در نابودی نشر و اهالی‌اش سهیم نشویم

ترانه وفایی
نویسنده، ناشر

​​​​​​​گفتند کنار خیابان سى دى هاى کتابت را ریخته‌اند و مى فروشند. اگر خود، ناشرشان نبودم، نمى توانستم نظرى بدهم… ناشر باید کارى مى کرد.گفتم اشکالى ندارد، به دست مخاطب مى‌رسد!
اما امروزه دیگر وارد عصر دیجیتال شده‌ایم. شرایط عوض شده، دیدگاه منِ آن روز تفاوت کرده است. تکنولوژى با خودش رویکردهاى جدید آورده. برخى از ما که مسلماً مخاطبین این تکنولوژى هستیم، دیگر لازم نیست زحمت زیادى براى کپى سى دى و کتاب به خود بدهیم و خرج کنیم! امروزه «دانلود» مى کنیم. از هر کجا که شد!
دیجیتال، دنیایى بى مرز است که اگر خودمان در آن مرزهایمان را تعریف نکنیم از معیارهایمان آن قدر دور مى‌شویم که به سختى یادمان بیاید که گم شده ایم!
مایى که اهل کتاب، یا بهتر بگویم، به کتاب علاقه‌مند هستیم، گاه معصومانه و ناآگاهانه از کار خود و گاه غیر معصومانه و آگاهانه، به کمک این رفاه افزوده به زندگیمان، براى دیگران مشکل مى آفرینیم. اجازه دهید قبل از اینکه از این «دیگران» یاد کنم، یادآورى کنم، هر چند این یادآورى پرواضح باشد، که گروه دوم فقط شامل کتابخوان‌ها نمى شود. بلکه عده اى هم هستند که در راه منفعت خویش، با تسلط و آگاهى به این خطا کمر همت بسته‌اند، در هر شرایط و زمینه‌اى چنین هستند و به تخریب مأنوس.
و اما، گروه دیگر این مورد، کتابخوان هاى اصیل هستند که با بى‌توجهی بر این مهم، به این کار مى پردازند. شاید حتی خودشان از پدید آورندگان کتاب باشند. گاهى حواس ما آموزش ندیده است. حواسش پرت مشکلات دیگر است. به نفس عمل و عواقبش نیندیشیده است. به اینکه کتاب مربوط به چند سال پیش است و آیا دانلودش مجاز یا نه، فکر نکرده است. از تفکر اینکه اگر خود جاى آنها بودیم دور افتاده، حتی حواسش نیست  به آنهایی که این پى دى اف‌ها را در اختیار قرار داده‌اند تا با هر کلیک ما به سود برسند!
حال بگویم منظورم از این دیگران چیست؟ در اینجا، در این یادداشت کوتاه، روى سخنم به خواننده‌ها یا کپى‌برداران کتاب براى باز تولید غیر قانونىِ آثار تألیفى نویسندگان، محققان و مترجمین، ناشران، پخش کنندگان و حتی خود خوانندگان کپى‌بردار دیجیتالىِ کتاب است. دانلود کتاب الکترونیک از سایت هاى غیر مجاز یا ورود به سایت مجاز، با ترفند خاص، مانند این است که ما کالایى را بخریم و صاحبش نباشیم و یا بدتر از آن، کالایى را بدون اجازه و پرداخت، از آن خود کنیم. تصور اینکه کتاب دیجیتال نیز مانند کتاب کاغذى، کتاب است، مشکل نیست. مسلماً براى جامعه کتابخوان قابل درک است که دانلود بدون مجوز، غیر از اینکه غیر اخلاقی‌ است، تمامى افرادى را که در بالا ذکر شد را نیز با بحران مواجه مى کند. باعث رکود کار آن عوامل مى شود، این رکود به نابودى کار تولید کننده هم مى انجامد و سپس با عظیم‌ترین مشکل روبه‌رو مى‌شویم: سقوط فرهنگى.
فرایند تولید کتاب دیجیتال درست است که از کتاب کاغذى، کم هزینه‌تر است اما دانلود بى مجوزش به بازار کتاب الکترونیکى یا فیزیکى، لطمه خواهد زد. چه رسد که چاپ شود و در کنار پیاده روى خیابان انقلاب فروخته شود!
یاور روند تولید کتاب در کشورمان باشیم تا این صنعت در هر شکل خود، دیجیتال یا غیر دیجیتال، به حیات خود با جایگاهى در خور ادامه دهد… .