امنیت و دموکراسی عراق در تهدید

زهره صفاری/ هزاران نفر از هواداران مقتدی صدر با کندن بلوک‌های سیمانی منطقه سبز، امنیت بخش دیپلماتیک بغداد و با ورود دوباره به ساختمان پارلمان، دموکراسی عراق را به چالش کشیدند. در همین حال پیوستن رئیس فراکسیون صدر به تحصن کنندگان، نگرانی احزاب داخلی و نهادهای بین‌المللی را برانگیخت.
به گزارش شبکه خبری الجزیره، در دومین حمله حامیان جریان صدر به ساختمان پارلمان عراق، نیروهای امنیتی در پاسخ به پرتاب سنگ از سوی معترضان، با گاز اشک آور و نارنجک صوتی به آنها حمله کردند و در نتیجه این درگیری‌ها دست کم 100 نفر از تظاهرکنندگان و 25 تن از گارد محافظ مجروح شدند. اما آنچه در این میان نگرانی‌های داخلی و بین‌المللی را برانگیخته است شکسته شدن حریم امنیتی منطقه فوق امنیتی سبز بغداد بود که مقامات وزارت کشور عراق را دچار دردسر کرده است. به نوشته فرانس 24، جنبش صدر در پی تحصن حامیان خود در پارلمان که با تقسیم غذا و خوابیدن در آن همراه شد، در بیانیه کوتاهی اعلام کرد: «این تحصن تا اطلاع ثانوی و تحقق خواسته تظاهرکنندگان ادامه خواهد داشت.» همزمان با این بیانیه، السومریه نیوز به نقل از یک منبع آگاه عراقی، از پیوستن حسن العذاری، رئیس فراکسیون صدر و ابومصطفی الحمیداوی، مسئول گردان‌های السلام به هواداران این جریان در پارلمان خبر داد.
تعطیلی پارلمان تا اطلاع ثانوی
تظاهرات برنامه‌ریزی شده هواداران مقتدی صدر در میدان التحریر و حمله آنها به پارلمان روز شنبه جلسه تأیید نامزد نخست‌وزیری را بر هم زد و آغاز تحصن آنان در پارلمان در آخرین ساعات روز شنبه، محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان عراق را مجبور به تعطیلی مجلس قانونگذاری این کشور تا اطلاع ثانوی کرد. همزمان با این دستور مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر این کشور نیز دستور تعطیلی یک روزه مراکز دولتی بغداد را صادر و احزاب عراقی را به مذاکره دعوت کرد. چهارچوب هماهنگی شیعیان که پیشتر عراقی‌ها را به تظاهرات مسالمت‌آمیز برای مقابله با اقدامات غیر دموکراتیک فراخوانده بود، با توجه به بالاگرفتن نگرانی‌ها از بروز درگیری‌های خیابانی، پیشنهاد مذاکره با جریان صدر را داد. هادی العامری، رهبر ائتلاف الفتح، عمار الحکیم، رهبر جریان حکمت ملی و نوری المالکی، رهبر ائتلاف قانون نیز از جمله چهره‌های چهارچوب هماهنگی بودند که از این گزینه حمایت کردند.
نگرانی‌های بین‌المللی
گرچه به باور کارشناسان به نظر می‌رسد در برهه فعلی برای مقتدی صدر مهم نیست چه کسی نخست‌وزیر شود  بلکه مهم، نبودن السودانی  است، نمی‌توان زمان دقیقی برای تخلیه پارلمان عراق تعیین کرد. بنابراین با تشدید تنش‌ها، امنیت منطقه سبز بغداد که بسیاری از سفارتخانه‌ها و مراکز دیپلماتیک در آن قرار دارد، نیز مورد تهدید قرار گرفته است. در این شرایط «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل خواستار مذاکره صلح‌آمیز و فراگیر برای تسریع در تشکیل هر چه سریع تر دولت ملی عراق شد. به نوشته العالم، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در واکنش به این تنش‌ها در بیانیه‌ای خواستار خویشتنداری همه طرف‌ها در عراق شد.
اشتباه محاسباتی صدری‌ها
تحلیلگران سیاسی معتقدند جریان صدر که حتی هشدار مرجعیت عالی شیعیان نیز نتوانست مانع از تنش‌آفرینی آنها شود، به دلیل دستاوردهای حضور مصطفی الکاظمی در قدرت بسیار مشتاق هستند او در پست نخست‌وزیری بماند. حامد الکعبی در این باره به العالم گفت: «جریان صدر با عقب‌نشینی از روند سیاسی در عراق دچار خطای محاسباتی شده و این امر برای آنها بسیار پرهزینه است. اما از آنجا که برخی مطالبات این جریان احتمالاً مورد تأیید هم‌پیمانانش نباشد، آنها در تلاش برای ابقای الکاظمی دررأس قدرت هستند.»
ابراهیم السراج دیگر کارشناس عراقی نیز هجوم به پارلمان را به نفع دولت الکاظمی، امریکا، انگلیس و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس خواند و اخلال در سیستم عراق را تعمدی عنوان کرد: «اگر راه‌حل این بحران از درون عراق باشد برای همه بهتر خواهد بود.»