کاهش 30 درصدی سود خالص محصولات بهداشتی

سعید رشیدی نوبندگانی
 خبرنگار

 با انتشار صورت‌های مالی میاندوره‌ای شرکت‌های بورسی فعال در صنعت محصولات بهداشتی مشخص شد، این شرکت‌ها تا پایان شهریورماه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل، به‌طور میانگین 30 درصد از سود خالص خود را از دست داده‌اند و حاشیه سود عملیاتی و بازده دارایی‌های آنها نیز با کاهش قابل توجهی روبه‌رو شده است.
بر این اساس، هرچند که مجموع ارزش کالاهای فروش رفته شرکت‌های مورد بررسی، از حدود 9 هزار و 731 میلیارد تومان در دوره منتهی به شهریور 1400، به حدود 11 هزار و 947 میلیارد تومان در دوره منتهی به شهریور 1401 رسیده است اما افزایش 24 درصدی بهای تمام‌شده محصولات در کنار افزایش 10 درصدی هزینه‌های فروش، عمومی و اداری و همچنین کاهش بیش از 50 درصدی درآمدهای غیر عملیاتی این شرکت‌ها، باعث شده تا سود خالص صنعت با کاهش روبه‌رو شود و این عنوان در مدت زمان مذکور، از حدود یک هزار و 700 میلیارد تومان به یک هزار و 200 میلیارد تومان برسد.
بررسی‌های روزنامه ایران نشان می‌دهد، عمده دلیل کاهش سود‌سازی در این صنعت مربوط به افزایش بی‌رویه هزینه‌های عملیاتی و کاهش حاشیه سود این شرکت‌ها بوده است.
محصولات پاک‌کننده و بهداشتی، از جمله محصولاتی هستند که قیمت‌های آنها از طریق قیمت‌گذاری دستوری انجام می‌پذیرد. 
سیاست‌های ضدتولیدی دولت گذشته، برخی شرکت‌های شوینده را به تعطیلی کشاند
صنعت شوینده و محصولات بهداشتی، با وجود قدمت بیش از 40 ساله فعالیت‌های آن در ایران، همچنان برای تولید بسیاری از محصولات خود به واردات مواد اولیه از خارج از کشور نیازمند است. همچنین با توجه به بالارفتن قیمت برخی از مواد اولیه مورد نیاز این صنعت که در داخل تولید می‌شود، طی سال‌های گذشته بهای تمام شده محصولات در حال افزایش بوده و از طرفی به دلیل محدود شدن بازارها و همچنین کاهش مبادلات با کشورهای همسایه در سال‌های گذشته، این صنعت بخش قابل‌توجهی از خطوط تولید خود را به حالت تعلیق درآورده است. 
به گفته مدیران صنعت، چالش‌های ناشی از تعاملات سیاسی با سایر کشورها، تورم حاکم بر بازار اقتصادی ایران و نوسانات شدید نرخ ارز ازجمله موضوعات اثر‌گذار بر صنعت در سال‌های گذشته بوده است.
از طرفی سیاست‌های متفاوت دولت‌های قبل در زمینه این صنعت تأثیرات منفی بر این صنعت داشته است به‌گونه‌ای که به دلیل شرایط مذکور بسیاری از واحدهای صنعتی مجبور به توقف واحد‌های تولیدی خود شده‌اند.
در سال‌های گذشته، با توجه به کاهش شدید درآمد‌های نفتی و اتخاذ سیاست‌های مربوط به افزایش درآمدهای مالیاتی، شرکت‌های تولیدی بویژه شرکت‌هایی را که الزام بیشتری جهت رعایت قوانین و مقررات ناشی از الزامات بورسی را دارند، تحت فشار فزاینده‌ای درحوزه‌های مرتبط مالیاتی در سنوات گذشته و سال‌های پیش‌رو قرار داده است.
مدیران فعال در این صنعت در بررسی چالش‌های پیش‌روی این صنعت اذعان داشته‌اند: با توجه به تنش‌های سیاسی ایران با برخی کشورها و به‌دنبال آن تحریم‌های ظالمانه، نرخ‌های مواد اولیه نوسان شدیدی را به ثبت رسانده‌اند و این امر باعث افزایش بهای تمام شده محصولات شده است.
به گفته مدیران صنعت، با توجه به اینکه شرکت‌های شوینده محصولات خود را در کارخانه‌های تولیدی متمرکز تولید و از طریق شرکت‌های پخش به بازارهای هدف می‌رسانند، از این رو افزایش هزینه‌های حمل و نقل می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر روند سود‌سازی آنها داشته باشد. از این رو افزایش قابل توجه نرخ بارنامه‌ها در نیمه اول سال 1401، باعث شد تا هزینه‌های فروش شرکت به‌طور قابل‌توجهی با افزایش روبه‌رو شود.
موضوع دیگری که از نظر کارشناسان بر فعالیت‌های این صنعت تأثیر‌گذار بوده، مربوط به افزایش دوره وصول مطالبات شرکت‌ها می‌شود.
از نظر کارشناسان، افزایش رقابت در بازارهای داخلی باعث شده تا شرکت‌ها برای تصاحب بازارها اقدام به فروش شرایطی محصولات خود به شرکت‌های توزیع و پخش کنند و این موضوع باعث شده تا دوره وصول مطالبات صنعت با افزایش روبه‌رو شود. این موضوع شرکت‌ها را با مشکل سرمایه در گردش روبه‌رو کرده و ارزش واقعی درآمدهای آنها را تحت تأثیر گذشت زمان و تورم قرار داده است. 
حقوقی‌ها خریداران اصلی سهام پاک‌کننده‌ها در بازار سهام
از منظر معاملات سهام، نماگرهای مربوط به معاملات سهام این صنعت نشان می‌دهد، علی‌رغم عملکرد مطلوب در سود‌سازی و بهبود در ارزش سهام برخی از شرکت‌ها، در مجموع صنعت بیش از 20 درصد از ارزش سهام خود را طی شش ماه گذشته ازدست داده است. با وجود این نسبت قیمت به درآمد شرکت‌های این صنعت بسیار بالا بوده و با توجه به تقسیم سود 30 درصدی شرکت‌ها در هنگام برگزاری مجامع سالیانه، سهام آنها برای سهامداران خرد جذاب نیست.
این موضوع باعث شده تا طی یک سال گذشته، سهامداران حقیقی بیش از 280 میلیون برگ سهم را به حقوقی‌ها واگذار کنند و از سهام شرکت‌های پاک‌کننده خارج شوند.
در حال حاضر این صنعت به 10 نماینده در بازار سرمایه و ارزش بازاری 39 هزار میلیارد تومان، کمتر از 0،1 درصد از کل بازار سرمایه را به خود اختصاص داده است.