همه چیز مهیای یک جشن بیکران

گروه فرهنگی: جشنواره‌های تئاتر استانی در ایران، یکی از بزرگ‌ترین جشنواره‌های تئاتری جهان به‌ لحاظ وسعت جغرافیایی در محدوده برگزاری است. رویدادی بزرگ که هنگام برگزاری آن، چندین ماه حال و هوای سراسر کشور رنگ و بوی هنرهای نمایشی به خود می‌گیرد و همه اهالی تئاتر کشور و علاقه‌مندان به این هنر مردمی را با خود همراه می‌کند. فرصتی ارزشمند برای دیده شدن و محک خوردن هنرمندان و آمادگی برای ورود به عرصه‌‌ای پهناورتر به نام جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر. آمار نشان می‌دهد تاکنون 244 گروه نمایشی و 3563 هنرمند در این رویداد حضور داشته‌اند و 36020 تماشاگر با حضور در سالن‌های نمایشی سراسر کشور به تماشای آثار اجرا شده نشسته‌اند. اینکه می‌گوییم این رویدادهای استانی محکی جدی برای عرصه‌ پهناورتری به‌ نام جشنواره تئاتر فجر است نکته‌ای است که تقریباً تمامی چهره‌های شناخته‌شده تئاتری به آن اذعان دارند.
جشنی برای تئاتر و مخاطب
حجت‌الله ناظری مدیر دبیرخانه و مدیر اجرایی چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در گفت‌وگو با «ایران» در پاسخ به این سؤال که «این روزها در پیشا‌برگزاری جشنواره تئاتر فجر چه می‌کنید و کارها چگونه پیش می‌رود»، می‌گوید:«طبق گاهشمار جشنواره هر روز که به اجراها و زمان برگزاری نزدیک‌تر می‌شویم قاعدتاً کارها و اقدامات اجرایی بیشتر می‌شود و می‌طلبد برنامه‌ریزی‌ها و پیگیری‌ها بیشتر شود.» او ابراز امیدواری می‌کند با همکاری تمامی دست‌اندرکاران مستقیم و غیرمستقیم، این جشنواره طبق موعد برگزار شود و همه چیز در حد و شأن‌ تئاتری‌های ایران باشد. او همچنین درباره کمیت گروه‌های تئاتری و نظرات مختلف بر کثرت و محدودیت راهیابی آثار به بخش‌های پایانی نیز می‌گوید: «جشنواره تئاتر فجر یک فستیوال بین‌المللی و یک جشن ملی برای اهالی تئاتر است، هر چقدر در این جشن  بتوانیم اهالی تئاتری بیشتری را سهیم کنیم، خاطرات به‌یاد‌ماندنی‌تری برای آنها در این دوران رقم زده‌ایم. این جشنواره به‌عنوان یک فستیوال حرفه‌ای در تئاتر یک جشن عمومی برای مخاطب و البته تئاتر است. جشنواره امسال با یک تغییر عمده روبه‌رو است. ما در سال‌های گذشته جشنواره فجر را به‌عنوان محلی برای مرور آثار اجرا شده در طول سال می‌دیدیم در صورتی که در تمام فستیوال‌های معتبر، این جشنواره ما محلی برای ارائه آثار نو و تازه می‌باشد که امسال با این نگاه به سمت اجرای نمایش‌های تازه در جشنواره حرکت کردیم. باید به این نکته اذعان داشت که همه ما تلاش داریم یک جشن فاخر و باکیفیت برگزار کنیم و رفته‌رفته همه چیز برای این جشن بیکران آماده خواهد شد.» ناظری در بخش دیگری از صحبت‌های خود به بحث تئاترهای آنلاین و استفاده از امکانات و پلتفرم‌هایی مثل تلویزیون تئاتر ایران که در دوران کرونا به صورت آزمون و خطایی از آن استفاده شد می‌پردازد و می‌گوید: «خوشبختانه کرونا با همه خاطرات بدی که برای ما به‌ جا گذاشت اثرات مثبتی هم داشت که از جمله آنها جدی گرفتن زیرساخت‌های تصویری و آنلاین بود که امسال هم حتماً این زیرساخت‌ها و پخش‌های آنلاین در خدمت جشنواره خواهد بود. نکته دیگری که باید پیرو صحبت‌های قبلی‌‌ام به آن اشاره کنم این است که استقبال امسال واقعاً چشمگیر بوده به نحوی که می‌توان گفت مهم‌ترین بخش ما که همان بخش اصلی است با 584 اثر دریافت شده به رکوردی قابل توجه دست پیدا کرده است. از سوی دیگر می‌توان گفت با توجه به تغییر اساسی که در روش اجرای جشنواره امسال داشتیم، مهم‌ترین چشم‌انداز، تولید محتواهای جدید و تازه برای جشنواره امسال خواهد بود که در حال پیگیری است و با توجه به نحوه اعلام فراخوان و روش بازبینی‌های زنده‌ای که امسال مدنظر قرار گرفته کار سخت دبیرخانه سخت‌تر هم شده است.» مدیر دبیرخانه و مدیر اجرایی چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در پایان در پاسخ به سؤالی پیرامون بین‌المللی بودن جشنواره امسال می‌گوید: «درباره بخش بین‌الملل هم مثل سایر بخش‌ها در حال پیگیری و رایزنی‌های لازم هستیم و به محض اینکه این پیگیری‌ها به نقطه قابل اتکا و نتایج مطمئنی برسد، حتماً اطلاع‌رسانی خواهیم کرد و از کشورهایی که میزبان آنها در جشنواره امسال خواهیم بود نام می‌بریم.»
جشنواره‌ای با و برای همه
بد نیست در پایان این گزارش به صحبت‌های کوروش زارعی دبیر جشنواره تئاتر فجر هم اشاره‌ای داشته باشیم تا بیشتر در جریان کم و کیف برگزاری این جشنواره قرار بگیریم. زارعی در گفت‌وگو با ایرنا، می‌گوید: «یکی از آسیب‌های مهم این جشنواره آن است که به دلیل مشکلات مالی نمی‌توانستیم همه هنرمندان را در طول جشنواره داشته باشیم و این به جشنواره ضربه می‌زند. جشنواره محلی است که هنرمندان در آن گرد هم می‌آمدند، کارهای یکدیگر را می‌دیدند، تولید تجربه می‌کردند و دوستی‌ها ایجاد می‌شد، اما اگر گروهی از استان‌ها بیاید و نتواند تا پایان جشنواره با این رویداد و آثارش همراه باشد، این از بار استقبال هنرمندان استانی می‌کاهد و باعث می‌شود جشنواره از کیفیت لازم برخوردار نباشد. بر اساس همه آنچه گفته شد ما هم برای ایجاد نشاط و شور جدید و اینکه بتوانیم با کارهای تولیدی جدید چشم‌اندازی برای اجراهای سال آینده داشته باشیم و هنرمندان تئاتر را واداریم تا به تولیدات جدید فکر کنند بار دیگر جشنواره را بر مدار تولید‌محور بودن برنامه‌ریزی کردیم.» زارعی در پاسخ به این پرسش که «تغییر مهم جشنواره چهل‌ویکم تئاتر فجر رجعت به سنت تولید آثار نمایشی جدید برای حضور در این رویداد پس از ۹ سال است؛ چرا بار دیگر شاهد این تغییر نگرش در فراخوان این رخداد بودیم» هم می‌گوید: «این تغییرات برای طراوت جشنواره ایجاد شده ‌است. جشنواره تئاتر فجر طی ۹ سال اخیر تولید‌محور نبود و از آثاری که در طول یک‌ سال به صحنه رفته بود برای آثار ورودی به این رویداد تغذیه می‌کرد. این مهم آسیب‌های مختلفی را با خود به همراه داشت. طی ۹ سال پیش شاهد آثاری بودیم که پیش از جشنواره به صحنه رفته بودند و بار دیگر برای حضور در این رویداد برگزیده می‌شدند. آسیب مهم چنین انتخابی به این بازمی‌گشت که خیلی از آثار پیش‌تر توسط مخاطبان دیده شده بودند و کمتر اشتیاق و میلی برای دیدن دوباره آنها میان مخاطبان وجود داشت.»