برداشت روزانه گاز ایران از پارس جنوبی بیشتر از قطر است

در روزهای اخیر با افزایش سرمای هوا، مصرف گاز در کشور روندی افزایشی داشت به‌طوری که مصرف بخش خانگی به محدوده 550 میلیون مترمکعب در روز رسید. افزایش تقاضای گاز در کشور نشان می‌دهد که علاوه بر اجرای طرح‌های مدیریت مصرف، لازم است که ایران تولید گاز را نیز در سال‌های آینده با اقداماتی نظیر افزایش برداشت گاز از میدان‌های گازی واقع در خلیج فارس افزایش دهد.
البته آنطور که معاون نظارت بر منابع هیدروکربوری وزیر نفت می‌گوید در حال حاضر نیز مقدار برداشت روزانه ایران از میدان مشترک پارس جنوبی بیشتر از قطر است. سجاد خلیلی در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «با وجود سهم کمتر ایران از میدان پارس جنوبی، مقدار تولید روزانه کشور ما بیشتر از همسایه جنوبی است.»
میدان پارس جنوبی از بزرگ‌ترین منابع گازی مستقل جهان است که روی خط مرزی مشترک ایران و قطر در خلیج فارس و به فاصله ۱۰۰ کیلومتری ساحل جنوبی ایران قرار دارد. در سال ۱۳۶۹ با حفر نخستین چاه اکتشافی در این میدان وجود گاز تأیید شد.
سهم ایران از این میدان ۹۷۰۰ کیلومتری، ۳۷۰۰ کیلومتر است و با ذخایر ۱۴ هزار میلیارد مترمکعب حدود ۸ درصد از ذخایر کل جهان را در خود جای داده است. حجم ذخایر میعانات گازی این میدان ۱۸ میلیارد بشکه برآورد شده است. توسعه این میدان در سال ۱۳۷۶ از سوی ایران آغاز شد. ظرفیت برداشت روزانه ایران از این میدان مشترک هم‌اکنون ۷۰۵ میلیون مترمکعب است که بیشتر از قطر است.
برداشت تجمعی ایران از میدان مشترک پارس جنوبی از ابتدای توسعه آن یعنی از سال ۷۶ تاکنون بیش از ۲ هزار میلیارد مترمکعب بوده که با سرمایه‌گذاری بیش از ۸۰ میلیارد دلاری محقق شده است، ارزش محصولات پارس جنوبی تا ابتدای بهمن‌ماه ۱۴۰۰ برابر با ۳۶۰ میلیارد دلار بوده است.
 خیز ایران برای افزایش ظرفیت تولید گاز در خلیج فارس
آن‌گونه که سرپرست معاونت طرح‌های توسعه‌ای شرکت نفت و گاز پارس نیز بیان می‌کند، توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، میدان‌های کیش، بلال و فرزاد از مهم‌ترین طرح‌های افزایش تولید گاز در خلیج فارس است. به گزارش ایرنا، پارس جنوبی به‌عنوان بزرگ‌ترین میدان گازی جهان بین ایران و قطر مشترک است. ایران با بهره‌برداری از طرح‌های توسعه‌ای در این میدان اکنون ظرفیت برداشت روزانه تا ۷۰۵ میلیون مترمکعب گاز را دارد و حدود ۷۵ درصد گاز کشور از این میدان تأمین می‌شود. با این حال در سال‌های آینده احتمال افت فشار در این میدان وجود دارد و از اکنون ایران طرح‌هایی برای فشارافزایی و جبران کاهش تولید برنامه‌ریزی کرده است.
از آنجا که مصرف گاز نیز در کشور رو به افزایش است، تولید گاز در کشور باید افزایش یابد، بنابراین افزون بر افزایش تولید از میدان مشترک پارس جنوبی، بهره‌برداری و توسعه دیگر میدان‌های گازی که اغلب در خلیج فارس متمرکزند، اولویت دارند. 
۲ برنامه ایران برای فشارافزایی در پارس جنوبی
اسماعیل امیری، سرپرست معاونت طرح‌های توسعه‌ای شرکت نفت و گاز پارس با اشاره به اینکه در شرکت نفت و گاز پارس طرح‌های متعددی در حال اجراست، گفت: توسعه بخش دریایی فاز ۱۱ پارس جنوبی، تکمیل ردیف‌های باقیمانده فاز ۱۴، طرح توسعه میدان‌های کیش، بلال و فرزاد، تکمیل پایانه جاسک و بندر سیراف از مهم‌ترین طرح‌های در حال انجام ازسوی شرکت نفت و گاز پارس است.
وی ادامه داد: سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای این طرح‌ها از چند ۱۰ میلیون دلار تا ۵ میلیارد دلار است.
سرپرست معاونت طرح‌های توسعه‌ای شرکت نفت و گاز پارس با بیان اینکه با اجرای این طرح‌ها به ظرفیت برداشت گاز غنی کشور اضافه می‌شود، افزود: اجرای این طرح‌ها، از ۱۴ میلیون مترمکعب تا ۵۶ میلیون مترمکعب در روز به ظرفیت فرآورش یا برداشت گاز غنی اضافه می‌کند. 
امیری به موضوع احتمال افت فشار گاز در میدان مشترک پارس جنوبی در سال‌های آینده اشاره کرد و گفت: در این زمینه دو سناریو و برنامه را همزمان در دستور کار داریم. نخستین برنامه حفر چاه‌های جدید برای تولید بیشتر و جبران کاهش فشار گاز است. بحث فرایند مناقصه‌ها را جلو برده‌ایم و به‌زودی حفر چاه‌های جدید آغاز می‌شود.
به گفته وی، در مرحله دوم بحث پروژه‌های فشارافزایی را در دریا و خشکی پیش می‌بریم که کارهای مقدماتی انجام شده و به‌دنبال آغاز برنامه‌های اجرایی آن هستیم و در خشکی بحث پایلوت در حال انجام است.  
تولید از فاز ۱۱ با ۴ چاه
سرپرست معاونت طرح‌های توسعه‌ای شرکت نفت و گاز پارس تأکید کرد: برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، دو برنامه پیش رو داریم. در گام نخست بحث تولید زودهنگام است که مقدمات کار انجام شده و کارهای اجرایی در دستور کار است. از ظرفیت‌های خالی موجود در سکوهای پارس جنوبی برای انتقال به موقعیت فاز B11در آینده نزدیک استفاده می‌شود و تولید از این فاز آغاز می‌شود.
امیری درباره توسعه لایه نفتی پارس جنوبی به انجام مطالعات طراحی پایه و تفصیلی اشاره کرد و ادامه داد: مناقصه‌ها برای انتخاب پیمانکار در حال انجام است. وی با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب برای استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در صنعت نفت گفت: در بحث تولید گاز هلیوم با دو شرکت دانش‌بنیان وارد مذاکره شدیم که یکی از آنها تا مرحله پایلوت پیش رفته‌ و نتایج آن رضایت‌بخش بوده است و به‌دنبال آن هستیم که صنعتی‌سازی آن را پیگیری کنیم.  
ضرورت توجه به موضوع فشارافزایی و نگهداشت تولید پارس جنوبی
اما شاید یکی از مهم‌ترین موضوعات در میدان مشترک پارس جنوبی در سال‌های آتی، موضوع فشارافزایی و نگهداشت تولید پارس جنوبی باشد. مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در این باره دیروز بر ضرورت توجه هرچه بیشتر نهادهای حاکمیتی به موضوع فشارافزایی و نگهداشت تولید از میدان پارس جنوبی تأکید کرد و گفت: امیدواریم بخشی از فشارهای ناشی از افزایش مصرف، از طریق اصلاح الگوی مصرف، از بخش تولید برداشته شود. 
به گزارش شرکت نفت و گاز پارس، محمدحسین متجلی در نشست مشترک با مدیران و کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، توجه هرچه بیشتر نهادهای حاکمیتی به موضوع فشارافزایی و نگهداشت تولید از میدان پارس جنوبی را بسیار مهم برشمرد وگفت: با توجه به روند رو به رشد مصرف گاز در کشور و نگرانی جدی درباره ناترازی گاز در سال‌های آینده، انتظار می‌رود با اتخاذ تدابیر صحیح از سوی مسئولان، الگوی مصرف اصلاح شود. مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس به چالش‌ها و مسائل اثرگذار بر عملیات تولید گاز از پارس جنوبی اشاره کرد و گفت: از چالش‌های مهم این بخش، تأمین قطعات و تجهیزات یدکی مورد نیاز است که انتظار داریم در این زمینه با همکاری نمایندگان مجلس، قوانین و مقررات برای تأمین یک سری از کالاهای خاص به‌منظور استفاده در سکوهای پارس جنوبی تسهیل شود.