شرکت‌های صنایع غذایی به سودهای اعلامی خود نخواهند رسید

گروه صنایع غذایی را می‌توان یکی از متنوع‌ترین گروه‌های معاملاتی در بازار سهام دانست که نزدیک به ۲ درصد از کل ارزش بازار را به خود اختصاص داده‌اند.
شرکت‌هایی را که در این گروه معاملاتی حضور دارند می‌توان به گروه‌های محصولات لبنی، کیک و شیرینی، تولید محصولات رشته‌ای و ماکارونی و سایر تقسیم‌بندی کرد.
گفته می‌شود که حجم محصولات فروش رفته این صنعت درسه ماهه فصل بهار ۱۴۰۱، نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۱۵درصد افت داشته است.
بررسی آمارهای فروش صادراتی این شرکت‌ها هم نشان می‌دهد شرکت‌های لبنیاتی درسه ماهه فصل بهار توانسته‌اند برمقدار صادرات خود بیفزایند.هرچند که شرکت‌های تولید محصولات رشته‌ای و ماکارونی و شرکت‌های صادرکننده شیرینی و شکلات نتوانسته‌اند مقدار صادرات خود را افزایش دهند. بنابراین مقدار فروش صادراتی آنها نسبت به بهار سال ۱۴۰۰، دچار تنزل شده است.
به‌راستی دورنمای وضعیت سوددهی شرکت‌های صنایع غذایی چگونه خواهد بود؟
روزنامه ایران با جمال بحری ثالث، تحلیلگر بازار سرمایه گفت‌و‌گویی کوتاه انجام داده که از نظر می‌گذرد:
وضعیت بازار سرمایه را با توجه به کاهش حجم معاملات چگونه ارزیابی می‌کنید؟
دربازار سرمایه ایران و از دید عمده معامله گران، صنایع با یکدیگر تفاوت معناداری ندارند، زیرا در بورس، بیشتر توجهات به این است که کلیت بازار به کدام سمت می‌رود.باید توجه داشت که در یک مقطعی، وقتی که شاخص بازار سهام از مرز دوهزار واحد عبور کرد، به دلیل نوع مواجهه با فعالان بازار سرمایه، یک عدم اعتمادی ایجاد شد که افکارعمومی و فعالان بازار سرمایه از آن آسیب جدی دیدند.
البته هنوز هم تبعات بی‌اعتمادی نسبت به بازار وجود دارد که نتیجه آن خروج بخشی از حقیقی‌های بازار بوده و هنوز هم تصویر بی‌اعتمادی ترمیم نشده است.ناگفته نماند که بخشی از این سهامداران حقیقی به امید گشایش و توسعه در فضای بین‌الملل تا اکنون در بازار سرمایه حضور داشته‌اند اما وقتی این امید‌ها به نتیجه خاصی نرسید، تصمیم به مدیریت دارایی در سایر بازارهای موازی هم گرفته‌اند.
درحال حاضر بسیاری از منابعی که از بازار سهام خارج شده جذب صندوق‌های با درآمد ثابت هم شده است، بنابراین اگر این صندوق‌ها به مرور مورد توجه و رسیدگی و نظارت قرار نگیرند، قطعاً به یک معضل بزرگ مالی تبدیل خواهند شد.آنچه که مشخص است اینکه بازار سهام ایران مجبور است یک بار برای همیشه، تکلیف خود را با آن دسته از افرادی که تخصص لازم و سواد کافی از بازار سرمایه ندارند، روشن کند، زیرا باید مشخص شود که ورود به صورت مستقیم به بازار بورس به نفع افرادی که دانش کافی در مورد بازار سهام ندارند، نیست و این دسته از افراد برای سرمایه‌گذاری در بازار سهام، باید به سمت صندوق‌های با درآمد ثابت بروند.
باتوجه به تمرکز برخی از معامله گران به کسب سودکوتاه مدت، آیا هنوز هم بازار تحت تأثیر این افراد است؟
در گذشته عده‌ای به دنبال کسب سودهای کوتاه مدت بودند اما در شرایط فعلی دنبال سودهای کوتاه مدت نیستند، زیرا معامله گران درسبد‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ برای مثال بخشی از معامله گران به سمت بازار مسکن حرکت کرده‌اند، چون شاخص‌های قیمتی مسکن رشد خوبی داشته است.
عده‌ای هم در بازارهای موازی به سراغ طلای آب شده رفته اند و در حال حاضر حجم معاملات طلای آب شده به شدت افزایش یافته و طلای آب شده جای دلار و سکه را گرفته است.
با توجه به وضعیت پیچیده شرکت‌های غذایی در بورس، آیا سود اعلامی آنها محقق خواهد شد؟
گروه صنایع غذایی را باید به دو قسمت تقسیم کرد؛ یک گروه از شرکت‌های صنایع غذایی وابسته به صندوق‌های بازنشستگی و نهاد‌های حاکمیتی است که این دسته از شرکت‌ها در انتهای سال مالی مجبور به توزیع سود هستند.
دسته دوم شرکت‌های صنایع حاضر در بازارسرمایه مربوط به بخش خصوصی هستند که این دسته از شرکت‌ها دنبال ایجاد ارزش هستند.درگروه اول شرکت‌های صنایع غذایی، با توجه به افزایش شدید نهاده‌های تولید و حفظ و نگهداشت قیمت‌ها به صورت دستوری، وضعیت سوددهی آنها خوب نیست، زیرا تحت فشار قیمت‌گذاری تحکمی هستند.
به صورت معمول، شرکت‌های صنایع غذایی اولین جایی است که دولت‌ها به آن ورود می‌کنند و روی قیمت‌ها تمرکز دارند.
البته مابقی صنایع غذایی را نیز باید به دو دسته تقسیم کرد، صنایع غذایی لبنی و غیرلبنی که در حال حاضر وضعیت صنایع لبنی بهتر از صنایع غذایی غیرلبنی است، چون با توجه به قیمت‌هایی که تعیین شده آنها یک حاشیه سود حداقلی دارند.
هرچند که اوضاع بر وفق مراد صنایع تولیدی بدون شناسنامه و برند خاص بوده، زیرا در بازار صنایع غذایی انواع مارک‌های «من درآوردی» وجود دارد و با قیمت‌های گرانتر در حال فروش کالا هستند.
حذف ارز ترجیحی و جنگ اوکراین و روسیه چه تأثیری روی صنایع غذایی گذاشت؟
پیش ازحذف ارز ترجیحی، یک رانتی در صنعت غذایی وجود داشت که درحال حاضر این رانت‌ها از بین رفته است.در حال حاضر، بیشترین آسیب را صنایع غذایی از محل کاهش مصرف دیده‌اند، چون مصرف شیر و لبنیات به شدت کاهش یافته است.اما بیشترین تأثیرات جنگ اوکراین و روسیه روی صنایع غذایی ماکارونی و مرغ ایجاد شد.
در شرایط فعلی با توجه به اینکه قیمت‌ها افزایش یافته، هزینه سرمایه در گردش شرکت‌های بورسی هم بالا رفته و نسبت به 4 سال گذشته هزینه مالی شرکت‌ها رشد سرسام‌آوری داشته است.
پیش‌بینی می‌شود که با توجه به عوامل فوق، شرکت‌های صنایع غذایی به سودهای پیش‌بینی شده نخواهند رسید که این امر ناشی از افزایش شدید هزینه‌های مالی است.
از طرف دیگر در بخش مصرف، افراد به دلیل فشار افزایش قیمت‌ها، مصرف خود را کم خواهند کرد که اثرات این کاهش مصرف درسال 1402 در صورت‌های مالی شرکت‌های غذایی بورسی مشاهده می‌شود، زیرا اثر هزینه‌های مالی به دور بعد منتقل می‌شود.به عبارتی، فشار افزایش هزینه‌ها هم بر تولید کننده تحمیل خواهد شد و هم بر مصرف کننده، در حالی که در این بین، واسطه‌ها سود خود را خواهند برد اما دو قشر مصرف کننده و تولیدکننده تحت فشار خواهند بود.
چرا از شناوری بیشتر در سهام صنایع غذایی استقبال نمی‌شود؟
عمده سهامداران شرکت‌های صنایع غذایی، صندوق‌های بازنشستگی و نهادهای حاکمیتی هستند درحالی که آنها باوری به خصوصی‌سازی و واگذاری بیشتر سهام به سهامداران حقیقی ندارند وتا اینجای کارهم اگر درصدی از سهام آنها در بورس واگذار شده از روی اجبار قانونی بوده است.در یک تحقیق که ما در سال‌های قبل انجام دادیم مشخص شد که میزان شناوری چندان روی کیفیت سود تأثیر نداشت و اهداف اصلی شناوری سهام چندان تأمین نشد.