ذوالجناح آسمان

روز گذشته دومین پرتاب ماهواره بر ذوالجناح به منظور دستیابی به اهداف تحقیقاتی از پیش تعیین شده و با هدف زیرمداری انجام شد، پرتابی که اطلاعات و یافته‌های حاصل از آن در توسعه تحقیقات و پروژه‌های ماهواره‌ای ایران به کار خواهد رفت. به گزارش ایرنا، مهندس حسینی سخنگوی وزارت دفاع در این باره گفت: این ماهواره‌برِ سه مرحله‌ای از نظر ویژگی‌های فنی، قابل رقابت با ماهواره‌برهای روز دنیا است که دارای دو مرحله پیش‌رانش جامد و یک مرحله با پیش‌رانش مایع است. وی با بیان اینکه پرتاب ماهواره‌بر ذوالجناح با هدف زیرمداری انجام گرفته است تصریح کرد: به حول و قوه الهی مرحله سوم توسعه این ماهواره‌برِ ترکیبی با بهره‌گیری از اطلاعات حاصل از این پرتاب آغاز شده است.
واکنش سریع امریکا به ذوالجناح
به گزارش فارس به نقل از وبگاه «تایمز اسرائیل» کاخ سفید غروب یکشنبه به وقت تهران اعلام کرد که از این آزمایش آگاه بوده است. سخنگوی کاخ سفید با انتقاد از پرتاب ماهواره‌بر تحقیقاتی ذوالجناح مدعی شد که این اقدام «غیر مفید و بی ثبات کننده» است. کاخ سفید همچنین اعلام کرد که متعهد به استفاده از تحریم‌ها و سایر اقدامات برای جلوگیری از پیشرفت بیشتر ایران در برنامه موشکی بالستیک است.
تاریخچه ذوالجناح
ماهواره بر ذوالجناح در بهمن ماه سال ۹۹برای نخستین بار با هدف دستیابی به فناوری قدرتمند‌ترین موتور سوخت جامد در کشور مورد تست و ارزیابی قرار گرفت.
به گفته سخنگوی وقت گروه فضایی وزارت دفاع در سال 99، این ماهواره‌بر سه مرحله‌ای که از نظر ویژگی‌های فنی قابل رقابت با ماهواره‌بر‌های روز دنیا است، دارای دو مرحله پیشرانش جامد و یک مرحله پیشرانش مایع است و توانایی حمل ماهواره تا وزن ۲۲۰ کیلوگرم در مدار ۵۰۰ کیلومتری را داراست. از مهم‌ترین موفقیت‌های این آزمایش فضایی که در اولین مرحله پرتاپ ذوالجناح به دست آمد دستیابی به قدرتمندترین موتور سوخت جامد کشور با تراست بیش از 750 تن و صحه‌گذاری سایر فناوری‌های جدید به کار رفته در این محصول بود.
شکست، مقدمه پیروزی
به گزارش فارس، ذوالجناح ماهواره‌بر سوخت جامد سه مرحله‌ای، جدیدترین دستاورد فضایی کشور در حوزه ماهواره‌برهای بومی است که بهمن ماه 99 خبر پرتاب تحقیقاتی آن از پایگاه فضایی امام خمینی(ره) سمنان توسط گروه فضایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح اعلام شد.
نام ذوالجناح برای اولین بار بهمن‌ماه سال 98 و پس از پرتاب ناموفق ماهواره ظفر توسط ماهواره‌بر سیمرغ مطرح شد و پس از آن نیز در مردادماه سال 99، وزیر دفاع از پرتاب این ماهواره‌بر در این سال خبر داد. البته آن گونه که اعلام شده، برنامه توسعه این ماهواره‌بر به سال 96 بازمی‌گردد که نهایتاً در بهمن‌ماه ۹۹ پرتاب تحقیقاتی آن با موفقیت انجام شد.
ویژگی ذوالجناح چیست؟
ذوالجناح ماهواره‌بری با ۲۵.۵ متر طول، ۵۲ تن وزن و سه مرحله‌ای است که مرحله اول و دوم آن موتور سوخت جامد با قطر ۱.۵ متر و توان تولید تراست ۷۵ تن (قابل افزایش به ۱۰۰ تن) و موتور مرحله سوم سوخت مایع با قطر ۱.۲۵ متر است که موتور مرحله سوم این ماهواره‌بر در حقیقت همان موتور مرحله دوم ماهواره‌بر سفیر است. ذوالجناح برخلاف ماهواره‌برهای سفیر، سیمرغ و قاصد که در مرحله اول از سوخت مایع استفاده می‌کنند، مرحله اول و دوم آن از نوع سوخت جامد است که از این حیث برای نخستین بار در کشورمان ماهواره‌بر سوخت جامد در مرحله اول تولید شده است.
اما درخصوص توان تزریق محموله به مدار، ذوالجناح قادر است یک ماهواره یا چند ماهواره با مجموع وزنی ۲۰۰ کیلوگرم را تا مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین تزریق کند. ویژگی دیگر ذوالجناح این است که برای پرتاب نیاز به پایگاه ثابت ندارد و می‌توان آن را روی سکوی پرتاب متحرک از هر نقطه‌ای از کشور پرتاب کرد. این ویژگی باعث می‌شود تا برای منظومه‌سازی ماهواره‌ای که نیازمند پرتاب ماهواره در زوایای میل مداری (Inclination) مختلف است، بتوان از نقاط مختلف و در زوایای مختلف میل مداری پرتاب ماهواره انجام داد.
قابلیت ویژه و منحصر به فرد
اما قابلیت ویژه دیگری که در ماهواره‌بر ذوالجناح وجود دارد؛ موتور سوخت جامد مرحله اول و دوم قدرتمند آن است که بنابر مشخصات اعلامی این موتور در حال حاضر قدرتمندترین موتور سوخت جامد کشور با قطر ۱.۵ متر و توان ایجاد ۷۵ تن نیروی پیشرانش و قابل افزایش به ۱۰۰ تن است. استفاده از پیشران سوخت جامد در مراحل اولیه ماهواره‌برها موضوعی است که در دنیا رایج است و علت آن هم نیاز به تراست زیاد برای غلبه بر جو غلیظ و گرانش زمین در مراحل اولیه پرواز است که استفاده از پیشرانه‌های سوخت جامد این مهم را میسر می‌کند. مزیت دیگر این موضوع،‌ کاهش هزینه‌های توسعه در مقایسه با سوخت مایع است چرا که موتورهای سوخت جامد از پیچیدگی و تعداد قطعات کمتری به نسبت موتورهای سوخت مایع برخوردارند.
مراحل تحقیقاتی در حال تکمیل
بر اساس آنچه اعلام شده، پرتاب اخیر ماهواره‌بر ذوالجناح صرفاً تحقیقاتی و به منظور بررسی عملکرد موتورهای سوخت جامد بوده و محموله‌ای توسط این ماهواره‌بر برای تزریق به مدار حمل نشده، اما یک محموله تحقیقاتی با انواع و اقسام سنسورها برای سنجش پارامترهای عملکرد موتورهای سوخت جامد و ماهواره‌بر مانند دما، میزان ارتعاشات و... با تجهیزات تله‌متری در مرحله اول پرتاپ این ماهواره‌بر قرار داشته که اطلاعات تله‌متری آن برای تکمیل فازهای بعدی توسعه ماهواره‌بر ذوالجناح از جمله در پرتاب اخیر، در اختیار مهندسان کشورمان قرار داشته است.