صادرات دام زنده به شرط مدیریت بازار داخلی

نفیسه امامی
خبرنگار
 
شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی، در راستای اجرای طرح مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها و حمایت از تولیدکنندگان دام در مقابله با شرایط خشکسالی در سال ۱۴۰۱ صادرات دام زنده غیرمولد را مجاز اعلام کرد. بر همین اساس، صادرات دام زنده پرواری غیرمولد بدون عوارض مترتب از سوی دولت، مجاز می‌‌شود و سقف تعداد دام زنده پرواری برای صادرات و تعداد قابل عرضه در هر مرحله توسط معاونت امور تولیدات دامی و وزارت جهاد کشاورزی تعیین خواهد شد. تشکل‌ها و اتحادیه‌ها در امر صادرات دام زنده پرواری یا گوشت قرمز در اولویت خواهند بود. شرکت سهامی پشتیبانی امور دام کشور موظف است در راستای حمایت از تولید، مراکز عرضه مستقیم گوشت قرمز متعلق به آن شرکت را به مدت 2 ماه بدون دریافت اجاره‌بها، در اختیار اتحادیه‌ها قرار دهد.
اتحادیه‌ها و تشکل‌های مربوط به تولیدکنندگان دام سبک و سنگین مکلف هستند با محوریت معاونت امور تولیدات دامی هر سه ماه یک بار و یک ماه قبل از عرضه به بازار، میزان دام مازاد را مشخص و طی زمان از طریق سامانه‌ای که به این منظور طراحی می‌شود، اعلام کنند و نتایج این پایش را به دبیرخانه شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی ارسال کنند. 
اتحادیه‌های دامداران تولیدکننده دام سبک و سنگین از مدت‌ها قبل خواستار آزاد شدن صادرات دام توسط وزارت جهاد کشاورزی بودند با این توجیه که تولید دام در کشور بیش از نیاز است و اگر صادرات انجام نشود تولیدکنندگان ورشکست خواهند شد و تولید داخلی متضرر می‌‌شود. 
مدیریت بازار داخلی با صادرات دام
سید احمد مقدسی، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی گاوداران ایران در گفت‌وگو با «ایران» درباره آزاد شدن صادرات دام زنده، گفت: دامداران از مدت‌ها قبل به دلیل افزایش تولید و مازاد دام، خواستار آزاد شدن صادرات دام زنده بودند تا صادرات دام سبک و سنگین به صورت مدیریت شده انجام بگیرد و بازار داخلی هم دچار نابسامانی و افزایش قیمت‌ها نشود.
مقدسی اضافه کرد: صادرات دام با مجوز انجام می‌شود و دام‌ها قرنطینه و توسط سازمان دامپزشکی پلاک‌گذاری می‌شوند و مرکز اصلاح نژاد برای آنها شناسنامه بهداشتی صادر می‌کند. در چنین شرایطی امکان کنترل بازار داخلی فراهم می‌‌شود. وی با اشاره به قول خرید تضمینی دولت از دامداران بیان کرد: معاونت امور تولیدات دام در وزارت جهاد کشاورزی قیمت تمام شده دام سبک و سنگین را با حضور تشکل‌ها و اتحادیه‌ها کارشناسی کرده و قیمت را در شورای عالی قیمت‌گذاری تصویب می‌‌کند. قیمت تعیین‌شده مبنای خرید تضمینی دام توسط شرکت پشتیبانی امور دام می‌‌شود. مقدسی تأکید کرد: تاکنون اقدامات کارشناسی برای تعیین قیمت خرید تضمینی انجام شده و نرخ تعیین شده برای شورای عالی قیمت‌گذاری ارسال شده است. این اقدام دولت در راستای حمایت از دامداران و تولیدکنندگان انجام شده است تا با توجه به کاهش تقاضای خرید گوشت، دام مازاد روی دست تولیدکنندگان باقی نماند و آنها بیش از این متضرر نشوند. 
وجود 4 میلیون رأس دام زنده در کشور
کشور در حوزه گوشت قرمز تا حدودی وابسته به واردات است زیرا سالانه نزدیک به 950 هزار تن در کشور مصرف می‌‌شود، اما 850 هزار تن تولید می‌‌شود که با این حساب، 100 هزار تن گوشت قرمز باید به کشور وارد تا نیاز کشور تأمین شود.
در این شرایط 4 میلیون رأس دام زنده سبک و سنگین در کشور وجود دارد و بر همین اساس اتحادیه‌های دامداران اصرار دارند که صادرات دام به کشورهای دیگر آزاد شود.  با توجه به حجم بالای جمعیت دامی کشور و مازاد دام فعلی به نظر می‌‌رسد آزادسازی صادرات تأثیر چندانی بر بازار مصرف داخلی نداشته باشد و مشکلی ایجاد نکند. این در شرایطی است که با توجه به قیمت بالای گوشت قرمز و قرار گرفتن در فصل گرما، مصرف گوشت قرمز کاهش پیدا کرده است و با صادرات دام زنده، امکان بالا رفتن مجدد قیمت‌ها وجود ندارد.
یکی از امتیازات صادرات گوسفند زنده به سایر کشورها، کمک به اقتصاد کشور است تا به این واسطه بازار صادراتی دام در کشورهای هدف بخصوص عراق و کشورهای حاشیه خلیج فارس حفظ شود و از سوی دیگر هم بازار گوشت گوسفندی و قیمت دام در کشور کنترل شود. 
وزارت جهاد کشاورزی در روزهای اخیر با هدف حمایت از دامداران، خرید دام مازاد در استان‌های کشور را آغاز کرده است. پس از گرانی نهاده‌ها، هزینه‌های تمام شده دامداران بالا رفته است و از آنجا که 70 درصد قیمت تولید گوشت و محصولات پروتئینی به نهاده آنها مربوط می‌‌شود و هزینه‌ها افزایش پیدا کرده، دولت برای حمایت از این بخش 20 هزار میلیارد تومان بسته حمایتی اختصاص داده است که بتوانند هزینه‌هایشان را کاهش دهند و بانک‌ها هم در پرداخت این تسهیلات سختگیری نکنند.