ناهنجاری در امر حجاب ناشی از بی ثباتی حکمرانی فرهنگی است

دکتر حسین تدین
عضو پژوهشکده فرهنگ‌ پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات

​​​​​​​1. چرا بعد از گذشت بیش از 43 سال از انقلاب اسلامی ما همچنان درگیر مسأله حجاب در کشور هستیم؟ در این میان مردم مقصرند یا مسئولان؟ به نظر می‌رسد مقصر اصلی در حوزه ناهنجاری‌های حجاب مسئولان و حکمرانان هستند؛ چرا که آنان مسئولیت شرعی و قانونی در قبال «فرهنگ» و «فرهنگ‌عمومی» کشور را برعهده دارند. بدحجابی یک ناهمنوایی است. در جامعه‌ای که هنجارهای مهم اجتماعی شکسته شوند، زندگی اجتماعی غیرقابل‌پیش‌بینی می‌شود و تضاد و کشمکشی بین همنوایان و ناهمنوایان به‌وجود می‌آید که حاصل آن ایجاد اختلال در نظم و انسجام اجتماعی خواهد بود. حکمرانان هر جامعه‌ای بواسطه عدم آینده‌نگری، سوء‌مدیریت و بی‌ثباتی، مسئول به‌وجود آمدن این اختلال در جامعه هستند و از آنجایی که حجاب یک امر فرهنگی است، مسئولیت این اختلال در جامعه متوجه بی‌ثباتی و سوء‌مدیریت حکمرانان فرهنگی کشور است.
2. حدیثی از قول امیرالمؤمنین(ع) نقل است که می‌فرماید: «کسی که به هنگام یاری ولی (رهبر) خود، بخوابد با لگد دشمن از خواب بیدار خواهد شد!» زمانی که امام و رهبر جامعه بیش از سی سال پیش به «تهاجم فرهنگی» دشمنان انقلاب علیه جامعه اسلامی تنبّه و آگاهی دادند، حکمرانان فرهنگی کشور موظف بودند به جریان عمومی فرهنگ جامعه توجه کنند و ببینند کجا داریم می‌رویم، چه دارد اتفاق می‌افتد، چه چیزی در انتظار ما است و اگر چنانچه مزاحماتی وجود دارد، آنها را برطرف کنند. اما نه تنها در حوزه حجاب این کار را انجام ندادند بلکه دوصدایی در بین حکمرانان کشور در این حوزه طنین انداخت. در جایی که دشمنان انقلاب پول‌های زیادی خرج کرده‌اند و صدها رسانه را از انواع مختلف بکار گرفته‌اند تا بلکه بتوانند بر حجاب، به‌عنوان نقطه هویت مستقل فرهنگی زن مسلمان، اثر‌گذاری کنند، ناگهان از دهان یک گروهی از حکمرانان فرهنگی و غیره، مسأله «حجاب اجباری» در کشور مطرح شد و این یعنی اینکه به فرموده رهبر معظم انقلاب، یکسری دانسته و ندانسته همان خطی را دنبال کردند که دشمن با آن همه خرج نتوانسته بود آن خط را در کشور به نتیجه برساند و اینان این کار را برای دشمن انجام دادند و بایستی اذعان کرد که در بین آنان همه قشری بودند از روزنامه‌نگار و روشنفکرنما گرفته تا روحانی و معمّم. می‌گفتند امام که فرمودند باید زن‌ها باحجاب باشند، همه زن‌ها را نگفتند! حال باید دوباره بپرسیم در حوزه حجاب چه کسی مقصر است؟ در جامعه‌ای که حکمرانان فرهنگی آن ثبات در سیاستگذاری و اجرا ندارند و یک روز تندروی می‌کنند و یک روز کندروی، آیا بایستی یقه شهروندان را گرفت یا حکمرانان را؟
3. رهبر معظم انقلاب سال‌ها است که می‌فرمایند ما در «جنگ فرهنگی» قرار داریم. بنابراین اگر در یک جنگ، فرماندهان و مسئولان جنگ، نیروهای خود را بدون آموزش نظامی و ادوات جنگی و حتی آگاهی‌دهی از وضعیت و مکان و مقاصد و حربه‌های دشمن،  به مصاف دشمن بفرستند و در این بین تعداد بی‌شماری از نیروها قتل‌عام شده و یا به اسارت دشمن درآیند، مسئولیت و پاسخگویی این فاجعه متوجه چه کسانی است؟ بی‌شک هر عقل سلیمی می‌پذیرد که در این قتل‌عام، مسئولیت و حتی مجازات متوجه فرماندهان و مسئولان است. اما متأسفانه سال‌ها است که ما در حوزه حجاب، هر روز شاهد قتل‌عام فرهنگی و اسارت فرهنگی زنان و دختران عزیز کشورمان هستیم و در چنین وضعیتی تعدادی از افراد جامعه، اعم از شهروندان و بعضی حکمرانان، به جای آنکه مقصران اصلی را شناسایی و مورد پیگرد قرار دهند، به‌دنبال زدن خاکریز در برابر کشتگان و اسیران این تهاجم فرهنگی هستند. در حالی که شایسته و بایسته است که جامعه، حکمرانان فرهنگی کشور را بازخواست کند چرا که بعد از گذشت 43 سال از انقلاب اسلامی و با‌ وجود تأکیدات و تذکرات امام جامعه، نسبت به ارائه سبک زندگی اسلامی- ایرانی، تنوع و تحول پوشش و مد و لباس زنان، رهاسازی فضای مجازی و رسانه‌ای کشور از جولان استکبار فرهنگی و غیره، کوتاهی کرده‌‌اند و هنوز هم سیاست و رویه مشخص و باثباتی را در پیش نگرفته‌اند تا جایی که کار به آنجا رسیده است که رهبر معظم انقلاب در بیانیه «گام دوم انقلاب» از جوانان گام دومی خواسته‌اند که پیشگام در شکستن این محاصره تبلیغاتی کشور باشند. بنابراین لازم است جامعه، به جای نهیب زدن بر شهروندان خویش، بر آن تعداد از حکمرانان فرهنگی کشور که هنوز در خواب غفلت هستند نهیب زند تا بیدار شده و به وظیفه خویش که آموزش، تجهیز، دفاع و آگاهی‌افزایی شهروندان در مواجهه با این تهاجم و بلکه قتل‌عام فرهنگی است، بپردازند.
4. اگر بپذیریم که ناهنجاری فرهنگی در حوزه حجاب، ریشه در کوتاهی و فرار ما از میدان جنگ نرم دارد، با مقصر دانستن خودمان دیگر به جنگ و صف‌آرایی در برابر شهروندان خودمان نمی‌رویم بلکه با شناسایی دشمنان اصلی و نقشه‌های آنان و همچنین ایادی آنها از «موضع واکنشی و عکس‌العملی» در جنگ نرم که قرار گرفتن در موضع ضعف است به «عمل کردن کنشی و ابتکاری» که از موضع بالا و قدرت است، به مصاف دشمنان انقلاب در حوزه حجاب و مسائل دیگر فرهنگی کشور خواهیم رفت.