تشکیل دولت لبنان، رؤیایی در آستانه تحقق

حسین فاطمی/ پس از مدت‌ها خلأ و بن‌بست سیاسی با تلاش‌های حزب‌الله لبنان، امیدها برای خروج این کشور از بحران سیاسی و تشکیل دولت قوت گرفت. به گزارش روزنامه الدیار بعد از آخرین دیدار میان میشل عون، رئیس جمهور لبنان و نجیب میقاتی، نخست‌وزیر مکلف به تشکیل دولت این کشور که اواخر هفته گذشته انجام شد، توافق شد بعد از بازگشت میقاتی از نیویورک بحث درباره تشکیل دولت از سرگرفته شود.
حزب‌الله و تلاش برای تشکیل دولت
طی روزهای گذشته نمایندگان حزب‌الله که تأکید دارند، در حال حاضر اولویت اصلی تشکیل دولت است تا اگر نامزد مناسبی برای جانشینی میشل عون معرفی نشد، دست‌کم یک دولت رسمی بتواند اختیارات رئیس جمهور را به دست گیرد، به همراه جنبش امل تماس‌هایی با هدف زمینه‌سازی برای فعال کردن روند انتخاب نامزد ریاست جمهوری آینده برقرار کرده‌اند تا لبنان همزمان وارد دو خلأ سیاسی نشود و به نظر می‌رسد این تلاش‌ها نتیجه‌بخش بوده است. در همین ارتباط روزنامه الاخبار به نقل از برخی منابع سیاسی خود گزارش داد، تماس‌های روزهای اخیر حزب‌الله برای تسهیل روند تشکیل دولت لبنان، میشل عون و نجیب میقاتی را مجاب کرد تا در خصوص ترکیبی از کابینه که مشکلی برای هیچ‌یک از طرف‌ها ایجاد نکند، به توافق برسند. این روزنامه افزود: «بعد از رایزنی با میشل عون، به نجیب میقاتی نخست‌وزیر این کشور پیشنهاد شد، ترکیب کابینه فعلی به همین گونه حفظ شده و به رئیس جمهور معرفی شود تا اقدامات بعدی از جمله معرفی کردن آن به پارلمان برای کسب رأی اعتماد اکثریتی مورد قبول انجام شود.» بنا بر این گزارش، این طرح در توافق با نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان و ولید جنبلاط، رئیس حزب سوسیالیست ترقی‌خواه و رهبران دیگری که در پارلمان لبنان نماینده دارند، ارائه شده است.
کابینه جدید احتمالی چه تغییراتی دارد؟
همان طور که اشاره شد، کابینه جدید تغییرات چندان زیادی با کابینه فعلی نخواهد داشت بجز دو مورد مشخص؛ نخستین تغییر مربوط به عصام شرف‌الدین، وزیر مهاجرت و امور پناهندگان در دولت موقت لبنان است که پرونده بازگشت آوارگان سوری را با جدیت پیگیری می‌کند. طبق گفته‌ها تصمیم میقاتی برای کنار گذاشتن عصام شرف‌الدین به دلیل اختلاف میان آنها در پرونده آوارگان سوری جدی است. شرف‌الدین اصرار زیادی برای اجرای طرح بازگشت آوارگان سوری دارد، اما نجیب میقاتی تحت فشار طرف‌های خارجی و جامعه بین‌الملل مانع اجرای این طرح می‌شود. بنابراین ممکن است یاسین جابر، وزیر سابق لبنانی جایگزین عصام شرف‌الدین شود. دومین تغییر به امین سلام، وزیر اقتصاد باز می‌گردد. گویا میشل عون با خواسته میقاتی برای کنار گذاشتن وی موافقت کرده است به شرط اینکه خود میشل عون، وزیر جایگزین را معرفی کند. البته میقاتی هم اصرار کرد قبل از انتخاب با وی مشورت شود.
بحران تا کجا ادامه دارد؟
این توافق در حالی به دست آمده که لبنان ماه‌ها است، با بحران عدم تشکیل دولت جدید روبه رو بوده است و رایزنی‌ها برای انتخاب نامزدهای تصدی پست‌های وزارتی نیز در سایه اختلاف نظر میقاتی و میشل عون راه به جایی نبرده بود. از این رو، همچنان دولت موقت برای پیشبرد امور لبنان به ریاست میقاتی به کار خود ادامه می‌دهد. این در حالی است که ۳۱ اکتبر/ 9 آبان نیز دوره ریاست جمهوری کنونی میشل عون پایان می‌یابد و عملاً اگر تا آن زمان توافق بر سر رئیس جمهور جدید صورت نگیرد، خلأ قدرت در این نهاد ایجاد خواهد شد.
این امر بحران سیاسی لبنان را پیچیده‌تر خواهد کرد، زیرا در آن صورت، اختیارات نهاد ریاست جمهوری به دولت پیشبرد امور لبنان منتقل خواهد شد که عملاً یک دولت برخوردار از صلاحیت کامل نیست و مطابق قانون باید تا زمان انتخاب دولت جدید صرفاً به امور عادی رسیدگی کند و قدرت تصمیم‌گیری درباره مسائل مهم و سرنوشت‌ساز را ندارد.