کیفیت پایین کاغذ، هزینه تولید بالا

گروه فرهنگی: برای بسیاری از عاشقان کتاب این سؤال همچنان وجود دارد که «با وجود تخصیص سهمیه کاغذ دولتی، چرا قیمت کتاب همچنان بالاست؟» سؤالی که مریم‌السادات ظهوریان مدیرعامل انجمن فرهنگی زنان ناشر در گفت‌وگو با «ایرنا» به آن پاسخ می‌دهد و می‌گوید: «کاغذهای ایرانی تقریباً بدون محدودیت به ناشرانی که نیاز داشتند داده می‌شد حتی تا جایی که شنیدم، غیرناشران هم اگر می‌خواستند می‌توانستند از این کاغذ بگیرند. این نکته برای ما ناشران مهم است زیرا ناشران بدون محدودیت توانستند از آن استفاده کنند.» او با بیان اینکه کاغذ ساخت کارخانه مازندران کیفیت لازم را به دلیل پرزدار بودن و عدم موفقیت در تست مرکب ندارد، این‌طور ادامه می‌دهد که «این کاغذ برای کتاب‌هایی که به‌صورت مقطعی مورد استفاده قرار می‌گیرند، مناسب‌تر است. برای مثال ناشران برای چاپ کتاب‌های آموزشی می‌توانند از این کاغذها استفاده کنند؛ اما ناشری که کتاب‌های عمومی منتشر می‌کند، می‌خواهد کتابش تا ۳۰ سال باقی بماند در نتیجه ناشر دنبال کیفیت کاغذ بالا است که ماندگاری بالا داشته باشد، زیرا با کتاب است که اسم مؤلف و ناشر باقی می‌ماند.» به گفته او، چاپخانه‌ها تمایل به چاپ روی این کاغذها نداشتند و مخاطب دوست دارد که کتاب با کیفیت بهتر چاپ شود. مدیرعامل انجمن فرهنگی زنان ناشر با اشاره به اینکه وجود چنین کاغذی در بازار خوب است و بر قیمت کلی کاغذ تأثیر گذاشته‌، ادامه می‌دهد: «ارائه کاغذ تولید کارخانه مازندران نتوانست دردی از ناشران عمومی دوا کند. تعدادی از ناشران از اول تقاضایی برای دریافت کاغذ نداشتند، تعدادی از ناشران هم تقاضای خود را ثبت کردند اما تمایلی به دریافت کاغذ نداشتند. ارائه این کاغذ با اینکه مشکلات را کمتر کرد اما نتوانست مشکلات ناشران را حل کند؛ مخصوصاً در کتاب‌های رنگی و کودک کاغذ مازندران مشکلات ناشران را حل نکرد.» ظهوریان درباره روند تولید کتاب هم این‌طور توضیح می‌دهد که «ناشران وقتی که می‌خواهند چاپ کتابی را از نقطه صفر شروع کنند، باید مسیر طولانی را برنامه‌ریزی کنند. محتوای کتاب توسط نویسنده، مترجم یا شاعر تولید شده، کتاب نیاز به حروفچینی، چاپ، صحافی و... دارد. ارائه کاغذ دولتی فقط یکی از مراحل است، بعد از دریافت کاغذ دولتی باقی مشکلات ناشران پابرجا است. این روند برای کاغذ خارجی هم فرض شده‌ و باقی مشکلات پابرجا است، این در حالی است که پس از دریافت کاغذ تولید ایران، ناشر الزام پیدا می‌کند در کتاب بنویسد کتاب با حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده‌ است. همین‌جاست که این سؤال برای مخاطب شکل می‌گیرد که اگر کتاب با کاغذ دولتی منتشر شده چرا هنوز قیمت بالایی دارد؟» او در بخش دیگری از صحبت‌هایش نیز به این موضوع اشاره می‌کند که «اینکه کتابی با کاغذ تولید داخل منتشر شود به این معنی است که دو تا سه میلیون تومان از هزینه‌های آن کاسته شده‌ است. این در حالی است که حدود ۱۰ میلیون تومان برای کتاب حق‌التألیف پرداخته می‌شود. همچنین هزینه‌های دیگر چاپ کتاب هنوز پابرجا است.» مدیرعامل انجمن فرهنگی زنان ناشر با تأکید بر اینکه صحافی کتاب پیش از این سبک‌ترین بخش هزینه‌های تولید کتاب را داشته به این نکته اشاره می‌کند که‌ «صحافی کتاب به دلیل قیمت چسب و باقی موارد، بیشتر شده ‌است. در شرایطی هستیم که چاپ، تکثیر و همه مسائل به شرایط جامعه بستگی دارد. کاغذ همیشه سنگین‌ترین هزینه را داشت اما در سال‌های اخیر قیمت کاغذ پایین نیامده و همچنین هزینه‌های دیگر هم بالا رفته است». به‌ گفته ظهوریان تعرفه کتاب‌های چاپ دیجیتال باید سالی یکبار تغییر کند این در حالی است که در این سال‌ها، سالی سه بار چاپ دیجیتال تغییر تعرفه دارد. شنیده‌ها حاکی از این است که در نظر دارند چاپ دیجیتال را به قانون چاپخانه‌ها بیاورند. او با تأکید بر توجه ناشران زن بر کیفیت آثار چاپی می‌گوید: «شاید بتوان گفت که ناشران مرد بیشتر بحث اقتصادی را در نظر می‌گیرند در حالی که ناشران زن فعال در این حوزه با وسواس بیشتری کتاب را از نظر محتوایی و ظاهری تولید می‌کنند. البته در این مورد استعلام نگرفتم اما این مسأله قابل بررسی است.»