نوری بهره می‌برد. بسته به اینکه به جای x چه حرفی قرار بگیرد، به روش‌های مختلف ارائه آن به کاربر اشاره می‌کند. به‌عنوان مثال در مدل
Fiber To The Home) FTTB)، کابل‌کشی فیبر نوری تا منزل یا واحد کاربر ادامه پیدا می‌کند و به عبارت دیگر فیبر نوری در تمام مسیر از مخابرات تا داخل منزل، جایگزین کابل مسی می‌شود.
اما در مدل Fiber To The Building) FTTB)، کابل فیبر نوری به ساختمان می‌رسد و در نهایت خدمات توسط کابل مسی معمولاً (VDSL) تحویل داده می‌شود و در مدل
 (Fiber To The Cabinet) FTTCهم فیبر نوری به نزدیک‌ترین کافو به کاربر (در فاصله کمتر از ۵۰۰ متری کاربر) ارائه می‌شود و مشترک درنهایت از طریق یکی از فناوری‌ها نظیر VDSL به شبکه متصل می‌شود.