ذهن‌های رشد نیافته گاهی جنایت می‌‌کنند

یگانه هنری عطا
دانشجو

​​​​​​​ هرچند که صحبت درباره درد مردم، درد جامعه و قشر فقیر و نیز مشکلات و خطاهای رفتاری‌شان چندان خوشایند نیست؛ اما کوچک‌ترین کاری که یک نویسنده، کارگردان یا برنامه‌ساز می‌‌تواند انجام دهد، پرداختن به این موضوعات و فرهنگ‌سازی درباره آنهاست.
یکی از فیلم‌هایی که ذهن مرا بشدت تحت تأثیر قرار داد، فیلم «مغزهای کوچک زنگ‌زده» بود. این فیلم درباره فضای غیرمعمول و سیاه زندگی قشر خاصی از جامعه است. سراسر فیلم در فضایی خشن و پرتنش می‌‌گذرد. داستان فیلم درباره خانواده‌ای در محله‌های حاشیه‌ای تهران است که سه پسر و یک دختر دارند و کار پسر بزرگ تولید و توزیع مواد مخدر است. در عین حال پناهگاه کودکان بی‌سرپرست و جوانان بیکار آن منطقه نیز است. در این فیلم «شاهین» پسر وسطی خانواده، در تلاش است که این امپراتوری را از برادر بزرگ خود بگیرد و خودش را به دیگران اثبات کند. همه چیز در شرایط عادی است تا روزی که خبر پخش شدن فیلمی از دختر خانواده به گوش برادران می‌‌رسد و برادران غیرتی می‌‌شوند. به نظر می‌‌رسد نام فیلم بی‌ارتباط با این ماجرا نباشد؛ چرا که از ذهن‌های رشدنیافته و متعصبی روایت می‌‌کند که به اشتباه اسم روان‌پریشی خود را غیرت گذاشته‌اند و برای حفظ آبروی خود دست به هر جنایتی می‌‌زنند.
در این فیلم، ما شاهد اتفاقات متنوعی هستیم که هرکدام به تنهایی می‌‌تواند یک سناریو باشد؛ اما موضوع فیلم بیشتر پیرامون شاهین می‌‌چرخد. او متوجه رازهایی می‌شود که زندگی‌اش را تغییر می‌‌دهد. در واقع نوید محمدزاده، در نقش شاهین، یک تنه سروسامان قابل توجهی به اوضاع می‌‌دهد. آن هم در زمانی که برادر بزرگ‌تر در زندان بسر می‌‌برد و امپراتوری‌اش دست شاهین است. این فیلم، محله‌های فقیرنشین مانند حلبی‌آباد را با کوچه‌های تنگ و نرده‌کشی شده و کثیفش به تصویر کشیده که گاهی منطق روایی فیلم در داستان را هم هدایت می‌‌کند.
مغزهای کوچک زنگ‌زده، علاوه بر واقعیت‌های تلخی از جامعه، بازی نوید محمدزاده و فرهاد اصلانی و بازیگران توانمند دیگر را نیز به نمایش گذاشته است. «مغزهای کوچک زنگ‌زده» نامزد یازده جایزه از جشنواره فیلم فجر و برنده چهار جایزه از جمله سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه شد. این فیلم سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را هم به‌دست آورد. «مغزهای کوچک زنگ‌زده» نگاهی به زندگی مردمانی فقیر دارد که درگیر خلاف‌های گسترده‌ای هستند و به بزهکاری خصوصاً مقوله تولید و پخش مواد مخدر روی آورده‌اند یا از خردسالی در این جامعه بزهکار بزرگ شده‌اند. این فیلم ۸ شهریور ۱۳۹۸ در جشن سینمای ایران به نمایش درآمد و با نامزدی ۱۴ تندیس شایستگی، برنده تندیس شایستگی بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای فرهاد اصلانی هم شد.
مغزهای کوچک زنگ‌زده
کارگردان و نویسنده: هومن سیدی
تهیه‌کننده: سعید سعدی