چقدر به این شادی نیاز داشتیم

مهسا قوی‌قلب
خبرنگار

روز گذشته درحالی اشک شوق از چشمان ما ایرانی‌ها جاری شد که بعد از دقایقی کوتاه پس از گل اول، گل دوم هم وارد دروازه تیم ولز شد و ایران با نتیجه دو بر صفر در دقایق آخر بازی پراسترس، نتیجه زیبایی برای ایران و ایرانی رقم زد و برد غرورآفرینی نصیبمان کرد. دقایقی بعد از بازی صدای بوق‌های ممتد در خیابان‌ها و شادی مردم از این پیروزی شنیده می‌شد و در فضای مجازی نیز شاهد پیروزی‌های پی در پی بودیم و حالا با دستیابی به چنین پیروزی‌ای، امیدوارتر، در انتظار بازی سه‌شنبه هفته آینده مقابل تیم امریکا هستیم. به اعتقاد جامعه‌شناسان و روان‌شناسان، تمامی افراد یک جامعه، علاوه بر شادی‌های فردی، به شادی‌های‌های جمعی در سطح خیابان‌ها و اماکن عمومی نیز نیاز دارند، در واقع این شادی‌های جمعی وفاق و همدلی را افزایش می‌دهد؛ اتفاقی که ما ایرانی‌ها، کمتر در کشور خود آن را تجربه می‌کنیم و دو سال کرونا نیز این فضا را از ما دریغ کرده بود. شاید بازی‌هایی چون دربی و انواع جشن ها در کشور وجود داشته باشند، اما آن‌چنان‌که باید و شاید از لحاظ کمیت و کیفیت نمی‌توانند سبب سلامت و ارتقای روحی کافی در افراد باشند مگر آنکه برای آنها برنامه‌های جامع و گسترده داشته باشیم، اما بردهای ملی و غرورهای اینچنینی و شاید حتی ناگهانی بیشترین سهم را در این شادی‌ها در دنیا ایفا می‌کنند. شادی جمعی در حافظه تاریخی یک ملت، مانا‌تر است و نباید براحتی از این موضوع مهم عبور کنیم.
دکترحسین میرزایی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه با اشاره به اینکه بحث نشاط و شادی جزو مهم‌ترین مؤلفه‌های درونی و عاطفی تعیین‌کننده کیفیت زندگی برای انسان معاصر است، به «ایران» می‌گوید: شادی و نشاط انسانی که با فضای نسبتاً خشن ناشی از مدرنیسم همزیستی می‌کند، بسیار اهمیت دارد و سبب پویایی و تحرک مفید بیشتر جامعه می‌شود. تکثیر شادی در کنار امید به آینده، خشنودی و رضایت‌مندی درونی، در مسیر توسعه‌یافتگی فردی و اجتماعی اهمیت بالایی دارد. شادی، واکنش هیجانی انسان است، اگر شادی به‌صورت فردی باشد، آثار محدود و کوتاه‌مدتی دارد، اما در مقابل چنانچه شادی به‌صورت جمعی باشد، در حافظه تاریخی کشور نیز نقش می‌بندد و ما را به نقاط خاص گذشته متصل می‌کند. در نتیجه شادی جمعی، ماندگاری بسیار بیشتری از شادی فردی دارد.
به گفته این جامعه‌شناس، شادی اجتماعی می‌تواند سلامت اجتماعی را هم بیشتر کند. همدلی، مهرورزی، همبستگی و درنهایت رضایت از زندگی با شادی جمعی افزایش پیدا می‌کند؛ این در حالی است که جشن‌های غیرمنتظره این حس را عمیق‌تر ایجاد می‌کند، پیروزی در مسابقات ملی هم از جمله نمونه‌های بارزی است که بهترین و عمیق‌ترین حس را در افراد تولید می‌کند. از طرف دیگر همین حس شادی جمعی می‌تواند سبب کاهش خشونت‌های اجتماعی شود و سلامت روانی و امنیت بیشتری را در جامعه حاکم می‌سازد.
به گفته او، در هر جامعه‌ای آنچه در حد اعلای اهمیت در نگاه افراد و سران کشور قرار دارد، سود عمومی مردم است، همچنین میرزایی معتقد است که شادی جمعی، افراد را به سمت نفع و سود عمومی سوق می‌دهد.
او ادامه می‌دهد: در این شرایط، افراد غیرخودی‌ها و دیگری را هم در حیطه خود می‌بینند و اینجاست که نفع عمومی اتفاق می‌افتد. این جامعه‌شناس به مورد مهم دیگری که در ارتباط با این عرصه وجود دارد، اشاره کرده و توضیح می‌دهد: اصولاً بحث شادی جمعی در کشور ما مغفول مانده است. ملت ما به چنین شادی‌هایی در عرصه عمومی نیاز دارند. در بحث‌های ملی و مذهبی می‌توان زمینه‌های تقویت شادی جمعی را فراهم کرد، بدون شک، سیاستگذاری‌های بیشتر در این عرصه، مورد نیاز است تا بتوان میانگین سطح شادی و نشاط در کشور را نیز افزایش داد.

شادی جمعی از احساس غرور نشأت می‌گیرد
محمدرضا ولدخانی، روان‌شناس نیز با بیان اینکه از بعد روان‌شناسی همه افراد نیازهای روانی و عاطفی دارند، به «ایران» می‌گوید: بخش مهمی از سلامت روان انسان‌ها، شادی است. شادی جمعی ملت‌ها هم از احساس غرور و عزت‌مندی نشأت می‌گیرد. عزت نفس افراد یک جامعه هیچ ارتباطی به پول یا سیاست آن جامعه ندارد، از دیرباز تا امروز همواره غرور ملی وجود داشته و تا ابد هم وجود خواهد داشت، هرچند استفاده‌های سیاسی از ورزش در بسیاری از کشورها وجود دارد اما این قضیه ارتباطی با عزت نفس افراد ندارد.
به گفته این روان‌شناس، با وجود عزت نفس فردی و اجتماعی، با پیروزی در میادین ورزشی، میزان شادی هم در جامعه افزایش پیدا می‌کند و بتدریج مشکلات هم کمرنگ خواهد شد و تحت تأثیر آن امید هم به جامعه تزریق می‌شود. بدون تردید، افزایش شادی جمعی، در روحیه بازیکنان در بازی‌های بعدی هم تأثیر مستقیم می‌گذارد. روز گذشته نه تنها بازیکنان بسیار شاد بودند، حتی در چشمان آقای کی روش هم اشک شوق حلقه زده بود، گویی او هم یک ایرانی است. با برد دیروز و بالا رفتن شادی جمعی در کشور، قطعاً بازیکنان ما با روحیه بالاتری در بازی بعدی حاضر می‌شوند و به امیدخدا شاهد موفقیت ایران سربلند در بازی بعدی هم خواهیم بود.