نسخه Pdf
ایران عصر
راهبرد دولت سیزدهم برای احیای روستاها از توسعه کشاورزی به توسعه روستایی سوق داده شده است
توقف مهاجرت‌گریزی روستایی با دوربرگردان مدیریتی دولت
گروه اقتصادی/ تهران، شاید شاهد خوبی از تراژدی دردناک وضعیت آنها باشد، وقتی دسته‌دسته به آن وارد می‌شدند. این شهر خود تصویری آشنا از آواره شدن روستاییان و مهاجرت آنها بوده است. شاید نقطه جوش مهاجرت روستاییان به شهرها، همان اصلاحات ارضی دوران پهلوی دوم در اوایل دهه 40 باشد.
به همین دلیل است که دولت‌های آن موقع در دهه 50، موضوع اشتغال روستاها و جلوگیری از بیکاری کشاورزان را در برنامه‌های سوم تا پنجم عمرانی خود قرار دادند.
اما با وجود همه برنامه‌ریزی‌ها و شعارهای داده شده چه در دوران قبل از انقلاب و چه هنگامی که پایه‌های اولیه برنامه پنج‌ساله اول در سال 68 در حال تدوین بود، هنوز بیکاری در روستاها حل نشده بلکه با تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های متعدد به توسعه‌نیافتگی و ناپایداری روستاها انجامیده است.
در سال 96 دولت وقت برنامه‌ای را برای مهاجرت‌گریزی روستاها در راستای اشتغال آنها به اجرا درآورد، اما پول‌پاشی نیز نتواست آب رفته را به جوی برگرداند.
گویا تزریق نقدینگی به جماعت روستانشین و کارآفرین، یک چیزی کم داشت؛ انگار مثل سوراخ لایه ازن شده بود. منتقدان و صاحبنظران معتقد بودند که باید برای توسعه روستاها سایت و استراتژی جداگانه از راهبرد توسعه اقتصادی کشور در نظر گرفت، مسأله‌ای که دولت دوازدهم به آن اعتنایی نکرد و شد آنچه که نباید می‌شد؛ ادامه روند مهاجرت از روستاها به شهرها و خالی شدن آنها به قیمت ویرانی‌‌شان.
دولت سیزدهم که سکان اجرایی کشور را در مردادماه 1400 برعهده گرفت، راه خود را از دولت دوازدهم جدا و شنیده‌های منتقدان را عملی کرد و حالا در یک‌سالگی این دولت شاهد اشتغالزایی از طریق تعاونی‌ها و احیای مشاغل خانگی و صنایع دستی هستیم.
این دولت، به مقوله توسعه روستایی، از بخش کشاورزی نگاه نکرد؛ چرا که می‌داند از توسعه کشاورزی نباید انتظار توسعه روستایی را داشت چون توسعه کشاورزی را زیرمجموعه‌ای از توسعه روستایی می‌داند.
دولت بهترین راهبرد توسعه روستایی را که ترکیبی از رویکرد ساختارهای سلسله‌مراتبی پایدار و بهره‌برداری بیشتر از زمین و منابع طبیعی نیست، برگزید.
به همین دلیل یکی از راهبردهای اصلی اشتغالزایی در مناطق روستایی دولت، حرکت به سمت صنایع و فعالیت‌های غیرکشاورزی است چون این‌گونه کسب‌وکارها در چند حوزه اساسی صنایع تبدیلی، صنایع فرهنگی، خدمات و امور دولتی قرار می‌گیرند.
به همین دلیل است که حالا شاهد رشد مشاغل خانگی، بوم‌گردی و صنایع دستی هستیم. تعاونی‌ها رشد پیدا کرده‌اند و باعث مشارکت بیشتر جامعه روستایی در سرنوشت خودشان شده‌اند. این دولت، به خوبی می‌داند که کمبود امکانات اجتماعی که شامل زیرساخت‌ها می‌شود؛ فقط چالش روستاییان نیست بلکه نداشتن درآمد مهم‌ترین معضل روستانشینان است و این را نیز بخوبی می‌داند که باید برای توسعه روستایی هر دو را همزمان به حرکت درآورد.
شواهد بیانگر آن است که دولت سیزدهم برای فائق آمدن بر این معضلات، راهکار مهم و اصولی را برگزیده است و آن هم حمایت و توسعه تعاونی برای مشارکت خود روستاییان در سرنوشت‌شان است. به همین خاطر طرح «روستا تعاون» را در همان ابتدا پی‌ریزی کرد.
البته موضوع تزریق نقدینگی و تسهیلات را همچنان با محوریت آنچه که گفته شد در صدر برنامه‌های خود قرار داده است.
پرداخت میانگین ۱۰۷۵ میلیون تومان تسهیلات به بیش از 5 هزار تعاونی روستایی
داده‌ها نشان می‌دهد، طی یک‌سال اخیر 5 هزار تعاونی روستایی در سامانه کارا برای دریافت تسهیلات ثبت‌نام کرده‌اند و تاکنون یک‌هزار میلیارد تومان تسهیلات توسط بانک توسعه تعاون به 931 طرح تعاونی پرداخت شده است.
این تسهیلات در قالب طرح «روستا تعاون» و در ابتدا با هدف توانمندسازی و ایجاد اشتغال در مناطق روستایی اجرا شده تا روستاییان با تشکیل تعاونی و استفاده از ظرفیت‌های روستای محل سکونت خود اشتغالزایی کنند.
امسال احیای یک‌هزار روستا در راستای اشتغالزایی مناطق روستایی از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی عملیاتی شده است.
رویکرد ایجاد یک‌هزار تعاونی در یک‌هزار روستا به جهت احیای ظرفیت‌های اشتغالزایی در مناطق روستایی عملیاتی شد و پس از آن با توجه به رویکردهای طرح و اهداف مؤثر آن در کاهش نرخ بیکاری و اشتغالزایی در مناطق روستایی، در کنار طرح اشتغال پایدار روستایی و عشایری و در قالب تعاونی‌های روستایی استمرار یافت. این طرح از مهاجرت بی‌رویه و گسترده روستاییان به شهرهای بزرگ جلوگیری کرده و نرخ بیکاری در مناطق محروم و روستایی را کاهش می‌دهد. به نقل از خبرگزاری ایسنا، مهدی مسکنی، معاون تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی راهبرد دولت سیزدهم را که به آن اشاره شد، یادآور می‌شود و در این‌باره می‌گوید: طبق گفته رئیس‌جمهور برای احیای روستا باید اقتصاد روستا احیا شود و اکنون این فرصت فراهم است تا درباره اقتصاد روستا تصمیماتی گرفته شود، به نحوی که بسترهای حقوقی و قانونی تحقق چنین تصمیماتی تحت عنوان تعاونی آماده است. مسکنی از بانک توسعه تعاون و صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون به عنوان ظرفیت‌هایی نام می‌برد که می‌توانند شرایط دریافت وام را برای تعاونی‌ها تسهیل کنند.
وی با اشاره به وجود ۹۷ هزار تعاونی روستایی در کشور می‌گوید: از این تعداد ۵۳۵۸ تعاونی در سامانه کارا برای گرفتن تسهیلات ثبت‌نام کرده‌اند که تاکنون به ۹۳۱ طرح رقمی حدود یک‌هزار میلیارد تومان از طریق بانک توسعه تعاون، تسهیلات پرداخت شده است. براساس اظهارات مسکنی، بطور میانگین ۱۰۷۵ میلیون تومان تسهیلات به تعاونی‌ها پرداخت شده و هر تعاونی توانسته است حدود یک میلیارد تومان در مناطق روستایی فعالیت کند.
براساس گزارش سامانه کارا، تسهیلات پرداختی بانک توسعه تعاون در سرفصل اشتغال پایدار روستایی و عشایری منجر به ایجاد ۵۴ هزار و ۱۰۰ شغل تا مرداد ماه گذشته در سراسر کشور شده است.
پرداخت 7 هزار میلیارد تومان تسهیلات از طرف صندوق کارآفرینی امید
در کنار بانک توسعه تعاون، صندوق کارآفرینی امید نیز در پرداخت تسهیلات اشتغالزایی پایدار روستایی ایفای نقش می‌کند.
براساس گزارش ارائه شده از صندوق کارآفرینی امید، در یک‌سال اخیر تسهیلاتی که این صندوق پرداخت کرده منجر به ایجاد اشتغال پایدار شده است. در این مدت صندوق کارآفرینی امید 7 هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده که بطور میانگین سرانه ایجاد اشتغال 135 میلیون تومان بوده است. گفته می‌شود که این صندوق 55 هزار فقره تسهیلات اشتغال به طرح‌های اشتغال روستایی و مناطق محروم در یک‌سال گذشته پرداخت کرده است.
مدیریت؛ اصلی‌ترین عامل اشتغال روستاییان
براساس گفته‌های صاحبنظران، 5 عامل اصلی شامل اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی، کالبدی و جغرافیایی برای احیای روستاها نقش تعیین‌کننده‌ای در افزایش درآمد و اشتغال آنها دارد.
هرچند براساس تحقیقات ارائه شده، هر یک از مؤلفه‌های اشاره شده تا حدی بر وضعیت اشتغال و درآمد کشاورزان تأثیرگذار بوده‌اند، اما بیشترین تأثیر مربوط به شاخص‌های مدیریتی است. نقش مدیریتی دولت در امر برنامه‌ریزی و مدیریت جامعه روستایی در زمینه اشتغالزایی و افزایش درآمد تأثیرگذار است؛ موضوعی که دولت سیزدهم به آن توجه داشته و در یک‌سال اخیر موفق بوده است.
داده‌ها می‌گوید، از شتاب روند مهاجرت روستاییان به شهرها در یک‌سال اخیر کاسته شده و راهبرد توسعه روستایی دولت سیزدهم، موفق بوده است و به نظر می‌رسد دوربرگردان توسعه روستایی توانسته موفق عمل کند.
به همین دلیل است که دولت‌های آن موقع در دهه 50، موضوع اشتغال روستاها و جلوگیری از بیکاری کشاورزان را در برنامه‌های سوم تا پنجم عمرانی خود قرار دادند.
اما با وجود همه برنامه‌ریزی‌ها و شعارهای داده شده چه در دوران قبل از انقلاب و چه هنگامی که پایه‌های اولیه برنامه پنج‌ساله اول در سال 68 در حال تدوین بود، هنوز بیکاری در روستاها حل نشده بلکه با تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های متعدد به توسعه‌نیافتگی و ناپایداری روستاها انجامیده است.
در سال 96 دولت وقت برنامه‌ای را برای مهاجرت‌گریزی روستاها در راستای اشتغال آنها به اجرا درآورد، اما پول‌پاشی نیز نتواست آب رفته را به جوی برگرداند.
گویا تزریق نقدینگی به جماعت روستانشین و کارآفرین، یک چیزی کم داشت؛ انگار مثل سوراخ لایه ازن شده بود. منتقدان و صاحبنظران معتقد بودند که باید برای توسعه روستاها سایت و استراتژی جداگانه از راهبرد توسعه اقتصادی کشور در نظر گرفت، مسأله‌ای که دولت دوازدهم به آن اعتنایی نکرد و شد آنچه که نباید می‌شد؛ ادامه روند مهاجرت از روستاها به شهرها و خالی شدن آنها به قیمت ویرانی‌‌شان.
دولت سیزدهم که سکان اجرایی کشور را در مردادماه 1400 برعهده گرفت، راه خود را از دولت دوازدهم جدا و شنیده‌های منتقدان را عملی کرد و حالا در یک‌سالگی این دولت شاهد اشتغالزایی از طریق تعاونی‌ها و احیای مشاغل خانگی و صنایع دستی هستیم.
این دولت، به مقوله توسعه روستایی، از بخش کشاورزی نگاه نکرد؛ چرا که می‌داند از توسعه کشاورزی نباید انتظار توسعه روستایی را داشت چون توسعه کشاورزی را زیرمجموعه‌ای از توسعه روستایی می‌داند.
دولت بهترین راهبرد توسعه روستایی را که ترکیبی از رویکرد ساختارهای سلسله‌مراتبی پایدار و بهره‌برداری بیشتر از زمین و منابع طبیعی نیست، برگزید.
به همین دلیل یکی از راهبردهای اصلی اشتغالزایی در مناطق روستایی دولت، حرکت به سمت صنایع و فعالیت‌های غیرکشاورزی است چون این‌گونه کسب‌وکارها در چند حوزه اساسی صنایع تبدیلی، صنایع فرهنگی، خدمات و امور دولتی قرار می‌گیرند.
به همین دلیل است که حالا شاهد رشد مشاغل خانگی، بوم‌گردی و صنایع دستی هستیم. تعاونی‌ها رشد پیدا کرده‌اند و باعث مشارکت بیشتر جامعه روستایی در سرنوشت خودشان شده‌اند. این دولت، به خوبی می‌داند که کمبود امکانات اجتماعی که شامل زیرساخت‌ها می‌شود؛ فقط چالش روستاییان نیست بلکه نداشتن درآمد مهم‌ترین معضل روستانشینان است و این را نیز بخوبی می‌داند که باید برای توسعه روستایی هر دو را همزمان به حرکت درآورد.
شواهد بیانگر آن است که دولت سیزدهم برای فائق آمدن بر این معضلات، راهکار مهم و اصولی را برگزیده است و آن هم حمایت و توسعه تعاونی برای مشارکت خود روستاییان در سرنوشت‌شان است. به همین خاطر طرح «روستا تعاون» را در همان ابتدا پی‌ریزی کرد.
البته موضوع تزریق نقدینگی و تسهیلات را همچنان با محوریت آنچه که گفته شد در صدر برنامه‌های خود قرار داده است.
پرداخت میانگین ۱۰۷۵ میلیون تومان تسهیلات به بیش از 5 هزار تعاونی روستایی
داده‌ها نشان می‌دهد، طی یک‌سال اخیر 5 هزار تعاونی روستایی در سامانه کارا برای دریافت تسهیلات ثبت‌نام کرده‌اند و تاکنون یک‌هزار میلیارد تومان تسهیلات توسط بانک توسعه تعاون به 931 طرح تعاونی پرداخت شده است.
این تسهیلات در قالب طرح «روستا تعاون» و در ابتدا با هدف توانمندسازی و ایجاد اشتغال در مناطق روستایی اجرا شده تا روستاییان با تشکیل تعاونی و استفاده از ظرفیت‌های روستای محل سکونت خود اشتغالزایی کنند.
امسال احیای یک‌هزار روستا در راستای اشتغالزایی مناطق روستایی از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی عملیاتی شده است.
رویکرد ایجاد یک‌هزار تعاونی در یک‌هزار روستا به جهت احیای ظرفیت‌های اشتغالزایی در مناطق روستایی عملیاتی شد و پس از آن با توجه به رویکردهای طرح و اهداف مؤثر آن در کاهش نرخ بیکاری و اشتغالزایی در مناطق روستایی، در کنار طرح اشتغال پایدار روستایی و عشایری و در قالب تعاونی‌های روستایی استمرار یافت. این طرح از مهاجرت بی‌رویه و گسترده روستاییان به شهرهای بزرگ جلوگیری کرده و نرخ بیکاری در مناطق محروم و روستایی را کاهش می‌دهد. به نقل از خبرگزاری ایسنا، مهدی مسکنی، معاون تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی راهبرد دولت سیزدهم را که به آن اشاره شد، یادآور می‌شود و در این‌باره می‌گوید: طبق گفته رئیس‌جمهور برای احیای روستا باید اقتصاد روستا احیا شود و اکنون این فرصت فراهم است تا درباره اقتصاد روستا تصمیماتی گرفته شود، به نحوی که بسترهای حقوقی و قانونی تحقق چنین تصمیماتی تحت عنوان تعاونی آماده است. مسکنی از بانک توسعه تعاون و صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون به عنوان ظرفیت‌هایی نام می‌برد که می‌توانند شرایط دریافت وام را برای تعاونی‌ها تسهیل کنند.
وی با اشاره به وجود ۹۷ هزار تعاونی روستایی در کشور می‌گوید: از این تعداد ۵۳۵۸ تعاونی در سامانه کارا برای گرفتن تسهیلات ثبت‌نام کرده‌اند که تاکنون به ۹۳۱ طرح رقمی حدود یک‌هزار میلیارد تومان از طریق بانک توسعه تعاون، تسهیلات پرداخت شده است. براساس اظهارات مسکنی، بطور میانگین ۱۰۷۵ میلیون تومان تسهیلات به تعاونی‌ها پرداخت شده و هر تعاونی توانسته است حدود یک میلیارد تومان در مناطق روستایی فعالیت کند.
براساس گزارش سامانه کارا، تسهیلات پرداختی بانک توسعه تعاون در سرفصل اشتغال پایدار روستایی و عشایری منجر به ایجاد ۵۴ هزار و ۱۰۰ شغل تا مرداد ماه گذشته در سراسر کشور شده است.
پرداخت 7 هزار میلیارد تومان تسهیلات از طرف صندوق کارآفرینی امید
در کنار بانک توسعه تعاون، صندوق کارآفرینی امید نیز در پرداخت تسهیلات اشتغالزایی پایدار روستایی ایفای نقش می‌کند.
براساس گزارش ارائه شده از صندوق کارآفرینی امید، در یک‌سال اخیر تسهیلاتی که این صندوق پرداخت کرده منجر به ایجاد اشتغال پایدار شده است. در این مدت صندوق کارآفرینی امید 7 هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده که بطور میانگین سرانه ایجاد اشتغال 135 میلیون تومان بوده است. گفته می‌شود که این صندوق 55 هزار فقره تسهیلات اشتغال به طرح‌های اشتغال روستایی و مناطق محروم در یک‌سال گذشته پرداخت کرده است.
مدیریت؛ اصلی‌ترین عامل اشتغال روستاییان
براساس گفته‌های صاحبنظران، 5 عامل اصلی شامل اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی، کالبدی و جغرافیایی برای احیای روستاها نقش تعیین‌کننده‌ای در افزایش درآمد و اشتغال آنها دارد.
هرچند براساس تحقیقات ارائه شده، هر یک از مؤلفه‌های اشاره شده تا حدی بر وضعیت اشتغال و درآمد کشاورزان تأثیرگذار بوده‌اند، اما بیشترین تأثیر مربوط به شاخص‌های مدیریتی است. نقش مدیریتی دولت در امر برنامه‌ریزی و مدیریت جامعه روستایی در زمینه اشتغالزایی و افزایش درآمد تأثیرگذار است؛ موضوعی که دولت سیزدهم به آن توجه داشته و در یک‌سال اخیر موفق بوده است.
داده‌ها می‌گوید، از شتاب روند مهاجرت روستاییان به شهرها در یک‌سال اخیر کاسته شده و راهبرد توسعه روستایی دولت سیزدهم، موفق بوده است و به نظر می‌رسد دوربرگردان توسعه روستایی توانسته موفق عمل کند.
آدرس مطلب
http://old.irannewspaper.ir/newspaper/page/7997/13/625715/0
ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه
ویژه نامه ها
.jpg)
