تولید غلات ایران از 20 میلیون تن عبور می‌کند

امین محمودی
 خبرنگار

سازمان جهانی خواربار و کشاورزی ملل متحد در جدیدترین گزارش خود پیش‌بینی کرد تولید غلات دنیا در سال‌جاری با افت 18میلیون تنی معادل 0.6درصد نسبت به سال قبل مواجه شود و به 2791میلیون تن برسد. تولید غلات جهان در سال میلادی گذشته 2809میلیون تن اعلام شده بود. فائو در بخشی از این گزارش به بررسی وضعیت تولید غلات در ایران پرداخته و نوشته است اگرچه امسال بارش‌ها در مناطق جنوب‌مرکزی ایران خوب نبوده اما در سایر مناطق کشور بارش‌های نسبتاً خوبی باریده که در نتیجه پیش‌بینی می‌شود تولید غلات ایران در سال‌جاری نسبت به سال قبل 2.5میلیون تن معادل 13.5درصد افزایش یابد و به 20.3میلیون تن برسد. در سال قبل تنها 17.8میلیون تن غله در ایران تولید شده بود. متوسط 5ساله تولید غلات در ایران 21میلیون تن بوده است. پیش‌بینی شده است تولید گندم ایران به 13میلیون تن برسد که نسبت به تولید 10.4میلیون تنی سال قبل 25درصد رشد خواهد داشت؛ اما تولید شلتوک برنج در ایران 100هزار تن کاهش خواهد یافت و به 3میلیون تن می‌رسد. تولید سایر غلات نیز بدون تغییر در سطح 4.3میلیون تن باقی خواهد ماند.
فائو ذخایر غلات ایران در پایان سال 2021 را 11.5میلیون تن برآورد کرده و انتظار دارد این رقم در سال 2022 بالغ بر 1.3میلیون تن افزایش یابد و به 12.8میلیون تن برسد.
حمایت‌های دولت سیزدهم از تولید غلات 
 در کشور
پیش از روی کار آمدن دولت سیزدهم، بخش کشاورزی با چالش‌های زیادی روبه‌رو بود به طوری که با توجه به وقوع خشکسالی و کمبود بارندگی در کشور از میزان تولید برخی محصولات کشاورزی کاسته شد. به همین دلیل با کاهش تولید برنج در سال گذشته و کاهش شدید خرید تضمینی گندم بودجه زیادی به واردات این محصولات اختصاص یافت، این در حالی است که کشورمان با شدیدترین تحریم‌های پولی و بانکی روبه‌رو است.
افزایش نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی
این عوامل سبب شد دولت سیزدهم به‌صورت عام و وزارت جهاد کشاورزی به‌صورت خاص خودکفایی در محصولات کشاورزی را در اولویت برنامه‌های خود قرار بدهند به همین منظور در کمتر از یک‌سال گذشته این وزارتخانه حمایت‌های زیادی را برای افزایش تولید محصولات کشاورزی در پیش گرفته است.
یکی از این حمایت‌ها به افزایش نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی برمی‌گردد به طوری که قیمت خرید گندم با 130درصد افزایش نسبت به سال زراعی گذشته از 5هزار تومان در دولت دوازدهم به 11هزار و 500تومان در دولت سیزدهم افزایش یافت. همین امر سبب شده تولید گندم در سال گذشته مورد استقبال کشاورزان قرار گیرد، از طرف دیگر در سال زراعی گذشته میزان خرید تضمینی این محصول به 4میلیون و 700هزار تن کاهش یافت، این در حالی است که در سال زراعی جاری و با وجود اینکه دو ماه به پایان خرید تضمینی گندم باقی مانده، شرکت بازرگانی دولتی توانسته تاکنون نزدیک به 4میلیون و 500هزار تن گندم خریداری کند و پیش‌بینی‌های وزارت جهاد کشاورزی حاکی از آن است که تا پایان فصل زراعی جاری بیش از 6میلیون و 500هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شود.
زه‌کشی اراضی کشاورزی شمال کشور
تولید برنج در سال گذشته به‌دلیل خشکسالی با کاهش روبه‌رو شد، همین امر سبب افزایش واردات این محصول شد به همین  دلیل وزارت جهاد کشاورزی برنامه خودکفایی برنج و تأمین 3میلیون و 200هزار تن از این محصول را در پیش گرفته است. برای تحقق این امر زه‌کشی ۳۰۰هزار هکتار از اراضی شمال کشور را با اعتباری معادل یک میلیارد دلار در دستور کار خود قرار داد.
اجرای کشت قراردادی در 20درصد از اراضی کشور
یکی دیگر از برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی برای تأمین امنیت غذایی و خودکفایی محصولات کشاورزی از جمله برنج و گندم اجرای کشت قراردادی بود به طوری که وزارت جهاد کشاورزی در ابتدای فصل زراعی؛ بذر، کود و سم را رایگان دراختیار کشاورزان قرار می‌دهد، سپس در فصل برداشت با آنها تسویه می‌کند این در حالی است که در فصل برداشت، محصول را به قیمت روز از کشاورز خریداری خواهد کرد. آخرین آمارها حاکی از آن است که  تاکنون کشت قراردادی گندم در 2میلیون هکتار از اراضی کشور و 56هزار هکتار برنج در سه استان شمالی (مازندران 26هزار هکتار، گیلان و گلستان هر کدام 15هزار هکتار) نهایی شده و وزارت جهاد کشاورزی به‌ دنبال آن است تا افق 1404 نزدیک به 20درصد از اراضی کشاورزی را به زیر کشت قراردادی ببرد.