«ردیف میرزا عبدالله» به روایت داریوش طلایی

رضا مهدوی
نوازنده سنتور و مدرس موسیقی

​​​​​​​در دوران قاجاریه و از زمانی که توسط خاندان علی اکبرفراهانی، موسیقی ایرانی تدوین و مدون شد، موسیقی ردیف دستگاهی اصطلاحاً ساختار و نظام متفاوتی از آموزش و اجرا را پیش روی نهاد و شاکله جدیدی از موسیقی رونمایی شد. در اهمیت فراگیری موسیقی ردیف، از گذشته تا کنون هیچ شک و شبهه‌ای نیست؛ موسیقی ردیف که بنیان موسیقی ملی ایران در آن نهفته است و با تمام شاخه‌ها و گونه‌هایی که در فلات ایران دارد با توجه به قومیت‌ها و آیین‌های مهم و رنگارنگش هماره زیرساخت‌هایی را مطرح می‌کند که هرچه نواخته و ساخته می‌شود به‌نوعی از عیار و اعتبار موسیقی ردیف دستگاهی بهره می‌گیرد. قالب‌هایی که در موسیقی ردیف وجود دارد، جدای از فرم‌ها که بحث دیگری را می‌طلبد، گویای چگونگی شکل‌گیری مدوّن شده نغمه‌ها در یک سیر طبیعی فرهنگ شنیداری است. نام‌هایی مثل «گوشه» با فرازی اندک‌تر به اسم« آواز» و از منظری با حجم شنیداری نسبتاً بالاتر با عنوان «دستگاه»، از مجموعه ردیف روایت‌های متعدد می‌سازد. داریوش طلایی نوازنده و مدرس برجسته موسیقی نظام ردیف دستگاهی این اقبال را داشته تا نزد استادان برجسته زمان که با تمامی رموز فرهنگ شفاهی- شنیداری آموزش و اجرای موسیقی تسلط داشته‌اند، به فراگیری دقیق راه و روش‌ها بنشیند. علی‌اکبر شهنازی، نورعلی برومند، یوسف فروتن، سعید هرمزی و عبدالله دوامی، ستون‌های حقیقی و محکمی بودند که به خوبی توانستند کلیات و ریزه‌کاری‌های موسیقی ردیف را به شاگردان مستعد خود همچون استاد داریوش طلایی منتقل کنند و او، نیز متعهدانه تمام همّ و غم خود را مصروف به انتقال صحیح مطالب در فرم و قالب، به هنرجویان و دانشجویان داشته تا آنها آگاهانه با روایت جمع الجمع ادراک فن موسیقا آشنا شوند و همچنان در نهایت شناخت تکنیک و تجربه موسیقایی سعی و اهتمام ورزند. با توجه به گذران روزگار که سرشار از تکنولوژی و ابزارهای رسانه‌ای و فضاهای مجازی برای انتقال مفاهیم آموزشی است، بی‌تردید با بسیاری از نابسامانی‌ها و کژفهمی‌هایی مواجه می‌شویم که مانع انتقال و فراگیری درست موسیقی ردیف می‌شود و این مجموعه (آلبوم) «ردیف میرزا عبدالله» منطبق بر کتاب ردیف میرزا عبدالله، نت‌نویسی آموزشی و تحلیلی داریوش طلایی است که می‌تواند به‌عنوان مرجعی پاکیزه در عرصه موسیقی مَدرَسی ایران باشد. زخمه‌های ناخن برسه تار و بارش مضراب‌ها بر تار در این اجراها مبین خوش‌فهمی و تکنیک بالای داریوش طلایی است تا جایی که او را شخصیتی منحصر، دانا و آگاه به رمز و رازهای مهمترین بخش موسیقی ایران که همانا ردیف دستگاهی روایت شده از میرزا عبدالله و آقا حسینقلی است، معرفی دوباره می‌کند. این اجرا‌ها طبق گفته طلایی برگرفته از نت‌نویسی با شرایط توصیفی، تجویزی و منعطف لحاظ شده است و نواختن ها با توجه به کوک مبنای دیاپازون است. هدف و تلاش طلایی طی سال‌ها کسب معلومات در فن موسیقا برای حفظ و نگهداشت میراث موسیقایی است که پس از فراز و نشیب‌های بسیار انسان این سرزمین به ما رسیده و آن را در اختیار نسل‌های بعد قرار می‌دهد، به نحوی که بتواند شکل آن را با زندگی زمان خود تطبیق داده و روح بخشد.
ردیف میرزا عبدالله /  اجرای تار و سه تار: داریوش طلایی