سینما تصویری از هویت ملی ارائه دهد؛ نه میلی

نیلوفر ساسانی/ هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم شهر پس از یک سال تعویق به‌ خاطر شیوع کرونا ۲۷ تا ۳۱تیرماه در پردیس سینما گالری ملت برگزار می‌شود. در این دوره از جشنواره با شعار «کلانشهر تهران الگوی جهان اسلام» 290 اثر در بخش ملی و 75 اثر در بخش بین‌الملل به نمایش درمی‌آیند که البته اغلب آثار بخش ملی بویژه در بخش فیلم بلند داستانی در ادوار مختلف جشنواره فیلم فجر حضور داشته‌اند و تنها دو فیلم اولین نمایش خود را در این رویداد تجربه می‌کنند. «بدون قرار قبلی» بهروز شعیبی که این روزها در حال اکران است در کنار «شب طلایی» اسماعیل حاتمی‌کیا، «دسته دختران» منیر قیدی و «ملاقات خصوصی» امید شمس از جمله آثار دوره متأخر جشنواره فیلم فجر است که در کنار آثار قدیمی‌تر همچون «شنای پروانه» محمد کارت، «خورشید» مجید مجیدی، «یدو» مهدی جعفری، «آبادان یازده شصت» مهرداد خوشبخت و... در این رویداد حضور دارند. فعالیت این دوره از جشنواره شامگاه یکشنبه ۲۶ تیرماه با برگزاری آیین افتتاحیه در پردیس سینما گالری ملت به صورت رسمی آغاز شد. در این مراسم علاوه بر معرفی‌ برگزیدگان بخش «مسابقه تبلیغات سینمای ایران و آفرینش‌های هنری شهر»، «محله» و «سریال‌های تلویزیونی و نمایش خانگی»؛ بزرگداشت جعفر دهقان، بازیگر پیشکسوت نیز برگزار شد. اجرای قطعاتی توسط محمد معتمدی، از دیگر بخش‌های این آیین بود.
ترویج سبک درست زندگی به یاری هنرمندان
آیین افتتاحیه با یک ساعت تأخیر و حوالی ساعت 21:10 آغاز شد. بر این اساس وحید رونقی از برگزیدگان درخواست کرد برای بالا بردن ضرباهنگ برنامه از صحبت‌های معمول پس از دریافت جایزه صرف‌نظر کنند و سخنرانان مراسم نیز صحبت‌هایشان را کوتاهتر نمایند. مجید اکبر‌شاهی، دبیر این جشنواره با اعلام آمار فیلم‌های حاضر در این رویداد، از هنرمندان تازه درگذشته زنده‌یاد اسماعیل شنگله و روح‌الله مفیدی نیز یاد کرد. امین توکلی‌زاده، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران از هنرمندان برای ترویج سبک درست زندگی درخواست کمک کرد: «در حوزه مشکلات فرهنگی دست خود را به سمت سرمایه‌های شهر دراز می‌کنیم؛ به سوی مردم شهر و نخبگانی که صاحبان اصلی شهر هستند و دنبال آن هستیم که سبک زندگی درست را در این شهر رواج دهیم. رخدادهای فرهنگی می‌تواند باعث شود توجه ما به برخی موضوعات بیشتر جلب شود. هنرمندان می‌توانند کمک کنند آسیب‌ها و رهیافت‌ها را بشناسیم. این تمنا را دارم مدیریت شهری را یاری کنید که هم مسائل شهر را بشناسند و هم به رهیافت‌های درست برسند تا بتوانیم ظرفیت‌های شهر را به درستی معرفی کنیم.»
هویت ملی نه میلی
پس از اعلام و تقدیر برگزیدگان بخش «محله»، مراسم بزرگداشت جعفر دهقان با پیام ویدیویی جواد هاشمی و صحبت‌های محسن محسنی‌نسب برگزار شد. این بازیگر پیشکسوت با نقل خاطره‌ای از حضور در سینما، اعلام کرد این مراسم باید در جشنواره فجر برگزار می‌شد اما جشنواره شهر آنها را خجالت‌زده کرد. پس از اعلام برگزیدگان بخش سریال‌های تلویزیونی و نمایش خانگی، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی پشت تریبون قرار گرفت و درباره تصویر غالباً سیاه از کشورمان در سینما هشدار داد و از سینماگران خواست این تصویر ملی باشد و نه میلی: «بسیاری از مسافران خارجی وقتی وارد تهران می‌شوند می‌گویند چنین تصوری از تهران نداشتیم چون سینمایی که از تهران ارائه شده کم‌کاری بعضی از  عزیزان بوده و باید در تبیین واقعیت کشور و جایگاه این مردم  تلاش کنیم و به فکر تأثیرگذاری باشیم. هشتاد درصد فیلم‌ها درباره تهران و بویژه آسیب‌های اجتماعی آن است به نحوی که وقتی کسی از شهرستان به تهران می‌آید، با تصویر دیگری مواجه می‌شود. 
سؤال این است که آیا شهر و مملکت ما زیبایی دیگری ندارد تا به تصویر بکشیم؟ آیا نگاه آسیب‌های اجتماعی با رویکرد سیاه‌نمایی و لاینحل بودن مسائل می‌تواند جایگاهی برای سینمای ما در تصویرسازی دیگر ایجاد کند؟ پس دست به دست هم بدهیم تا تصویری دیگر از دستاوردها، آیین و رسوم ارائه بدهیم تا این تصاویر ثبت و ضبط شود. سینما باید به سمت هویت ملی برود نه هویت میلی!» خزاعی همچنین در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: «خیلی وقت‌ها شما در خارج از کشور درباره دستاوردهای جمهوری اسلامی، شهر تهران و آداب و رسوم سخن می‌گویید و این موضوعات برای خارجی‌ها جالب است چون سینمای ما در معرفی دستاوردها و آیین و رسوم ما کم‌کاری کرده و تصویری که از ما در آن سوی مرزها مخابره شده غلط بوده و این حاصل تصور ذهنی یک کارگردان یا نویسنده بوده است.» در بخشی از مراسم لوح تقدیر ویژه هیأت داوران برای یک عمر فعالیت هنری به محمد کاسبی برای نقش‌آفرینی در سریال «دادستان» داده شد. او در پیام صوتی که به جشنواره ارسال کرده بود، گفت: «شهر من تهران بود. چقدر تهران را پیاده بارها و بارها طی کردم اما الان شهر تبدیل به جنگل آسمان‌خراش‌ها شده و دیگر آن زیبایی خیابان‌ها و کوچه‌باغ‌ها کمتر دیده می‌شود.» اعلام برگزیدگان بخش تبلیغات و آفرینش‌های شهری و اهدای جوایز به آنها پایان‌بخش این مراسم بود.

بــــرش

​​​​​​​ستاره فردایی (رسیدن)، عطیه سادات حجتی (شانه به شانه)، احسان طالبی (چهارراه)، علی ترابی‌پور (من یک نفرم)، مهدی شاهسواری (ایستگاه آخر) و سعید (همیشه تو اول سلام می‌کنی) از برگزیدگان بخش ویژه شهر تهران بودند. در بخش سریال‌های تلویزیونی و نمایش خانگی از سید حسین امیرجهانی و مهدی حمزه (فیلمنامه نجلا)، ژاله صامتی، پژمان جمشیدی و جلیل سامان (زیرخاکی)، خیرالله تقیانی‌پور (نجلا)، حامد عنقا (آقازاده)، ابوالفضل صفری (خانه امن و سرجوخه) و زینب تقوایی (دودکش) تقدیر شد. جوایز بخش تبلیغات و آفرینش‌های شهری هم به عیسی آیینی (خانه دوست کجاست)، محمود آراسته (هسته‌های محبت)، محمد شکیبا (قیمت‌ها آزادند)، ارسلان عیوض‌زاده، محسن نصرالله و محمدرضا چیت‌ساز (عمری است دخیلیم به ضریحی که نداری)، محمدحسین عماد (تپش)، محمدامین امامی (همه با هم قهرمانیم)، محمد تقی‌پور (مهین)، محمد روح‌الامین (هناس و موقعیت مهدی)، علی نیک‌رفتار (موقعیت مهدی) و پیمان امدادی (سرخپوست) رسید.