پس فرمودید از کتابفروشی‌های محلی خرید کنیم؟

یکی دو شماره پیش در مورد این جمله «از کتابفروشی‌های محلی خرید کنید» و تمام ایرادهایی که به چنین گزاره‌ای وارد است صحبت کردم. برای این شماره قصد دارم رفتار متناقضی را که ناشران در این مورد نشان می‌دهند به روی کاغذ بیاورم. این عزیزان ناشر که خیلی نگران کتابفروشی‌های محلی هستند در تک‌تک طرح‌های تخفیفی وزارت ارشاد و خانه کتاب با تمام قدرت وارد عمل می‌شوند، نه تنها تخفیف استاندارد طرح، که پنج الی ده درصد تخفیف بیشتر هم روی محصولاتشان در فروشگاه‌ها و سایت‌هایشان می‌گذارند مبادا این سود از دست برود. به نمایشگاه کتاب هم که می‌رسیم جز چند ناشر معدود بقیه با قدرت به پای کار می‌آیند، آن هم درست در زمانی که کتابفروشی‌های محلی و غیرمحلی کشور در بزرگترین خطر سالانه خود قرار دارند. گویا خرید از کتابفروشی محلی شعاری است برای فریب خریدار کتاب و مخاطب که فقط از سایت‌های اینترنتی فروش کتاب خرید نکند. ناشرها – عمدتاً و حتی طبیعتاً – به مانند هر کسب و کار دیگری دنبال سود بیشتر هستند که این اساساً مقوله زشتی نیست، زشت این شکل و شمایل فرهنگی دادن به کار است. ارزش کتابفروشی محلی وقتی مشخص می‌شود که ناشر هم آن را ببیند، وگرنه مخاطب کتاب در هیچ برهه تاریخی ساده‌لوح نبوده که فرق شعار پوچ و اعتقاد صحیح را متوجه نشود. نام بردن از ناشرانی که چنین رفتار ناخوشایندی دارند به هزار و یک دلیل عقلی، نقلی و غیرعقلی و نقلی ممکن نیست اما حداقل در این میان می‌توانم از نشری نام ببرم که به کتابفروشی محلی و ارزش‌هایش اعتقاد دارد. «نشر قطره» سال‌هاست که مستقیم و غیرمستقیم از بازار کتابفروشی‌ها حمایت می‌کند و این کار را از سر اعتقاد انجام می‌دهد. وجود چنین الگویی در بازار نشر ایران این دلخوشی را به همراه دارد که می‌توان کسب وکار فرهنگی داشت و هم جانب فرهنگ را گرفت و هم سود کسب و کار را رعایت کرد. امیدوارم چنین رویکردی را بیشتر در بازار نشر ایران شاهد باشیم. و حالا می‌رسیم به جذاب‌ترین بخش ماجرا و جمله معروف «از سایت‌های فروش کتاب خرید نکنید». این جمله چرا باب شده؟ درست است یا غلط؟ آیا واقعاً بحران ایجاد کرده است؟ این درخواست عقلانی است؟ جواب تمام این پرسش‌ها باشد برای هفته بعد و شماره بعدی و ستون بعدی دنیای نشر. پس تا هفته بعد!