تابستان با طعم مستند

تماشای مستند، در سال‌های اخیر با پخش مستندهای سیاسی و تاریخی از شبکه‌های متعدد، بیشتر از گذشته مورد توجه عموم جامعه قرار گرفته است. شبکه‌های داخلی هم به‌دنبال این موج، ساخت مستندهای سیاسی درباره وقایع و شخصیت‌های تأثیرگذار معاصر را بیش از پیش جدی گرفته‌اند. بستر نمایش این مستندها تلویزیون است و کمتر پاتوق و مرکزی بوده که به‌صورت مستمر مستند نمایش بدهد و علاقه‌مندان این حوزه را جلب کرده یا دایره مخاطبانش را وسعت بدهد،اگرچه شناخت عموم مردم از مستند، به این آثار محدود می‌شود اما فضای سینمای مستند ایران، متنوع و رنگارنگ و حتی از سینمای داستانی، جذاب‌تر است.
مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی مصر است فرهنگ تماشای مستند را نهادینه کند و امیدوار است بتواند به مرور، تماشای آثار مستند را بین خانواده‌ها و جوانان به سنت و عادت پسندیده تبدیل کند. با وجودی که در نگاه اول، ارتباط گرفتن با سینمای مستند نسبت به سینمای داستانی، دشوارتر است اما ماهیت مستند و ارتباط آن با نمایش واقعیت باعث می‌شود در صورت علاقه‌مندی و استمرار، تماشای اینگونه فیلم‌ها (که اغلب همراه با اطلاعات تازه برای بیننده است) به یک اتفاق جذاب و دوست داشتنی تبدیل شود. طرح «اکران حقیقت» که مرکز گسترش متولی اجرای آن است، با این هدف از پارسال شروع شده و قرار است امسال ادامه پیدا کند.نمایش مستند «انیمیشن ایرانی» به کارگردانی مهرداد شیخان که روایتی از تاریخ تولید انیمیشن در ایران است به تازگی به‌صورت آنلاین آغاز شده است. این انیمیشن برای نخستین بار جریان‌ها و افراد مؤثر در تولید انیمیشن در ایران را معرفی و روند تاریخی پا گرفتن این هنر را تا دهه 90 روایت می‌کند. فیلمِ مهرداد شیخان حاوی عکس‌ها و تصاویری جذاب از چهره‌هایی است که نامِ بسیاری از آنها را نشنیده‌ایم و تلاش‌هایشان برای قوام گرفتن این هنر در ایران، لابه لای صفحات تاریخِ هنر گم شده است. مستند «انیمیشن ایرانی» به‌دلیل همین ویژگی بزرگ (مروری بر سیر تاریخی تولید انیمیشن در ایران) متمایز و مهم و برای تماشاگر خاص و عام جذاب است. فیلم اطلاعاتی دست اول دارد و راوی می‌کوشد صادقانه و بی‌طرف نقاط عطف تاریخ پویانمایی در ایران را بررسی کند. «پروژه ازدواج» به کارگردانی حسام اسلامی، دیگر مستندی است که به‌صورت آنلاین می‌توان آن را تماشا کرد، مستندی که حال و هوایی متفاوت با «انیمیشن ایرانی» دارد و یک روایت جذاب از زنان و مردانی است که در یک آسایشگاه روانی و در شرایطی خاص زندگی می‌کنند. «پروژه ازدواج» سویه دیگری از عشق و تنهایی را به تصویر می‌کشد و از طریق همراه شدن با شخصیت‌های اصلی فیلم، هم به وضعیت بیماران روانی اشاره دارد، هم تصویری کمتر دیده شده از انسان نیازمند درک شدن، انسانِ تنها و انسان محتاجِ عشق و ارتباط را مقابل چشمان تماشاگرش قرار می‌دهد. «پروژه ازدواج» که از پربیننده‌ترین فیلم‌های جشنواره «سینماحقیقت» بوده، تماشاگرش را با خود همراه می‌کند و او را در معرض تجربه حسی تازه درباره قشری از جامعه که طرد و کنار گذاشته شده است، قرار می‌دهد.