ضحاک حجاز

زهره صفاری/ درست زمانی که محمد بن سلمان، ولیعهد جوان سعودی با خونسردی و آرامش در قطر به تماشای فوتبال نشسته بود، چند ده کیلومتر دورتر عوامل او در حال اجرای احکام سر بریدن مجرمانی بودند که عمدتاً به خاطر مخالفت با حاکمان سعودی در زندان به سر می‌بردند. فاجعه‌ای که با افزودن 17 اعدام دیگر به آمار سال‌جاری عربستان، شمار اجرای احکام مرگ در این کشور را به 144 رساند و فریاد اعتراض سازمان‌های حقوق بشری را برانگیخت.
به گزارش ایندیپندنت، گزارش اعدام 17 نفر از 10 تا 22 نوامبر در عربستان در حالی کارنامه جنایات سعودی‌ها را سنگین‌تر کرده است که این کشور تنها در 2 سال شیوع ویروس کرونا در اجرای احکام اعدام کمی ترمز اعدام‌ها را کشیده بود. در همین زمان بود که محمد بن سلمان فرصتی یافت تا با ژستی بشردوستانه از سیاست‌های جدیدی پرده بردارد؛ سیاست‌هایی که به ظاهر حکم اعدام در این کشور را محدود به جرایم قتل و کشتار می‌کرد. الیزابت تروسل، سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل در کنفرانس خبری ژنو در اعتراض به اعدام‌های اخیر عربستان با ابراز تأسف عمیق گفت: «از سرگیری اعدام‌ها به خاطر اتهام‌های مرتبط با مواد مخدر در عربستان واقعاً باعث تأسف است. چراکه این اقدام در شرایطی در دستور اجرا قرار گرفته است که اکثر کشورها درمجمع عمومی سازمان ملل در سراسر جهان نسبت به مهلت دادن برای اجرای احکام مرگ موافقت کرده‌اند. در عین حال اعدام افراد به خاطر جرایم مرتبط با مواد مخدر با استانداردهای بین‌المللی در تناقض است.»
تروسل در این بیانیه همچنین خواستار توقف اجرای حکم اعدام حسین ابوالخیر، متهم اردنی زندان‌های عربستان شد که به اتهام مرتبط با مواد مخدر به مرگ محکوم شده است. همچنین سازمان‌های سعودی اروپایی حقوق بشر نیز تأکید کرده‌اند در میان محکومان اعدام 8 نوجوان نیز در معرض اعدام هستند.
براساس آخرین گزارش‌ها، عربستان درسال‌جاری 144 مورد حکم مرگ داشته است که این عدد از مجموع اعدام‌ها در سال‌های 2020 و 2021 نیز بیشتر است. فاجعه بارتر اینکه 81 مورد از این اعدام‌ها در یک روز به اجرا درآمده که بزرگ‌ترین جنایت آل سعود در تاریخ مدرن به‌شمار می‌رود.
سبعیتی در لباس روشنفکری
محمد بن سلمان از زمانی که توانست قدرت را به دست بگیرد برخلاف اسلاف خود برای جلب نظر غرب، تغییر سیاست‌های گذشته و انجام اقدامات روشنفکرانه‌ای مانند افتتاح سالن‌های سینما، افزایش حقوق مدنی زنان و جوانان و... را در دستور کار قرار داد. اما این رفتارهای روشنفکرانه تنها پوسته‌ای بود بر سبعیتی که علاوه بر اعدام‌های متعدد، چند سال قبل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی و ستون‌نویس واشنگتن پست را به فجیع‌ترین شکل ممکن به کشتن داد.
محمد بن سلمان برای رسیدن به اهدافش حتی نتوانست مدت زیادی به اظهارات خودش نیز پایبند بماند. او پیش‌تر گفته بود احکام اعدام در این کشور تنها برای قاتلان و عوامل کشتارها اجرا می‌شود که در این میان نیز درصد بالایی از اعدام‌ها با پرداخت خون‌بها یا همان دیه به خانواده قربانیان لغو می‌شود: «ما تقریباً از اعدام اجتناب می‌کنیم مگر در مورد قتل که حکم شرعی آن قصاص است. در این مورد اگر خانواده قربانی گذشت کنند که هیچ اما در غیر این صورت کاری از من برنمی آید و این حکم باید اجرا شود.» به گزارش المیادین یکی از فعالان حقوق بشری عربستان معتقد است: «محمد بن سلمان در روزهایی برخلاف حرف‌های خود، متهمان بیشتری را سر می‌برد که همه چشم‌ها معطوف به فوتبال شده است و عربستان که در 6 ماه ابتدایی امسال فارغ از آمار غیررسمی، بیشترین آمار اعدام‌ها را ثبت کرده است، از این فضا برای تغییر توجهات از جنایات حقوق بشری‌اش بهره‌برداری می‌کند.»