قدرت نمایی «حزب الله» در دریای مدیترانه

احمد فاضل‌زاده
دکترای روابط بین‌الملل

بعد از انتخابات پارلمانی لبنان به نظر می‌رسید که تشکیل دولت در این کشور با چالش روبه رو خواهد شد، بخصوص آنکه با توجه به نظام طایفه‌ای در این کشور، همواره تشکیل دولت با چالش و بحران مواجه بوده است. اما با ابتکار حزب‌الله نجیب میقاتی بار دیگر به‌عنوان نخست‌وزیر این کشور معرفی شد و حزب‌الله با توجه به بحران‌های مختلف لبنان بر خروج سریع از وضعیت فعلی تأکید می‌کرد. از سویی دیگر یکی از مسائل اصلی و جنجالی در لبنان، مناقشه گازی این کشور با رژیم صهیونیستی بر سر میدان گازی کاریش است. میدان گازی که در حال حاضر در اختیار رژیم صهیونیستی است و به‌صورت یکجانبه در حال استخراج گاز از این میدان گازی است.

میدان گازی کاریش
میزان ذخایر گازی در میدان کاریش 1.3 تریلیون فوت‌مکعب برآورد شده است. این میدان در 100کیلومتری سواحل فلسطین اشغالی قرار دارد و آخرین منطقه اکتشافات رژیم صهیونیستی در دریای مدیترانه محسوب می‌شود. علاوه بر گاز طبیعی، شرکت نفت و گاز رژیم صهیونیستی تخمین زده است که این میدان شامل حدود 13 میلیون بشکه «میعانات گازی» است. میعانات گازی یک محصول جانبی برای استخراج گاز طبیعی است و هزینه تولید اضافه ندارد.
میدان کاریش چندین سال است که توسعه نیافته است و به همین دلیل حفاری و اکتشاف در آن به‌ زمان نیاز دارد، اما کارشناسان معتقدند که دشمن صهیونیستی مصمم است از سردرگمی لبنان در پرونده‌های متعدد داخلی و خارجی بویژه بعد از انتخابات پارلمانی این کشور و چالش‌های مربوط به انتخاب رئیس‌جمهور و تشکیل دولت جدید حداکثر بهره‌برداری را بکند و بدون اینکه منتظر آغاز دور جدیدی از مذاکرات غیرمستقیم با تیم لبنانی بماند، اقدام به بهره‌برداری از منابع نفت و گاز در منطقه مورد مناقشه کند.
وزیر انرژی رژیم صهیونیستی درباره میدان گازی کاریش گفت: ما می‌خواهیم به شکلی قاطعانه توضیح دهیم که میدان گازی کاریش در منطقه مورد مناقشه قرار ندارد و این میدان گازی قابل مذاکره نیست زیرا متعلق به اسرائیل است و گفت‌وگو بر سر این پرونده بی‌فایده است. اسرائیل آماده دستیابی به تفاهمات به‌واسطه میانجیگری امریکاست، ما آماده حل این پرونده هستیم. رژیم صهیونیستی مدعی است میدان گازی کاریش که در ۸۰ کیلومتری غرب شهر حیفا قرار دارد، منطقه اقتصادی انحصاری این رژیم است و نه در آب‌های مورد مناقشه با لبنان. ایالات متحده امریکا در سال ۲۰۲۰ میانجیگری مذاکرات غیرمستقیم بین طرفین برای حل و فصل این مناقشه را آغاز کرد؛ مناقشه‌ای که برای مدت‌های طولانی مانع اکتشاف انرژی در شرق دریای مدیترانه شده است.
پس از ناکامی دولت لبنان و فشار امریکا، حزب‌الله لبنان با ارسال سه پهپاد نسبت به بلاتکلیفی و ضایع شدن منافع ملت این کشور برای صهیونیست‌ها خط و نشان کشید. اقدام حزب‌الله لبنان در ارسال سه پهپاد غیرمسلح، اما مجهز به دوربین، جهت مأموریت اطلاعاتی بر فراز میدان گازی کاریش به هیچ وجه غافلگیر کننده نبود، زیرا این تصمیم از هفته‌ها قبل اتخاذ شده بود و در زمان مناسب به اجرا گذاشته شد. این اقدام چندین هدف داشت که این اهداف مقدمه‌ای برای گام‌های بعدی به شمار می‌آیند.
-ایجاد نگرانی، وحشت و احساس ناامنی در میان مهندسان و کارکنان اسرائیلی در میدان‌های گازی منطقه اقتصادی که در ادامه می‌تواند سبب فرار آنان و متوقف شدن عملیات بهره‌برداری از میدان گازی شود تا موضوع منطقه گازی مورد اختلاف، حل شود. البته این هدف در حال حاضر کمی دور از دسترس است.
- سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله در سخنان اخیرش متعهد شد از میدان گازی لبنان حمایت خواهد کرد و در صورت لزوم با استفاده از قدرت مانع از آن خواهد شد که اسرائیل به سرقت از این میدان بپردازد. حتی تهدید کرد در صورت تداوم فعالیت اسرائیل در سرقت از منطقه گازی مورد مناقشه‏، کشتی اکتشافی یونانی را هدف قرار خواهد داد. بر حسب عادت اینگونه است که دبیرکل حزب‌الله به وعده‌هایش عمل می‌کند. اتفاق اخیر نیز دو روز پس از آن رخ داد که پاسخ اسرائیل از طریق آموس هاکشتاین میانجی امریکایی به دست دولت لبنان رسید.
 - تأکید بر انتقال پرونده ذخایر گازی لبنان از دولت به مقاومت لبنان تا این بار هم مقاومت مثل آزادسازی اراضی لبنان در سال ۲۰۰۰ و شکست ارتش اسرائیل‏، بتواند میادین گازی را آزاد کند.
 - وقتی سخنگوی حزب‌الله در واکنش به اقدام اسرائیل در سرنگون کردن سه پهپاد لبنانی می‌گوید‏، مأموریت با موفقیت انجام شد و پیام مورد نظر ما ارسال گردید یعنی مقاومت در گام اول از جنگ روانی در میدان جدید که میدانی دریایی است‏ موفق عمل کرده و موجب دلهره دشمن شده است. به یقین این عملیات مراحل دیگری هم دارد و اقدام اولیه تنها یک هشدار بوده است. به یقین استفاده از این پهپاد‌ها نه اولین اتفاق بود و نه آخرین اتفاق خواهد بود و این واقعیت را می‌توان از واکنش فرماندهی ارتش اسرائیل فهمید که وضعیت فوق‌العاده اعلام کرده و در پی بررسی واکنش‌های احتمالی است‏؛ واکنش‌هایی که برایشان هزینه‌بر خواهد بود. پس از آن بود که نخست‌وزیر موقت رژیم صهیونیستی در سفر به فرانسه خواهان فشار دولت امانوئل مکرون به دولت لبنان بود. فرانسه بازیگری بسیار مهم و تأثیر‌گذار در تحولات لبنان بخصوص در میان مسیحیان و اهل سنت است. لاپید در این سفر خطاب به مکرون مدعی اطلاعات امنیتی است که تأکید دارد چگونه «حزب‌الله ثبات و سلامت اراضی لبنان را تهدید می‌کند» و همچنین از طرف فرانسوی می‌خواهد تا بر لبنان برای اتمام مذاکرات درباره ترسیم مرزهای دریایی اعمال فشار کند.
روزنامه صهیونیستی «یدیعوت آحارونوت» به نقل از یک منبع سیاسی نوشت: در سایه تلاش‌های حزب‌الله در پرتاب سه پهپاد به سمت میدان گازی کاریش، اتمام این مذاکرات امکان‌پذیر نیست و لاپید در دیدار با مکرون تأکید خواهد کرد که در سایه فعالیت هیأت امریکایی در منطقه اکنون فرصتی برای دستیابی به توافق ترسیم مرزهای دریایی با وجود اختلافات دو طرف وجود دارد.
به گفته این منبع اسرائیلی، لاپید پیامی به فرانسه و کشورهای اروپایی مبنی بر لزوم اعمال فشار بر لبنان برای کنترل فعالیت‌های حزب‌الله ارسال خواهد کرد زیرا هرگونه اقدامی علیه میدان گازی مذکور مستقیماً بر اروپا تأثیر خواهد گذاشت زیرا گازی که از این میادین استخراج می‌شود، به مصر و از آنجا به اروپا انتقال داده می‌شود.
بنابراین ما شاهد یک وضعیت جدید در لبنان هستیم که رژیم صهیونیستی سعی می‌کند از اختلاف بین گروه‌های سیاسی استفاده کند. بنابراین ملاحظات ذیل عنوان می‌شود:
1-اسرائیل می‌خواهد عنوان کند که به‌دنبال مذاکره و گفت‌و‌گو برای حل مناقشه میادین گازی مشترک است و این حزب‌الله است که به‌دنبال جنگ طلبی است. اسرائیل توانست در این دور با فشار دولت فرانسه جو رسانه‌ای علیه حزب‌الله ایجاد کند و نجیب میقاتی نخست‌وزیر لبنان به فرانسه تعهد داده است که حزب‌الله به‌دنبال مذاکره و گفت‌و‌گو است و اقدام نظامی نمی‌کند، در حالی که سید حسن نصرالله به صراحت اعلام کرد که ما هیچ تضمینی به هیچ کس ندادیم.
2- ارسال پهپاد به‌عنوان ضامن اصلی کشاندن صهیونیست‌ها به مذاکرات و تعیین خطوط مرزی است و این باید در کنار گفت‌و‌گو و مذاکره دنبال شود.
3- اسرائیل می‌خواهد بحران کاریش را بین‌المللی عنوان کند بخصوص آنکه کشورهای اروپایی بشدت بعد از بحران اوکراین به‌دنبال جایگزین گاز روسیه هستند.
4-اسرائیل به‌دنبال ایجاد تنش در درون لبنان و ایجاد چند دستگی درباره میدان گازی مشترک است تا بتواند تا جایی که امکان دارد استخراج گاز انجام دهد.