یک منتقد سینما در چهارمین جلسه «سینما پرتره»
تفاوت حاتمیکیا با ملاقلیپور در شیوه اعتراض است
فرهنگی/ در چهارمین جلسه از سلسله نشستهای «سینمای پرتره» بنیاد سینمایی فارابی که به بررسی سیر اندیشه رسول ملاقلیپور و نمایش و تحلیل «قارچ سمی» اختصاص داشت جواد طوسی با اشاره به اینکه آثار حاتمیکیا با ملاقلیپور در «اعتراض» با هم تفاوت دارند، اعتراض در نگاه رسول ملاقلیپور را حسی و غریزی عنوان کرد که وقتی پا به عرصههای ملتهب سیاسی و اجتماعی میگذارد حالتی آنارشیستی پیدا میکند.این منتقد سینما در ابتدای این نشست درباره سینمای رسول ملاقلیپور گفت: «دو فیلمساز از نظر گستره نگاه مرتبط با عدالت اجتماعی که از پایگاه طبقاتی آنها برمیآید، به یکدیگر شباهت دارند که ابراهیم حاتمیکیا و رسول ملاقلیپور هستند. همچنین هر دو مراحل اولیه و تکوینی فیلمسازی را در ارتباطی خودجوش و بیواسطه با محیط جبهه و جنگ تجربه کردهاند. البته حاتمیکیا در ادامه کارش سعی میکند مبانی تئوری و آکادمیک را همزمان با زمینه مطالعاتی ادامه دهد اما رسول ملاقلیپور در اواخر دوران حیاتش براساس غریزه حسیاش عمل میکند.»او درباره نگاه عدالتخواهانه این فیلمسازان توضیح داد: «فیلم «از کرخه تا راین» در آثار ابراهیم حاتمیکیا نمود اولیه عدالتخواهی است و نمود بیرونیاش را در شرایط حساس تاریخی در فیلم «آژانس شیشهای» میبینیم و تداوم آن در فیلمهای «موج مرده»، «به نام پدر» و «ارتفاع پست» مشاهده میشود، آخرین نقطه این عدالتخواهی را در فیلم «خروج» نمایان میکند. تفاوت نگاه ابراهیم حاتمیکیا با رسول ملاقلیپور در اعتراض است؛ اعتراض در نگاه ملاقلیپور بیشتر حسی و غریزی است، وقتی که پا به عرصههای ملتهب سیاسی و اجتماعی میگذارد حالتی آنارشیستی پیدا میکند درصورتی که حاتمیکیا سعی دارد در این باره کنترلشده عمل کند.»
این منتقد درباره فیلم «قارچ سمی» تصریح کرد: «چیزهایی که در فیلم «قارچ سمی» میتواند برای من از اهمیت و مبنای اولیه برخوردار باشد، تداوم نگاه عدلتخواهانه و جایگاه آن نگاه و گستره آرمانی در جامعه بعد از جنگ است که آدمها منزویتر شدهاند و محلی از اعراب ندارند. حتی پیشبینی و آیندهنگریای که رسول ملاقلیپور نسبت به مفاسد اقتصادی در فیلم دارد، حائز اهمیت است که نشاندهنده شاخکهای تیز فیلمسازی است که میخواهد برخلاف فیلمسازان آرمانگرای همنسل خود که رونوشتی برای زمانه شدهاند، رفتار کند به همین دلیل سعی دارد که دیدگاه اعتقادی خود را زمزمه کند و محتاطانه رفتار کردن را کنار بگذارد، اینکه این نگاه چقدر میتواند ظرفیت خود را در جامعه پیدا کند، علامت سؤالی برای ما باقی خواهد گذاشت.»
طوسی در بخش دیگری از صحبتهایش درباره جایگاه «قارچ سمی» در سینمای اعتراضی بعد از انقلاب اسلامی بیان کرد: «رسول ملاقلیپور یکی از صادقترین فیلمسازانی است که بلافاصله بعد از خاتمه جنگ در مواجهه با آدمهایی که زمینه انطباق با پایگاه اجتماعی داشتند، روبهرو میشود و در فیلمهایی مثل «مجنون»، «پناهنده» و «قارچ سمی» به آنها میپردازد. به طور کلی تکلیف فیلمساز با دنیا، طرز فکر و دنیای خودش مشخص است و آن را در شخصیتهای فیلم نمایان میکند.»
این منتقد درباره فیلم «قارچ سمی» تصریح کرد: «چیزهایی که در فیلم «قارچ سمی» میتواند برای من از اهمیت و مبنای اولیه برخوردار باشد، تداوم نگاه عدلتخواهانه و جایگاه آن نگاه و گستره آرمانی در جامعه بعد از جنگ است که آدمها منزویتر شدهاند و محلی از اعراب ندارند. حتی پیشبینی و آیندهنگریای که رسول ملاقلیپور نسبت به مفاسد اقتصادی در فیلم دارد، حائز اهمیت است که نشاندهنده شاخکهای تیز فیلمسازی است که میخواهد برخلاف فیلمسازان آرمانگرای همنسل خود که رونوشتی برای زمانه شدهاند، رفتار کند به همین دلیل سعی دارد که دیدگاه اعتقادی خود را زمزمه کند و محتاطانه رفتار کردن را کنار بگذارد، اینکه این نگاه چقدر میتواند ظرفیت خود را در جامعه پیدا کند، علامت سؤالی برای ما باقی خواهد گذاشت.»
طوسی در بخش دیگری از صحبتهایش درباره جایگاه «قارچ سمی» در سینمای اعتراضی بعد از انقلاب اسلامی بیان کرد: «رسول ملاقلیپور یکی از صادقترین فیلمسازانی است که بلافاصله بعد از خاتمه جنگ در مواجهه با آدمهایی که زمینه انطباق با پایگاه اجتماعی داشتند، روبهرو میشود و در فیلمهایی مثل «مجنون»، «پناهنده» و «قارچ سمی» به آنها میپردازد. به طور کلی تکلیف فیلمساز با دنیا، طرز فکر و دنیای خودش مشخص است و آن را در شخصیتهای فیلم نمایان میکند.»
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه