تجارت غیرنفتی از ۵۰ میلیارد دلار گذشت

گروه اقتصادی/ تجارت خارجی ایران در نیمه نخست امسال برای نخستین بار از مرز 50 میلیارد دلار عبور کرد. از نیمه دوم سال گذشته تغییر سیاست‌های اقتصادی و تجاری کشور و فعال کردن تمام ظرفیت‌های موجود باعث شد درکنار صادرات نفتی، تجارت غیرنفتی کشور نیز جهش بی‌سابقه‌ای را تجربه کند. با اتخاذ این سیاست‌ها و رشد قابل توجه مبادلات از نیمه دوم سال، در سال گذشته ارزش تجارت خارجی کشور از 101 میلیارد دلار عبور کرد. حال با عبور تجارت از 50 میلیارد دلار در نیمه نخست امسال پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال‌جاری، رکورد بی‌سابقه سال گذشته نیز شکسته شود.
بر اساس تازه‌ترین گزارش گمرک ایران، تجارت خارجی کشور در شش ماهه سال‌جاری با رشد ۱۳.۲ درصدی در ارزش به ۵۰ میلیارد و ۲۸۲ میلیون دلار رسید. تجارت خارجی کشورمان در نیمه اول سال ۱۴۰۱ از نظر وزن ۶۸ میلیون و ۱۰۳ هزار تن کالا بوده است.
این درحالی است که بررسی اعداد و ارقام تجارت خارجی کشور در مدت مشابه سال‌های قبل حاکی از رشد قابل توجه در سال‌جاری دارد. بر اساس این گزارش در شش‌ماهه اول سال گذشته مجموع ارزش تجارت غیرنفتی کشور 44 میلیارد و 497 میلیون دلار بوده است. نگاهی به عملکرد تجارت ایران در نیمه نخست سال 1399 نیز نشان می‌دهد که در این دوره تنها 30 میلیارد و 349 میلیون دلار میان ایران و شرکای تجاری داد و ستد کالایی صورت گرفته است. بدین ترتیب ارزش تجارت نیمه نخست امسال در مقایسه با سال 1399 حاکی از رشد بیش از 20 میلیارد دلاری و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته نشان دهنده رشد حدود شش میلیارد دلاری است.
صادرات 24 میلیارد دلاری
بر پایه آمار و اطلاعات ارائه شده از سوی گمرک ایران، در نیمه نخست امسال، ۵۱ میلیون و ۷۸۳ هزار تن کالا به ارزش ۲۴ میلیارد و ۲۵۱ میلیون دلار صادر شده که این میزان صادرات از حیث وزن ۱۲.۵ درصد کاهش و به لحاظ ارزش ۱۳.۳۲ درصد افزایش نشان می‌دهد.
در بخش صادرات کالا نیز مقایسه عملکرد شش ماهه اول امسال با سال‌های 1399 و 1400 مؤید جهش صادرات در سال‌جاری است. طبق آمار گمرک در مدت مشابه سال 1399 ارزش صادرات غیرنفتی 13 میلیارد و 566 میلیون دلار بوده که بیش از 10 میلیارد دلار از صادرات شش ماهه سال‌جاری کمتر است. عملکرد دوره مورد بررسی در سال گذشته نیز نشان می‌دهد که ارزش صادرات غیرنفتی 21 میلیارد و 404 میلیون دلار بوده که همچنان حدود سه میلیارد دلار کمتر از سال‌جاری است.
26 میلیارد دلار واردات
بر اساس این گزارش، میزان واردات کالا در شش ماهه نخست امسال ۱۶ میلیون و ۳۲۰ هزار تن کالا به ارزش ۲۶ میلیارد و ۳۱ میلیون دلار بوده که از حیث وزن ۱۴.۷۲ درصد کاهش و از لحاظ ارزش ۱۳.۱۵ افزایش داشته است.
گفتنی است با توجه به سهم عمده کالاهای اساسی و مواد اولیه تولید در واردات، رشد این بخش نیز نوید بخش رونق تولید خواهد بود. در کنار تأمین مایحتاج مورد نیاز بازار از جمله نهاده‌های کشاورزی، بخشی از مواد اولیه تولید نیز از محل واردات تأمین می‌شود. با این حال افزایش شدید قیمت کالاهای اساسی و پایه در بازارهای جهانی بخصوص پس از جنگ روسیه با اوکراین موجب شده هزینه واردات افزایش یابد. بر همین اساس در نیمه نخست امسال در حالی که وزن کالاهای وارداتی کاهش داشته اما ارزش آن با رشد همراه شده است. در همین راستا آمار نشان می‌دهد که در نیمه نخست سال 1399 ارزش واردات کشور 16 میلیارد و 783 میلیون دلار بوده که این رقم به 23 میلیارد و 15 میلیون دلار در مدت مشابه سال قبل رسیده و امسال هم از 26 میلیارد دلار عبور کرده است.
 بزرگترین خریداران کالای ایرانی
در شش ماهه اول امسال، پنج کشور سهم بالایی در خرید کالاهای ایرانی داشته‌اند. بر همین اساس چین با واردات 7 میلیارد و 842 میلیون دلاری از ایران، در صدر مقاصد صادراتی کشور قرار گرفته است. پس از آن عراق با واردات 3 میلیارد و 382 میلیون دلاری قرار دارد که دومین مقصد اصلی صادرات ایران بوده است. همچنین امارات با ۳ میلیارد و ۱۱۲ میلیون دلار، ترکیه با ۲ میلیارد و ۶۲۶ میلیون دلار و هند با ۹۰۴ میلیون دلار سایر مقاصد صادراتی اصلی کشور در این مدت بوده‌اند.
در این گزارش در خصوص پنج قلم عمده صادرات در شش ماهه امسال آمده که پروپان مایع شده، متانول، بوتان مایع شده، گاز طبیعی مایع شده و پلی اتیلن گرید فیلم پنج قلم اول کالا‌های صادراتی در این مدت بودند که به ترتیب ۲ میلیارد و ۱۷ میلیون دلار، یک میلیارد و ۳۳۵ میلیون دلار، یک میلیارد و ۱۶۵ میلیون دلار، ۹۷۷ میلیون دلار و ۹۷۶ میلیون دلار از ارزش کل صادرات را به خود اختصاص دادند. حدود ۲۶.۵ درصد از ارزش کل کالا‌های صادراتی ایران در این مدت به پنج قلم کالای فوق‌الذکر اختصاص داشت.
اصلی‌ترین تأمین کنندگان کالای ایران
در مدت شش ماهه نخست سال، در بخش واردات، امارات با فروش 7 میلیارد و 206 میلیون دلار کالا به ایران مهم‌ترین کشور تأمین کننده کالای کشورمان بوده است. پس از آن چین قرار دارد که در این مدت 6 میلیارد و 846 میلیون دلار به ایران کالا صادر کرده است. همچنین ترکیه با ۲ میلیارد و ۶۸۰ میلیون دلار، هند با یک میلیارد و ۳۸۰ میلیون دلار و فدراسیون روسیه با ۸۷۶ میلیون دلار سایر صادرکنندگان اصلی به ایران بوده‌اند.
بنابر گزارش گمرک، پنج قلم اول کالا‌های وارداتی به کشور در نیمه اول امسال شامل برنج به ارزش یک میلیارد و ۲۱۸ میلیون دلار، گندم معمولی یک میلیارد و ۱۹۱ میلیون دلار، ذرت دامی یک میلیارد و ۱۷۱ میلیون دلار، دانه سویا ۹۲۵ میلیون دلار و گوشی تلفن همراه ۸۶۷ میلیون دلار بوده است.پنج قلم اول کالا‌های وارداتی حدود ۲۰.۶۳ درصد ارزش کل واردات را در این مدت به خود اختصاص داد.